‘Wat is het Joodse volk zonder Israel?’ (Pesach-serie, deel 7)

‘Onderzoek heeft uitgewezen dat er wereldwijd meer Joden seideravond vieren dan vasten op Jom Kipoer. Opmerkelijk? Niet echt, want hoewel Jom Kipoer de heiligste dag is van het joodse jaar, Pesach en seideravond liggen aan de basis van ons bestaansrecht als volk. Joseph en later zijn vader en broers gingen als familie naar Egypte, maar het Joodse volk trok weg vanuit Egypte als Volk.

De belofte aan onze voorouders werd in Egypte ingelost. We werden een volk. Vreemd eigenlijk dat het volk pas als zodanig vorm kreeg tijdens de slavernij. Je zou denken dat onder die onmogelijke omstandigheden het verband van het volk zou verdwijnen. Het tegendeel is het geval en juist door de uittocht Egypte, die weer de ontvangst van de Thora inleidde, werden wij een volk.

Maar wat is een volk zonder land? Wat is het Joodse volk zonder Israel? De vraag stellen is hem beantwoorden. Zonder land heeft een volk uiteindelijk nauwelijks mogelijkheden om te bestaan, om te overleven. Zonder Israel dus ook geen Joods volk. Des te opmerkelijker is het dat wij als volk – vaker wel dan niet onderdrukt – tweeduizend jaar in de diaspora hebben weten te overleven. We waren nooit veel in aantal, werden bijna altijd bedreigd en leefden vaak enorm verspreid. Alle ingrediënten voor het verdwijnen van ons volk waren aanwezig. Toch zijn we er nog steeds. Net als in Egypte kreeg onderdrukking en slavernij ons niet op de knieën.

Onze moderne geschiedenis laat al geen ander beeld zien. Systematische vernietiging  decimeerde ons maar we overleefden en wisten ons op te richten. We trokken als volk uit Egypte om veertig jaar later het Joodse land te betreden, het te veroveren en het te bevolken. Tweeduizend jaar later is dat niet anders. We hebben ons uit de oorlog opgericht, ons samengepakt. We hebben het tweeduizend jaar (nagenoeg door joden) verlaten land in 1948 betreden, het moeten bevechten en het weer kunnen bevolken en laten bloeien. Wat mogen we trots en gelukkig zijn.
Het verhaal, de geschiedenis van Pesach, de seideravond is niet alleen de oprichting van het volk en de uittocht uit slavernij. Het staat voor de verbondenheid die wij als volk sinds de uittocht hebben. Die verbondenheid kan eigenlijk niet bestaan zonder land, maar in Egypte en tijdens twintig eeuwen diaspora hebben we die ‘wetten’ getart. We hebben overleefd door juist onder de moeilijkste omstandigheden te blijven vertellen over de uittocht uit Egypte. We bleven en blijven vasthouden aan dat ankerpunt in onze wordingsgeschiedenis. Niet alleen op Pesach maar elke Sjabbat – in de kidoesj – vermelden we de uittocht als het ankerpunt van ons bestaan als volk.

Als we ons dat beseffen, hoe mooi is het dan niet als we met ons volk Pesach in vrijheid kunnen vieren. In Nederland maar zeker ook in Israel. Daar wordt de cirkel rond. Het volk heeft zijn land. Voor mij is het daarom zo bijzonder dat ik met mijn ouders – allebei overlevenden van de Sjoa – en met mijn eigen gezin seideravond kan vieren in Jerusalem. Mij geeft dat voorrecht en het besef dat we hebben overleefd en er nog steeds zijn, een groot gevoel van dankbaarheid en geluk.

Vanuit Jerusalem wens ik ons allen chag sameach en nog vele jaren.’

Ronnie Eisenmann, advocaat en voorzitter CIDI

Categorie:

Home » Columns en opinie » ‘Wat is het Joodse volk zonder Israel?’ (Pesach-serie, deel 7)