Hoe zit het met wapens voor Israël uit Nederland en andere landen?

De felle protesten, acties en rellen tegen Israël op universiteiten hebben geen effect op de levering en verkoop van wapens aan Israël. Die gaat door, zo blijkt uit een rondgang in verschillende landen waaronder Nederland, Duitsland en de Verenigde Staten. Mede hierdoor kan Israël de oorlog tegen Hamas blijven voeren. Dankzij de import van wapens kan het land zich ook blijvend verdedigen tegen aanvallen van Iran en terreurgroepen als Hamas en Hezbollah.

Eerst Nederland, waar de rechter een paar maanden geleden zei dat Den Haag moet stoppen met het leveren van reserveonderdelen van het F35-gevechtsvliegtuig. Officieel wordt de levering gestopt, maar via derde landen kan die nog wel doorgaan. Zo kunnen vanuit het distributiecentrum in Woensel bijvoorbeeld onderdelen worden geleverd aan Duitsland, dat ze zou kunnen doorverkopen aan Israël. De VS heeft ook een distributieplek. Via die wegen kan het Israëlische leger (IDF) de vliegtuigen up-to-date houden. Israël zet de F35 niet in Gaza in, omdat daar met veel eenvoudiger vliegtuigen kan worden gewerkt.

Verdrag op tafel

Maar er is meer op het gebied van wapenlevering vanuit de polder aan Israël. Zo heeft Nederland lopende contracten met het Israëlische militaire technologiebedrijf Elbit, dat voorziet in onderdelen voor onbemande gevechtssystemen. Nederland heeft daar artillerieraketten en luchtafweersystemen gekocht. Tegelijkertijd is er een verdrag in de maak waarbij Nederland en Israël intensiever gaan samenwerken op defensiegebied. Dat verdrag moet alleen nog door de Eerste Kamer worden goedgekeurd. Daar zijn de coalitiepartijen van het beoogde rechtse kabinet in de meerderheid.

In het Radio 1-programma Bureau Buitenland zei defensie-expert Wijninga van HCSS dat samenwerking op militair gebied tussen gewoon kan doorgaan, onder meer omdat er geen bewijs is van ‘genocide’ en oorlogsmisdaden door het IDF. “Het Internationaal Gerechtshof heeft gezegd dat het plausibel is, maar er is geen bewijs voor geleverd. Er wordt geschermd met kreten als genocide. De vraag is dan of je voldoende redenen hebt om te zeggen: wij willen geen samenwerking op militair gebied met Israël,” aldus Wijninga, die stelt dat Nederland ook gewoon wapens kan kopen van Israël.

Nieuwe wet in Washington

In de Verenigde Staten heeft het Huis van Afgevaardigden een wet goedgekeurd die president Joe Biden dwingt om wapens te blijven leveren aan Israël. Het Amerikaanse staatshoofd overweegt om die stop te zetten, omdat Israël de plaats Rafah in Gaza is binnengevallen. Het IDF wil daar vier de laatst overgebleven Hamas-bataljons uitschakelen om de terreurorganisatie nog meer te verzwakken, maar de internationale gemeenschap vreest voor een humanitaire catastrofe. Onder druk van anti-Israëlprotesten op straat en pro-Palestijnse krachten in zijn partij heeft Biden zijn voornemen uitgesproken.

De Amerikaanse regering kondigde woensdag aan een wapenpakket van een miljard dollar aan Israël te geven. Dat zou dan gaan om verdedigingswapens: Biden gaat voor de levering van ongeveer 650 miljoen euro aan tankmunitie en bijna 500 miljoen euro aan tactische voertuigen. De door het Huis aangenomen wet dwingt Biden echter om sowieso wapens aan Israël te leveren, ongedacht het soort. Hij heeft aangekondigd deze wet mogelijk te vetoën. Eerder keurde het Amerikaanse Congres al een hulppakket van 75 miljard dollar voor Oekraïne en Israël goed, waarvan dertien miljard naar Jeruzalem gaat.

Duitse technologie

Duitsland is na de Verenigde Staten de grootste wapenleverancier van Israël. Berlijn heeft aangekondigd dat het hier niet mee zal stoppen, zodat het land zich kan blijven verdedigen. Duitse technologie wordt ook gebruikt in de strijd tegen Hamas. Vorig jaar keurde de regering nog een wapenexport ter waarde van 326 miljoen euro goed. Dat was ongeveer tien keer zoveel als in het jaar ervoor. De cijfers fluctueren echter altijd sterk, want ze zijn afhankelijk van wat Duitse bedrijven aan Israël kunnen leveren. In het verleden zijn er vooral Duitse korvetten en onderzeeërs geleverd.

De Duitse overheid zegt in principe niet wie precies wat levert aan Israël. Dat gebeurt om de wapenbedrijven te beschermen. Wel is er een Duits wapenexport-rapport waarin staat dat er recentelijk bazooka’s, munitie, drijfladingen en ontstekers voor wapens aan Israël zijn verkocht. Ook onderdelen voor de luchtverdediging, communicatieapparatuur, militaire vrachtwagens en veiligheidsglas zouden erin zijn opgenomen. Deze bewapening vormt het grootste deel van de Duitse export naar Israël. Vorig jaar ging het om een bedrag van ruim twintig miljoen euro.

Britse wapens

Ook het Verenigd Koninklijk zal niet stoppen met het leveren van wapens aan Israël, zoals de anti-Israël-activisten in de Britse straten en op universiteiten in het land eisen. Dat speelt alleen Hamas in de kaart, zei de Britse minister David Cameron van Buitenlandse Zaken vorige week. Hij zei ook dat Groot-Brittannië slechts een procent van de Israëlische wapens levert en waarschuwde dat de regering van premier Benjamin Netanyahu meer moet doen om burgers te beschermen en om humanitaire hulp in Gaza door te laten.

Meloni gaat door

De Italiaanse regering van premier Giorgia Meloni (Fratelli d’Italia) is zeer pro-Israël en zegt door te gaan met het leveren van wapens aan het land. Italië is de op twee na grootste wapenexporteur naar Israël. Tussen 2019 en 2023 was het goed voor slechts 0,9 procent van de Israëlische import. Naar verluidt zouden daar ook helikopters en marineartillerie onder vallen. De verkoop van wapens en munitie van Italië aan Israël bedroeg vorig jaar 13,7 miljoen euro, aldus het tijdschrift Altreconomia en het nationale statistiekbureau ISTAT.

Tussen oktober en december werd ongeveer 2,1 miljoen euro aan export door Rome goedgekeurd. De regering Meloni heeft echter wel verzekerd een wet te respecteren die de verkoop van wapens aan landen verbiedt die oorlog voeren of waarvan wordt aangenomen dat ze de mensenrechten schenden. Minister van Guido Crosetto van Defensie zei vorige maand maand in het parlement dat Italië de bestaande contracten met Israël heeft nageleefd.

Franse munitie

In Frankrijk is er een debat gaande over het leveren van wapens aan Israël. In principe gebeurt dat ook, alleen wil de Franse regering niet dat die in Gaza worden ingezet. In maart kwam aan het licht dat er Franse munitie zou zijn ingezet door het IDF in de Gazastrook. Minister Sebastien Lecornu van Defensie ontkende dit in het parlement. Recentelijk heeft Frankrijk zaken als kogellagers, glas, koelsystemen en sensoren geleverd. “Over het algemeen zijn dit wapens die gepland zijn om vanuit Israël opnieuw naar andere klanten te worden geëxporteerd,” aldus Lecornu

Wel benadrukte Lecornu dat hij ambtenaren sinds 7 oktober ‘nog strenger’ heeft opgedragen de export van wapens naar Israël te onderzoeken. Frankrijk heeft eerder wel vergunningen afgegeven voor onderdelen van het Israëlische Iron Dome-raketafweersysteem, erkende hij. Deze gaan gewoon door. Linkse partijen in het Franse parlement willen echter dat Parijs meteen alle vormen van wapenleveranties aan Israël stopt. Inmiddels hebben Canada, Spanje en België dit al wel gedaan. Frankrijk moet die landen volgen, aldus de linkse oppositiepartijen in het parlement.