Activistisch woordgebruik – column Hanneke Gelderblom
Meryame Kitir, de Belgische minister van Ontwikkelingssamenwerking is op werkbezoek. Vijf dagen lang gaat zij alleen naar de Palestijnse bezette gebieden, niet naar ‘Palestina’, zoals sommigen dat gebied steeds vaker wensen te noemen. Ook al werd dat gebied in de historie wellicht wel eens zo genoemd, de staat Palestina heeft geschiedkundig nooit bestaan.
Een vraag die bij mij opkomt: zou in het verslag van haar ijverige ambtenaren genoteerd staan: ‘Het vliegtuig van mevrouw Kitir is geland in het Heilige land’? Of is ze wellicht toch geland op de luchthaven Ben Gurion in Israël? Want zelfs diegenen die formeel zeggen het bestaansrecht van Israël niet te ontkennen, omzeilen dat met die oude christelijke term ‘het Heilige Land’.
Mensen die nog steeds hartstochtelijk voor vrede in het Midden-Oosten zijn en echte vredesgroepen steunen, valt op hoe in de media woorden of berichten worden gebruikt die de lading niet of slechts gedeeltelijk dekken. Zo schreef onze nationale, zogenaamd onpartijdige, NOS over ‘Palestijnse mannen die Joden met messteken hebben omgebracht’. Wat is dat voor verhullend en slecht Nederlands? In dit geval zou het ‘Palestijnse terroristen’ moeten zijn. En de Israëli’s zijn door hen niet ‘vermoord’ of ‘neergestoken’. Die ‘Palestijnse mannen’ waren immers ‘vrijheidsstrijders’.
Helaas geldt zoiets ook voor de neergeschoten journaliste van tv-zender Al Jazeera. De Volkskrant, NRC en de NOS namen zonder enige aarzeling het PLO-bericht over. Zonder nader onderzoek melden zij te weten dat de zeer gewaardeerde Shireen Abu Akleh door een Israëlische kogel is getroffen. Pas een dag later horen en lezen we dat er een vuurgevecht tussen PLO’ers en Israëlische militairen was. De kogel kwam mogelijk niet uit een Israëlische, maar uit een Palestijnse huls. Maar ja, de Palestijnse Autoriteit weigert mee te werken aan een gezamenlijk of onafhankelijk onderzoek waar die kogel vandaan kwam en wat voor kogel het was.
Niet alleen bij de berichtgeving uit Israël en de Palestijnse gebieden gaat het vaak mis, maar ook inzake de oorlog in Oekraïne. Uit de mond van dictator Vladimir Poetin komt op dit moment een van de ergste vormen van vals taalgebruik. Zo gaat voor de overgrote meerderheid van de Russen de Grote Vaderlandse Oorlog tegen nazi-Duitsland, die jaarlijks op 9 mei herdacht wordt, nog steeds door. Dus moet er nog steeds tegen ‘nazi’s’ worden gevochten. En als die er niet zijn, dan vind je ze gewoon uit, onder andere via tv- programma’s.
Dit leidt ertoe dat wie in Rusland hierop kritiek levert, wordt vergiftigd of vermoord, tenzij je op tijd kans ziet het land te ontvluchten. Wie nu het woord ‘oorlog’ gebruikt, riskeert vijftien jaar gevangenis. Voor Poetin blijken vastgelegde afspraken noch internationale verdragen van nul en generlei waarde. Na de annexatie van de Krim is er sinds 2014 een permanente infiltratie van Russische huurlingen en beroepssoldaten rond en in de steden Luhansk en Donetsk. In Poetins vocabulaire heet dat: ‘Ter bescherming van de Russisch sprekende bevolking in de Republiek Donbas’. Hij doet alsof deze provincie in Oekraïne al geannexeerd is. Maar dagblad Trouw hanteert domweg de Russische term ‘Republiek Donbas’.
Acht jaar infiltreren is niet genoeg, dus gaf Poetin op 24 februari de opdracht via een ‘speciale militaire operatie’ Oekraïne te
de-nazificeren. Dan wordt ‘bevrijden’ gelijkgeschakeld aan ziekenhuizen, theaters, huizen en scholen – gewoon alles – platbombarderen. Wat ‘de-nazificeren’ heet, is heel Oekraïne annexeren. Zonder enige risico op straf, mogen Russische soldaten Oekraïense vrouwen en jonge meisjes verkrachten. Ook mogen ze alles van enige waarde roven en mee naar huis nemen. En gevangengenomen Oekraïense militairen en vluchtende burgers moeten eerst ‘bijkomen’ in ‘gewenningskampen’, maar worden in feite gewoon gedeporteerd en omgeturnd tot volgzame-slecht geïnformeerde Russen.
Journalisten, wees in vredesnaam wat zorgvuldiger, let op wat je zegt of schrijft en welke bron je zonder meer overneemt.
Lees ook:
Geloof in vrede – column Hanneke Gelderblom
Het samen de vasten breken op een door moslims georganiseerde Iftar, dat was twee jaar door de corona pandemie niet mogelijk, maar afgelopen maandag kon het weer. Het jaar 2022 is een bijzonder jaar omdat in deze voorlaatste week van de ramadan ook Pesach en het christelijke Paasfeest vallen. Zo was het vorige week zondag Pasen in de westelijke christelijke wereld en dit weekend Pasen in de orthodoxe wereld.
Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.
