De Nederlandse Israëli’s en hun stemgedrag – adv.

Door Robert Barzelay en Jim Hasenaar

Het stemgedrag van de Nederlander in Israël verschilt niet veel van dat van de doorsnee Israëli. Dat komt omdat de meeste Nederlanders hier zich meer Israëli dan Nederlander voelen. Ze zijn opgegaan in de samenleving. Relatief meer Nederlanders wonen in en rond het ‘vrijgevochten en westerse’ Tel Aviv dan in het meer religieuze Jeruzalem. Ze zijn daarom veelal links of centrisch, ietwat linkser dan de gemiddelde Israëli. Hierbij wel aangetekend dat links-centrisch in Israël overeenkomt met de gedachtegang van de VVD in Nederland. Ze zijn over het algemeen voor een tweestatenoplossing, gebaseerd op onderhandelingen zonder condities vooraf. Een hete dobber.

Wie zijn het?
Interessanter is wellicht te weten wie de Nederlanders die in Israël wonen zijn en in hoeverre het Nederlander-zijn belangrijk is. Volgens de Nederlandse ambassade zijn er ongeveer 11.000 Nederlandse paspoorthouders in Israël. Niet allen zijn in Nederland geboren Nederlanders. Het merendeel zijn ondertussen de kinderen en kleinkinderen van deze Nederlanders.

Paspoort
Het bezit van een Nederlands paspoort biedt vele voordelen, niet alleen omdat je in ieder land toegelaten wordt, maar ook uit veiligheidsoverwegingen wanneer je op reis bent. Israëli’s worden in meer dan twintig landen niet toegelaten. Het hebben van een Nederlands paspoort is niet zozeer om een veilig heenkomen te hebben, mocht het in Israël eens goed fout gaan. Over het algemeen heeft men hier wortel geschoten, een toekomst opgebouwd en is men niet gauw bereid tot overgave.

Onze kinderen
Van deze 11.000 Nederlanders in Israël beheerst het merendeel nauwelijks tot helemaal niet de Nederlandse taal. Je kan je afvragen hoe Nederlands iemand kan zijn die zelf geen Nederlands spreekt. De in Israël geboren vrouw van Jim en twee van hun drie zonen, in Israël geboren, spreken geen Nederlands. De in Nederland geboren vrouw van Robert wel, maar hun kinderen, twee in België (en heel jong vertrokken) en twee in Singapore geboren, spreken gebrekkig Nederlands en verstaan het met mate. Maar we voelen ons allen Israëli.

Twee paspoorten?
Nederland staat niet toe om naast de Nederlandse nationaliteit ook de Israëlische nationaliteit te verkrijgen. Neem je wel de Israëlische nationaliteit aan, wat iedere Joodse Nederlander eenvoudig kan, dan verlies je je Nederlandse nationaliteit. De enige mogelijkheid om de Nederlandse nationaliteit te behouden en bovendien de Israëlische nationaliteit erbij te nemen, is weggelegd voor Nederlanders die een Israëli hebben gehuwd. Ook de kinderen uit dergelijke huwelijken kunnen naast hun Israëlische nationaliteit ook de Nederlandse aanvragen, iets wat veel gedaan wordt.

Lees alles over Nederlanders in Israël, in het boek Klompen & Kamelen

Dienstplicht
In de Israëlische samenleving is ‘de Nederlander’ duidelijk herkenbaar. Ze zijn vaak langer, wat blonder, zijn toleranter, laten niet over zich heenlopen en zijn bepaald niet naïef. Verder zijn ze altijd op tijd, laten anderen uitpraten en zijn hoffelijker. De meeste Nederlanders met vaste woonplaats in Israël dienen de Israëlische dienstplicht te vervullen. Ze voelen zich ook daardoor vaak meer Israëli dan Nederlander. Israël is hun vaderland voor wiens bestaansrecht ze bereid zijn te strijden. Uiteraard zijn hun nabestaanden, zowel dochters als zonen, eveneens dienstplichtig.

Verdeeld stemgedrag
Kijken we naar het stemgedrag van de Nederlander met vaste woonplaats in Israël bij de parlementsverkiezingen in Nederland, dan zien we een voorkeur voor partijen die Israël een goed hart toedragen: VVD, FvD, PVV en SGP. In Israël kunnen Nederlandse ingezetenen met alleen een Nederlands paspoort niet aan de landsverkiezingen, maar wel aan de gemeenteraadsverkiezingen meedoen. Nederlanders met eveneens de Israëlische nationaliteit kunnen zowel in Nederland als in Israël aan de parlementsverkiezingen meedoen. Hun stemgedrag verschilt aanzienlijk, afhankelijk van waar ze wonen. Er zijn geen statistieken, maar wat wij persoonlijk van Nederlanders weten is dat hun stemgedrag gelijk onder links, centrum, rechts en religieus verdeeld is.

De afgelopen verkiezingen
De stemresultaten van de parlementsverkiezingen in Israël, 17 September 2019, zijn op het moment van schrijven net binnen. Deze nieuwe verkiezingen waren uitgeroepen na vastgelopen coalitiegesprekken, volgend op de verkiezingen van 9 april. De grootste partij is Blauw-Wit met 33 zetels geworden en tweede Likoed met 31 zetels. Met allerlei coalitiedeals zou het rechts-religieuze blok 56 zetels kunnen halen en het links-centrische blok 54 zetels; dus geen meerderheid van 61 of meer zetels voor één blok. De Yisrael Beteinu-partij, die nog geen kleur heeft willen bekennen, heeft met acht zetels de beslissende sleutel in handen.

Bye bye Bibi?
We zijn benieuwd hoe de coalitiebesprekingen deze keer gaan verlopen. Wordt het een nieuwe regering zonder ‘Bibi’ als premier, eenzelfde regering met dezelfde Bibi, of voor een derde maal hernieuwde verkiezingen? De tijd voor het vormen van een regering is beperkt tot 28 dagen met een mogelijke verlenging van 14 dagen, niet zoals in Nederland waar geen tijdslimiet bestaat. Dus wat wordt het?

We wensen eenieder een gezond, gelukkig en vreedzaam 5780.

Robert Barzelay en Jim Hasenaar zijn de redacteuren van ‘Klompen & Kamelen, 48 korte verhalen door 30 auteurs over leven en overleven in Israël’. Het boek is hier te koop.

Lees ook:
Barend neemt eerste exemplaar ‘Klompen & Kamelen’ in ontvangst 
Frits Barend heeft het allereerste exemplaar van het boek ‘Klompen & Kamelen’ ontvangen, een uniek boek dat een inkijk geeft in het leven van Joodse Nederlanders en Vlamingen in Israël. De journalist, schrijver en tv-maker prees het initiatief van eindredacteur Robert Barzelay, die hem het eerste boek mocht overhandigen. Het is een mooi boek voor op vakantie naar Israël of elders, luidt het.