Discussie in Volendam om straatnaam foute burgemeester

In de gemeente Edam-Volendam stapelen de bewijzen over burgemeester Clement van Baar zich op. In de bange jaren ’40-’45 werkte hij mee aan het wegvoeren van 22 Edammer Joden, maar naderhand werd er een straat naar hem vernoemd. Waar eerder het Centraal Joods Overleg (CJO) al aan de bel trok en het huidige gemeentebestuur vergeefs verzocht de straatnaam te veranderen en uit het Waterlands Archief bewijzen opdoken, wordt nu ook via documenten in het Nationaal Archief duidelijk hoe fout Van Baar was. Langzaamaan komen Volendammers en Edammers in het verweer. Onder hen is burger Piet Koning.

Judenviertel

Koning schrijft in de lokale krant Nieuw Volendam hoe de oorlogsburgemeester te werk ging. ‘Van Baar deed dat door uiterst nauwgezet alle gevraagde administratieve gegevens over ‘zijn’ Edamse Joden aan de nazi’s te verstrekken en weer enige tijd later hun gedwongen verhuizing naar het ‘Judenviertel’ in Amsterdam met onder meer arrestaties door de politie te organiseren. Duidelijk daarbij is dat hij het tegendeel geweest is van de burgervader die zijn Joodse inwoners naar vermogen probeerde te helpen om aan de dodelijke vervolging te ontkomen’.

Verkeerd eerbetoon

Volgens Koning kan de gemeente Edam-Volendam zich het verkeerde eerbetoon van een straatnaam voor deze burgemeester niet meer veroorloven. ‘Net als in de gemeente Hoogeveen in Drenthe, die al eerder met een haast identiek probleem werd geconfronteerd, zal ook bij ons de straatnaam voor Van Baar, moreel gezien, niet gehandhaafd kunnen worden. Omdat het gaat om diens actieve hulp bij het plegen van het grootste kwaad dat we kennen: een misdaad tegen de menselijkheid’.

Stiekem

Koning stelt vast dat er sinds de oproep van het CJO, enige maanden geleden, alleen gesprekken zijn geweest presidium van de gemeenteraad. ‘Door insiders uit Edam en Volendam in de wandelgangen de commissie Stiekem genoemd. Fractievoorzitters spreken daar met de burgemeester over onderwerpen die het volle democratische daglicht (nog) niet kunnen velen’, aldus de scribent. In de gemeente gaan daardoor verhalen te ronde, schrijft hij. ‘Zo zouden burgemeester en wethouders van mening zijn, dat de bezettingstijd voor ons te onoverzichtelijk was om de conclusie te kunnen trekken dat Van Baar actief betrokken was bij de Jodenvervolging’.

Palingsoundstraat

Koning hoopt dat het onderwerp snel eens op de agenda van de gemeenteraad komt om in een openbare raadsvergadering te bespreken. Konings denkt alvast na over een nieuwe straatnaam, de Munnickenveldlaan. ‘Het bijzondere daarbij is dat de naam Munnickenveld dan eindelijk ook officieel in de boeken komt. Want, zo las ik in het bekende rode stratenboekje van de overleden Volendam-kenner Dick Brinkkemper, dat hoewel jong en oud de wijk Munnickenveld ‘kan dromen’, het nog steeds slechts een officieuze naam is’. Reageerders zijn het met Koning eens en noemen de foute straatnaam ‘afschuwelijk’ en een ‘gemeentelijke schandvlek’. Iemand anders wil de ‘Palingsoundstraat’.

Lees ook:
CJO tegen Volendammers: haal foute burgemeester van straatnaambord
Het Centraal Joods Overleg (CJO) roept de gemeente Edam-Volendam op om een foute straatnaam te veranderen. Het gaat om de Burgemeester Van Baarstraat in Volendam, die is vernoemd naar de gelijknamige oorlogsburgemeester van weleer uit Edam. Toenmalig burgervader Clement van Baar kreeg na de oorlog eveneens het ereburgerschap van de gemeente. Het CJO roept de huidige burgemeester op om dat ook te schrappen.

Schokkende documenten foute Edamse burgemeester naar boven
Het Waterlands Archief heeft een aantal documenten naar boven gehaald waaruit blijkt hoe oorlogsburgemeester Clement van Baar te werk ging. De archiefstukken staven dat er sprake was van een foute burgemeester die Joden in de Tweede Wereldoorlog meehielp de dood in te jagen.