Gouden Ganzenveer voor Arnon Grunberg

Schrijver en columnist Arnon Grunberg (45) krijgt binnenkort de Gouden Ganzenveer overhandigt voor zijn werk. Dat heet de jury onder leiding van oud-Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet (PvdA) kenbaar gemaakt. De juryvoorzitter spreekt van ‘een multitalent met een productie waar u en ik moe van zouden worden’. Volgens de jury wordt de Joodse Grunberg almaar unieker en is hij ‘een literaire duizendpoot met grenzeloze creativiteit en expansieve literaire persoonlijkheid’. Het besluit om hem de Ganzenveer te geven, is unaniem genomen.

Grunberg zelf is verbaasd over de toekenning, omdat het de eerste prijs is na de dood van zijn moeder. “Je schrijft niet omdat je prijzen wil winnen, maar je wil prijzen winnen omdat je hoopt dat je ouders trots op je zijn,” zei de auteur in een reactie. Aan zijn huiskrant de Volkskrant gaf hij een exclusief interview. Hij zat in december in een Amsterdamse hotelkamer toen hij het bericht van Verbeet ontving: “Ik herinner me gezegd te hebben dat het leuk nieuws was; het is elke keer een beetje een toneelstukje, wanneer je hoort dat je een prijs krijgt. Je merkt dat je bijna iemand speelt die zeer beheerst dankzegt. Het is dus leuk.”

De Gouden Ganzenveer geldt als een erkenning voor het schrijverschap. Ook heeft de winnaar iets betekent voor de Nederlandse literatuur. “Voor een deel is mijn werk natuurlijk gewoon een vaardigheid of een ambacht,” aldus Grunberg. “Hoe langer je iets doet, word je er, als het goed is, wel steeds iets beter in. Als je maar genoeg traint, dat helpt altijd: niet alleen zorgen dat je jezelf niet herhaalt, want dat is stilstand. En stilstaan is achteruitgaan.” Het is voor de derde keer in zijn carrière dat Grunberg een oeuvreprijs krijgt toegekend. In 2009 pakte hij de Constantijn Huygensprijs had gekregen en in 2010 ontving hij de Frans Kellendonk-prijs.

Grunberg is afkomstig uit een Joods gezin dat getraumatiseerd is door de Tweede Wereldoorlog. Zijn moeder Hannelore Klein (1927-2015) overleefde Auschwitz, waar ze naar eigen zeggen ‘goed behandeld’ is. Zijn vader zat op talrijke adressen ondergedoken. In 1982 emigreerde Grunbergs zus naar Israël, waar ze inmiddels met haar gezin in een nederzetting een orthodox Joods leven leidt. Grunberg zelf zwoer aan het eind van zijn puberteit elke vorm van religie af, zo ook de Joodse. In eerste instantie wilde hij acteur worden. In 1989 speelde hij de hoofdrol in een film van de Nederlandse filmer Cyrus Frisch. Op de set besefte hij dat acteerwerk niet zo leuk was als hij had gehoopt. Hij kon niet tegen de strakke schema’s, de drukte en de vele mensen om hem heen.

Op 23-jarige leeftijd debuteerde Grunberg bij met de autobiografische roman Blauwe maandagen, waarin onder andere de oorlogservaringen van zijn ouders aan bod komen. Het werd een internationaal succes. Sindsdien is hij nooit meer weggeweest uit de Nederlandse literatuur.