Jan Otten, de Koning van de Wallen – in memoriam

Seksondernemer Jan Otten overleed vorige week op 82-jarige leeftijd aan de gevolgen van een longontsteking. De geboren Amsterdammer werd als kind geplaagd vanwege zijn Joodse achtergrond en klom vanaf de jaren zeventig op in de seksbranche in het Wallengebied. Mettertijd werd hij een veel geziene gast in de media, waardoor hij ook wel ‘het sympathieke gezicht van de Wallen’ of ‘de koning van de Wallen’ genoemd kan worden.

Jan Otten werd op 2 mei 1942 geboren in Amsterdam-Oost uit een Joodse moeder en een christelijke vader. Dat de kleine Otten de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd, had hij naar eigen zeggen te danken aan het feit dat zijn vader van niet-Joodse komaf was. Daarom werden zowel hij als zijn moeder voor de nazi’s gespaard. De rest van de moederskant van de familie – op een tante na – overleefde de Sjoa niet. Zo verloor de kleine Jan onder anderen al zijn Joodse neefjes en nichtjes.

‘Mokkapunt’

Otten groeide op in de Dapperbuurt en het gezin had het niet breed. Rond zijn negende jaar werd hij zich bewust van zijn Joodse wortels: kinderen noemden hem ‘mokkapunt’ omdat zijn huid door zijn Joodse afkomst donkerder was. Otten was op school naar eigen zeggen zeker geen uitblinker, rekenen was het enige wat hij naar eigen zeggen kon. Maar hij was voor de duvel niet stom. Door de jaren heen had de latere zakenman allerlei baantjes. Hij was barman in een café in Landsmeer, hij werkte een tijdje in de damesmode in het World Fashion Centre en was chaufeur van een SRV-wagen in Purmerend.

Dit bleef zo tot Otten aan clubgenoot Chris Dolman – vechtsportgrootheid en hoofd-beveiliging van Zwarte Joop – van worstelvereniging Hercules in 1975 vroeg of hij niet voor hem een baantje in Casa Rosso kon regelen. Indertijd was het Amsterdamse sekstheater in handen van Maurits de Vries, beter bekend als Zwarte Joop, ook wel ‘de geestelijk vader van de Wallen’ zoals het vandaag de dag kennen. Joop zei aanvankelijk ‘nee’ toen zijn trainingsmaat het verzoek neerlegde, maar Dolman wierp tegen zijn baas in: “Jan heeft wel Joods bloed. Hij heeft ook geworsteld bij de Maccabiade-spelen en werd tweede.” Verder gaf hij aan dat Otten een goede verkoper was en het dus goed zou doen aan de deur. Dat deed de Joop overstag gaan en de jongeman toch een kans geven bij Casa Rosso.

Eigenaar

Otten begon in 1975 als ‘wacht’, zoals men beveiligers aan de deur destijds noemde. Na vijf jaar werd hij gepromoveerd tot kaartverkoper op straat. Dat kwam door zijn verkoperstalent. Zo begon hij ooit onderaan bij het erotische theater. Langzaamaan klom hij op in de hiërarchie van Casa Rosso en ook maakte hij de fatale brand van 1983 mee, waarbij meerdere mensen om het leven kwamen en waarna het theater naar een nieuwe plek verhuisde. Zwarte Joop overleed later en er kwamen nieuwe managers. Otten kreeg vanaf 1997 de leiding en werd daarmee ook eigenaar van de Bananenbar en het Erotic Museum.

Gaandeweg werd Otten een begrip in het Wallengebied, onder meer vanwege zijn vele ondernemingen. Zo bezat hij op een gegeven moment meerdere seksshops en bouwde hij langzamerhand een imperium uit. In 2007 kwam het tot een juridische patstelling met de gemeente Amsterdam, die weigerde een nieuwe exploitatievergunning te geven. Dat kwam door de overnamedeal die Otten eerder had gesloten met seksbaron Charles Geerts, die ervan werd verdacht samen te werken met de onderwereld. Omdat Otten de som niet kon betalen, had hij een betalingsregeling met Geerts getroffen en daardoor kwam hij niet door de gemeentelijke integriteitsbeoordeling.

Twee jaar later gaf de gemeente toch een vergunning af. Dat gebeurde na een lange juridische strijd. “We hebben een aantal vragen gesteld en het heeft een hele tijd geduurd voordat de antwoorden bevredigend waren,” aldus toenmalig burgemeester Job Cohen (PvdA) tegen stadszender AT5. Daarmee leek de kous voorlopig af.

Onderwereldstigma

Otten ging door en was tot op hoge leeftijd iedere dag in Casa Roso te vinden. Hij zat dan tot in de late uurtjes achter de kassa, maar voerde ook dagelijks de zwaantjes in de gracht. Nadat hij eens overvallen was, nam hij een beveiliger in dienst. In 2017 kwam het alsnog tot een poging tot beroving voor de deur van zijn huis in Amsterdam-Noord, waarbij zijn beveiliger het gevecht aanging en een schotwond in zijn dij opliep. De bandieten werden wel afgeslagen. Dit alles weerhield Otten er niet van om naar zijn werk te blijven gaan. “Het is gewoon mijn baby he,” zei hij eens tegen AT5 over Casa Rosso. Tegelijkertijd stond hij bekend als ‘weldoener’ en helper van minder bedeelden.

De seksondernemer bleef zich altijd uitspreken tegen het ‘onderwereldstigma’ dat Casa Rosso in de media door de jaren heen werd toegedicht. Hij nam altijd de tijd voor lokale, nationale en internationale media, en we kunnen gerust zeggen dat Jan door de jaren heen is uitgegroeid was tot ‘het sympathieke gezicht van de Wallen’. Hij was er niet vies van om de strijd aan te gaan met de gemeente, zowel in de media als inspreker in de raadszaal, tegen de plannen om het Wallengebied op te schonen. Zo noemde hij het plan van huidige burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) om een aantal ramen te verplaatsen naar een erotisch centrum nabij de RAI ‘kansloos en onzinnig’.

Kaartjesknipper

Otten had aangegeven dat hij van plan was om op zijn 83ste te stoppen met werken, maar die leeftijd haalde bij bijna niet. Ook wilde hij sterven in het kaartjeshok, zo had hij vaker aangegeven. Die wens kwam eveneens niet uit. Hij stierf op 24 mei 2024. In het harnas. Daags na zijn overlijden was er veel media-aandacht. Er volgden een uitgebreide begrafenis met bekende Amsterdamse artiesten als Mick Harren, Glennis Grace en Samantha Steenwijk. “Vier het leven,” zei Otten geregeld. Dat werd op zijn begrafenis, geheel met zwarte paarden en een witte kist, goed gedaan. De Joods geboren Jan Otten werd 82 jaar oud.