Nasrallah, een van de grootste terroristen ter wereld

Hassan Nasrallah was een van de grootste terroristen ter wereld. De man die decennialang terreur, dood en vernietiging heeft veroorzaakt, is niet meer. De leider van Hezbollah bouwde zijn sjiitische terreurorganisatie uit tot een staat-in-staat in Libanon, die het kleine land sinds jaren in zijn greep houdt. Nasrallah stond bekend om zijn optredens waarin hij Israël en het wester er verbaal van langs gaf. Hij bond herhaaldelijk de strijd aan met Israël. Op vrijdagavond moest hij dat met de dood bekopen.

Hassan Nasrallah kwam op 31 augustus 1960 ter wereld in een arm gezin, in de verarmde sjiitische buitenwijk Karantina in Beiroet. Zijn familie komt uit Bazouriyeh, een dorp in het overwegend sjiitische zuiden van Libanon, dat tegenwoordig het politieke hart van Hezbollah vormt. Als middelbare scholier werd hij in 1975 naar het Iraakse Najaf gestuurd om in de leer te gaan om geestelijke te worden. Daardoor maakte hij een deel van de Libanese Burgeroorlog niet mee.

Al-Amal

Terug in zijn thuisland sloot Nasrallah zich aan bij terreurorganisatie Al-Amal, de voorloper van Hezbollah. Ook studeerde hij in de Iraanse stad Qom. Hij behoort tot een generatie Libanese sjiieten wiens politieke visie werd gevormd door de Islamitische Revolutie in Iran in 1979. Voordat hij de groep leidde, bracht hij nachten door met frontlinie-guerrillastrijders die tegen Israël vochten in de zogenaamde veiligheidszone; die het Israëlische leger vanaf 1982 in Zuid-Libanon had geïnstalleerd om terreurgroepen op afstand te houden van de grens.

Terreurmachine

In 1982 was Nasrallah betrokken bij de oprichting van Hezbollah [Partij van God, red.] en algauw klom hij op in de rangen naar de top. Nadat leider in 1992 Abbas Moussaoui het Israëlische leger in het zuiden van Libanon was doodgeschoten, volgde hij hem op. Onder zijn leiding werd Hezbollah uitgebouwd tot een grote en goed geoliede terreurmachine, die tevens ziekenhuizen, scholen en andere sociale voorzieningen in het zuiden en de Bekaa-vallei – gebieden waar veel sjiieten wonen – aanbood. Alles gebeurde met geld en hulp van het regime in Iran.

Aanslagen

Hezbollah zaaide in naam van Nasrallah tot ver buiten het Midden-Oosten dood en verderf. Zo kon de organisatie worden gelinkt aan twee aanslagen in Buenos Aires. In 1992 was er een aanslag op de Israëlische ambassade aldaar, waarbij 29 mensen omkwamen, en twee jaar later volgde er een nog grotere op een Joods centrum middenin de Argentijnse hoofdstad, waarbij 89 mensen werden vermoord. Andere terreurdaden van Hezbollah in de jaren negentig: vliegtuigkaping in Pamana (21 doden) en bomaanslag in Khobar, Saoedi-Arabië (negentien doden).

Encontournable

De lijst met aanslagen en terreurdaden is lang en reikt diep tot diep in de 21ste eeuw. Geleidelijk aan trok Israël zich terug uit Zuid-Libanon, wat in 2000 resulteerde in een vertrek. Nasrallah eiste de overwinning op en werd door velen in het land op de schouders genomen. De terreurbeweging was niet langer weg te denken in Libanon en werd encontournable. Ondertussen had Hezbollah ook een politieke tak die meedeed aan parlementsverkiezingen.

Staat-in-staat

In het sektarisch verdeelde land kreeg de organisatie een poot aan de grond in de landspolitiek, dat het ook verlamde: zonder Hezbollah was op een gegeven moment geen besluit mogelijk. Zo chanteerde Nasrallah de andere partijen geregeld met geweld als zij niet zouden doen wat hij wilde. De terreurorganisatie leverde tegelijkertijd ministers en onderministers af, waardoor die hybride werd. De infrastructuur van Hezbollah – scholen, ziekenhuizen en andere voorzieningen – deden de rest. Kortweg: onder Nasrallah verwerd Hezbollah tot een staat-in-staat.

Hariri vermoord

In Libanon stond eind jaren negentig een soenitische zakenman-politicus op die het land ging leiden: Rafik Hariri. Deze premier wist de economie redelijk op poten te krijgen en het land weer enige internationale aanzien te geven. Tevens was hij niet bang voor Nasrallah en Hezbollah. Hariri nam beslissingen die tegen de belangen van de terreurorganisatie in gingen. Dat kwam hem duur te staan: begin 2005 pleegde Hezbollah een aanslag op zijn leven, waarmee het het land vervolgens in politieke chaos stortte.

Oorlog 2006

De grote krachtmeting met aartsvijand Israël kwam in de zomer van 2006, toen bleek dat Hezbollah twee Israëlische soldaten had ontvoerd. Daarvoor was er al een mini-oorlog in Gaza geweest en Nasrallah besloot om Hamas zo bijstand te verleden. Het mondde uit in een oorlog die vijf weken duurde en die uiteindelijk eindigde in een wapenstilstand. Het is de enige oorlog die Israël in zijn bestaansgeschiedenis niet gewonnen heeft. In de jaren daarna bleef Nasrallah zijn organisatie bewapenen en laten uitdijen.

Pokerface?

Niet alleen was Nasrallah een terrorist die de dood gebruikte als politiek middel, ook stond hij bekend om zijn lange en vele toespraken. De geestelijke werd op handen gedragen door de achterban van de beweging. In tv-toespraken ageerde hij vaak tegen Israël, Amerika en het westen. Ook gaf hij zijn mening over ontwikkelingen in de regio. Gaandeweg raakte men in Israël gewend aan zijn dreigende taal en kunst van de overdrijving, iets waarvan Nasrallah zich zelf ook bewust leek te zijn. Hij had immers niet altijd een ‘pokerface’. Het stemgeluid ging vrijwel altijd omhoog.

Inmeninging Syrië

Rond 2010 genoot Nasrallah in Libanon ook populariteit onder niet-sjiieten, maar hij verspeelde die gunfactor door na de burgeropstand tegen het regime in Syrië de kant van dictator Bashar al-Assad te kiezen. Iran zou hier achter zitten. Niettemin nam Nasrallah in 2013 zelf het besluit om strijders in buurland Syrië te laten vechten tegen de oppositie. Hetzelfde gebeurde met inmenging in burgeroorlogen in Jemen en Bosnië-Herzegovina.

Financiële crisis

Veel Libanezen waren tegen inmenging van Libanon in de Syrische burgeroorlog en andere conflicten in de regio. Critici van Nasrallah stelden dat het regionale avontuur van Hezbollah een ondraaglijke prijs voor Libanon eiste, waardoor de ooit zo vriendelijke Arabieren in de Golfstaten het land voortaan mijden. Nieuwe investeringen bleven daardoor uit. Deze factor droeg bij aan de financiële ineenstorting van Libanon in 2019 en 2020, waarbij mede dankzij Nasrallah niets meer iets waard bleek te zijn.

Vergiftigd

Met de jaren werden er verschillende moordpogingen op Nasrallah gepleegd. De bekendste vond plaats in 2008, toen hij werd vergiftigd. Artsen uit Iran werden naar Libanon gevlogen om de sterke man te redden, wat wonderwel lukte. Later ontkende hij op Hezbollah- kanaal Al-Manar de moordpoging. Hij beschuldigde Israël en Amerika ervan het verhaal te hebben verzonnen en schilderde het af als psychologische oorlog tegen Hezbollah, die erop gericht zou zijn te impliceren dat de organisatie eed onder interne conflicten en moordcomplotten.

8 oktober

Nasrallah was onderdeel van het netwerk van Iran dat ‘de as van het verzet’ heet. Hezbollah, Hamas, de Houthi’s en andere vazallen van het regime in Teheran werken daarin samen tegen Israël en het westen. In de maanden na de aanslag van 7 oktober 2023 van Hamas, deed Nasrallah zijn plicht door tienduizenden raketten op Israël af te vuren. Het offensief begon op 8 oktober en zorgde ervoor dan 60.000 Israëli’s uit de noordelijke grensstreek moesten vluchten. Hezbollah zette het offensief echter niet met grondtroepen door.

Piepers

Nadat in de zomer van 2024 duidelijk werd dat Israël de oorlog tegen Hamas in Gaza, kon Hezbollah worden aangepakt. Het IDF liquideerde de hoogste commandant van de terreurorganisatie, Shukr, nadat Druzen in de Golan Hoogvlakte door Hezbollah-raketten waren gedood. In september volgden duizenden explosies van piepers en walkie talkies in handen van Hezbollah leden. Eerder had Nasrallah besloten tot aankoop ervan over te gaan om te voorkomen dat hun telefoontjes door hun vijanden zouden worden afgeluisterd.

Dood

Israël voer de luchtaanvallen op stellingen van Hezbollah in heel Libanon in de derde week van september 2024 op, waarbij vrijwel de gehele top van de organisatie werd uitgeschakeld. Op vrijdag 27 september was het de beurt aan Nasrallah zelf. Hij verschuilde zich in een woonwijk in Beiroet, samen met andere topfiguren van zjn organisatie, maar werd daar geraakt door een bombardement van de Israëlische luchtmacht. De terrorist werd 64 jaar oud.