‘Nederland leidt collectief aan Alzheimer’ – column Brigitte Wielheesen

Brigitte Wielheesen

‘Vluchtelingenbeleid: we kunnen zoveel leren van onze eigen geschiedenis.

Vandaag is het een jaar geleden dat mijn vader overleed. Het was een jaar waarin de realiteit dat je beide ouders in een jaar kunt verliezen werkelijkheid werd. Ook verloor ik mijn partner die het gras bij de buren groener vond. Verdrietig, maar that’s life en staat niet in vergelijking met het verdriet van Abdullah Kurdi. Op weg naar een betere toekomst verloor hij in een fractie van een seconde zijn beide zonen en de moeder van zijn kinderen. Aylan en Galip Kurdi spoelden aan op het strand van de Turkse badplaats Bodrum.

Nederland is een Alzheimer-staat waarin het verleden een zwart gat is. Het trieste verhaal van de familie Kurdi is niet anders dan een deja -vu. Zijn we vergeten waar het sluiten van onze grenzen toe geleid hebben?

We hebben voorbeelden genoeg uit onze eigen Nederlands Joodse geschiedenis. De parallel met de jaren dertig heb ik al eerder getrokken https://jonet.nl/het-is-1938/ .De wereldwijde economische malaise leidde in Nederland tot torenhoge inflatie en werkloosheid. Een omvangrijke stroom vluchtelingen kon het land in die omstandigheden niet aan, was het excuus. Ook vreesde de toenmalige regering dat de toelating van Joden de aanhang van de NSB in de kaart zou spelen. Dit betekende verscherping van de toelatingsregels. De Joodse vluchtelingen die na de invoering van de Neurenberger rassenwetten in 1935 naar Nederland vluchtten, moesten bewijzen in levensgevaar te verkeren. Dit bewijs was echter lastig te leveren, zodat maar weinig Duitse Joden het land binnen konden komen. Nederland verscherpte zijn toelatingsbeleid om niet uit de pas te lopen bij andere staten in Europa. In mei 1938 bepaalde minister van Justitie Carel Goseling dat Joden voortaan als ongewenste vreemdelingen werden beschouwd en ging de grens compleet op slot. Spreken we hier over hetzelfde gedachtegoed in Europa voor de Syrische vluchtelingen. De grens was op slot voor de familie Kurdi en de andere bootvluchtelingen die verdronken zijn in hoop op leven.

De foto van de driejarige Aylan ging de wereld rond. Ik kan alleen maar hopen dat de dood van Aylan een grotere betekenis heeft en dat wij beseffen dat ieder mens in nood opvang verdient. De Kurdi’s woonden tot 2012 in de Syrische hoofdstad Damascus. Door de burgeroorlog moesten ze verschillende keren verhuizen, onder meer naar Aleppo en Kobane. Ze woonden daarna tijdelijk in Turkije en wilden emigreren naar Canada. Ruim drie jaar op de vlucht voor oorlog en ellende.

Hoe belangrijk is het dat we onze geschiedenis kennen. Wat als er een minder streng toelatingsbeleid zou zijn? Ook daar heeft Nederland ervaring mee. Een vluchteling in nood laten we toe en de eisen stellen we pas als ze in Nederland zijn. Net als Abdullah wilden onze joodse voorouders hun kinderen het leven geven. Zij vluchtten voor de inquisitie in Spanje en Portugal of de pogroms in het Oosten en vonden een tijdelijk veilig thuis in Nederland. Deze vluchtelingen moesten zich wel aan bepaalde regels houden. Dit betekende zelfs in sommige gevallen (jodenreglement, Amsterdam 1616) dat joden alleen in stilte hun geloof mochten uiten. In de 17e eeuw woedde de Dertigjarige Oorlog bij onze oosterburen. Tijdens die oorlog nam ook de vervolging van de Joden toe. Hoogduitse en Oost-Europese Joden vluchtten naar Nederland. We werden als vreemdelingen gezien, moesten ons aan bepaalde regels houden, maar we hadden een leven en een toekomst. De joodse vluchtelingen brachten Nederland welvaart in de 18e Eeuw. Er bestonden regeltjes voor vluchtelingen die naar Nederland kwamen. Diegenen die in Nederland wilden blijven wonen, moesten de Nederlandse waarden en normen accepteren.

Waarom de grenzen sluiten voor mensen in levensgevaar? Beoordeling achteraf en eisen aan het burgerschap als ze eenmaal in Nederland wonen, is de enige juiste optie. Het had in ieder geval het leven van Aylan gered.’

Categorie:

Home » Columns en opinie » ‘Nederland leidt collectief aan Alzheimer’ – column Brigitte Wielheesen