Voorzitter Haagse LJG: ‘Le dor wador is voor mij erg belangrijk’ – ‘De staat van Joods Den Haag’

Alejandro Bank (56) is voorzitter van de Liberaal-Joodse Gemeente (LJG) Den Haag. Zijn gemeente is actief op allerlei vlakken en hij probeert de toekomst voor de organisatie zeker te stellen. Bank, van geboorte een Mexicaan, voelt zich prima thuis in het Haagse. “Ledor wador is voor mij heel erg belangrijk. Het is iets waar ik mensen op aanspreek.” In de serie ‘De staat van Joods Den Haag’ vertelt hij over de mooie kanten en uitdagingen van de LJG Den Haag. 

Van oorsprong komt Bank uit Mexico. Hoe komt een Joodse Mexicaan in Joods Den Haag terecht? “In 1989 ging ik namens Mexico naar de Maccabiade,” vertelt hij. “Ik heb daar gevoetbald en speelde tegen het Nederlands elftal. Na afloop liep ik naar een van de jongens van Oranje en we raakten bevriend. Ik was net afgestudeerd en zocht in Europa het avontuur om andere talen te leren en culturen te leren kennen. Naar de VS gaan vond ik te makkelijk en via hem kwam ik op bezoek in Groningen. Vanuit dat punt heb ik sollicitatiebrieven geschreven en binnen een maand had ik een baan als ingenieur in Heemskerk. Via een cursus Frans-Nederlands die ik bij De Slegte kocht, begon ik toen Nederlands te leren. Een paar jaar later werd ik aangenomen op Nijenrode om een MBA te doen en toen  ben ik in Amsterdam gaan wonen.” 

‘Goede’ chocolade
Bank ging bij Royal Hashkoning DHV werken en kreeg een baan in Madrid, waar hij één jaar woonde. Na terugkeer in Nederland is hij getrouwd met zijn Nederlandse vrouw Suzanne en ging hij bij ABN-Amro aan de slag om zich met fusies en overnames in Latijns-Amerika in te geven. Hij werd ook uitgezonden naar Mexico. “Het was mooi om als expat in eigen land te mogen leven en mijn dochter daar deels te zien opgroeien. In 2001 zijn we teruggekeerd naar Nederland en daarna kregen we nog twee zonen. Hier werd ik adviseur van Ahold, waar ik in 2003 te maken kreeg met de ineenstorting van het concern en was betrokken bij het verkopen van bedrijfsonderdelen in Latijns-Amerika.”

“Daarna heb ik nog acht jaar in het bedrijf gewerkt, waarna ik voor mezelf ben begonnen. Tegenwoordig ben ik onder andere exporteur apparatuur voor het opwekken van elektriciteit en van Tony’s Chocolonel y naar  Mexico. We zijn de coronatijd goed doorgekomen, want we zagen dat de mensen ondanks alles nog chocolade wilden eten en vrolijk van werden.” 

Le dor wador
Naast zijn werkzaamheden voor de chocolademakers is hij voorzitter van de LJG Den Haag. “Ik werd lid van de LJG Den Haag vanaf het moment dat ik in de buurt van Den Haag kwam wonen. Ik ben opgegroeid in de Mexicaans-Joodse gemeente en voor mij is het van belang om aan le dor wador te doen. Mijn kinderen hebben bat en bar mitswa gedaan bij de LJG en we zijn daar in sjoel vertrouwd. Op een gegeven moment ben ik gevraagd om penningmeester te worden en daarop heb ik ‘ja’ gezegd. Mijn moeder was in Mexico ook actief voor de gemeente en daarom weet ik hoe belangrijk het is om vrijwilligers te hebben die alles draaiende houden.” Hij kan het werk voor de LJG inplannen als zelfstandige. “De LJG kostte toch wat meer tijd dan gedacht, maar ik heb het met veel plezier gedaan en heb het er nog steeds graag voor over.”

Mooie club
Na vijf jaar werd Bank gevraagd om voorzitter te worden van de LJG Den Haag. “Het is een mooie club en we zijn de op een na grootste Liberaal-Joodse gemeente van Nederland. Ik vind het belangrijk om een bijdrage te leveren aan groei. Na de oorlog zijn nog slechts tweeduizend Joden in Den Haag teruggekeerd en zijn ze weer gaan opbouwen. Wij als LJG hebben nu een kleine 280 familie-eenheden.” Is dat veel? Jawel, vindt Bank. “We zijn natuurlijk altijd op zoek naar nieuwe leden. Ik maak me zorgen over de vergrijzing, dus het is uitdagend om nieuwe leden te vinden, maar we doen ons best. We mikken naast jonge gezinnen ook op expats in en rond Den Haag. En uiteindelijk zien we nu dat de gemeente veel gevarieerder wordt.” 

Kinderen terug
In Mexico is er altijd een levendig Joods leven geweest. “Dat ken je in Europa niet. We zien hier dat veel Joden na de oorlog met opzet afstand hebben genomen van het Jodendom en ook zien we dat Joden andere keuzes maken, door zich in hun vrije tijd bijvoorbeeld op sport of hobby’s te richten. Als mensen gezinnen stichten, dan vragen wij ze om opnieuw lid te worden, omdat we zien dat mensen hun kinderen een Joodse opvoeding willen geven. Wij voorzien daar deels in.” Op het moment dat kinderen van de LJG groot zijn en gaan studeren in een andere stad, raakt de gemeente ze kwijt. “Pas als ze terugkomen naar Den Haag en ze een gezin stichten, komen ze weer in beeld. Gelukkig kunnen we ze verleiden om weer lid te worden. We doen dat via ons eigen netwerk en het organiseren van activiteiten.”

Bagels en baby’s
Corona gooide roet in het eten voor het organiseren voor instroom-activiteiten. Nu gaat het beter, aldus Bank. “We hebben vorige maand nog een ‘bagels en baby’s’-activiteit gehouden waar veel mensen op afkwamen. En we hebben ‘Talmoed Tora’ van maandag naar zondag verschoven, zodat meer ouders met kinderen kunnen komen. Sinds dit jaar bieden we ook muziekles aan voor kinderen, zodat de Joodse lessen nog leuker worden.” Er is iets veranderd in het gedrag van mensen. “We merken dat iedereen consument geworden is. Je moet dus omdenken en iets proberen aan te bieden dat aantrekkelijk is, zonder dat het commercieel wordt.” 

Glazen Zaal
In de coronatijd heeft de LJG Den Haag geïnvesteerd in een Zoom-systeem, waardoor iedere sjabbatdienst digitaal kon plaatsvinden en men voor en na de dienst kon chatten. “We bieden die hybride-diensten nog steeds aan.” Daarnaast organiseert de LJG Den Haag culturele activiteiten. “Begin augustus was er een concert bij ons in sjoel waar mensen op afkwamen. We maken dan gebruik van de Glazen Zaal. Dat is een overkoepeling op het voormalige binnenplaats van de synagoge, die we ook kunnen verhuren aan derden. Verder willen we vaker gebruik maken van die zaal voor eigen feesten en culturele activiteiten.” Voor de pandemie ging het bestuur koken voor de leden. “We maakten shakshuka en hebben muziek gespeeld voor de leden, dat was erg leuk om te doen. Ik speel een beetje piano. Er staat er een in de glazen zaal, dus daar heb ik toen achter gezeten.”

Samen in het Verbond
Werken jullie ook samen met andere Joodse organisaties? “Ikzelf ben penningmeester van de Stichting Joods Leven Den Haag en uiteraard onderhoud ik als voorzitter goede contacten met de NIG Den Haag. Via het Verbond heb ik ook goed contact met de andere LJG’s. Dit jaar hebben we op 25 juni de Landelijke Oneg Sjabbat georganiseerd voor alle LJG’s. Daar kwamen meer dan tweehonderd bezoekers op af. Het thema was ‘de continuïteit en toekomst  van de LJG’s’. Er waren allerlei workshops en activiteiten, waarop we ideeën op uitgewisseld. Hoe moet de LJG van de toekomst eruit zien? Ook hebben we de documentaire van Maup Schaap gezien over de herbouw van Joods Den Haag van na de oorlog tot nu. Er was ook eten en een stadswandeling door Joods Den Haag.” 

Outreach
De LJG moet doorgaan met outreach: het vinden van meer nieuwe leden, dat is een van de grote uitdagingen. Bank: “Daarnaast willen we een rabbijn voor de toekomst zeker stellen. We zijn erg blij en tevreden met onze rabbijn Marianne van Praag, maar we weten dat zij het niet voor eeuwig kan doen. Hetzelfde geldt voor de directeur, vrijwilligers en bestuursleden. Het blijft een beweging die we moeten maken.” Bank zou zien dat de volgende generatie het stokje gaat overnemen. “Die moet het gaan doen, want anders wordt het moeilijk. Iemand moet het doen. Dat geldt voor alle Joodse en niet-Joodse stichtingen en vrijwilligers in Nederland.” 

Toekomstwensen
Hoe moet de LJG Den Haag van de toekomst eruit zien? “Het streven moet zijn om een gemeente te blijven van rond de driehonderd familie-eenheden die divers is. We hebben tegen die tijd ook nieuwkomers die gioer hebben gedaan en mensen die vroeger kind van onze kehilá waren, en als ze een gezin hebben gesticht terugkomen naar de gemeente, zo ook in het bestuur. Le dor wador is voor mij heel erg belangrijk. Het is iets waar ik mensen op aanspreek. Maar je kunt mensen niet dwingen. De generatie van onder de 45 jaar beseft vaak nog onvoldoende wat het belang is van vrijwillig zijn en deel uitmaken van een Joodse gemeente.”

Feest
Op korte termijn wordt het feest in de LJG Den Haag. “In ieder geval hebben we een prachtig gebouw, dat in 2026 driehonderd jaar bestaat. In hetzelfde jaar hebben wij als LJG de sjoel vijftig jaar in gebruik. Het is een museumstuk, een hele eer dat we dat mooie gebouw kunnen gebruiken. Wij kijken uit naar de festiviteiten die we over drie en half  jaar willen houden.” 

Lees ook:
‘Ik hoop dat anderen denken: beter goed gejat dan slecht verzonnen’ – De stand van Joods Den Haag
Joods leven kun je niet alleen vinden in Amsterdam en Amstelveen, maar juist ook daarbuiten. Van de zogeheten Mediene-gemeenschappen is Den Haag een van de meest actieve. In opdracht van de gemeenschap maakt Jonet.nl in de komende tijd een serie met de titel ‘De stand van Joods Den Haag’. De Nederlands Israëlietische Gemeente (NIG) is de eerste speler die aan bod komt. Bestuurder Batja Fieret bij het spits af.