Welke impact heeft ‘Trump II’ op Joden in Amerika en de wereld?

De verkiezingswinst van Donald Trump, vorige week dinsdag, heeft impact op Joden in de Verenigde Staten en daarbuiten, in Israël in het bijzonder. Bekend is dat hij er pro-Israël-standpunten op nahoudt, maar dat de meeste Joodse kiezers niet op hem hebben gestemd. Zij hebben vaak andere prioriteiten. Niettemin is het een feit dat Trump op 20 januari de nieuwe president wordt. Wat kan Joods Amerika en de Joodse wereld van hem verwachten?

Voor veel Amerikaanse Joden was de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023, die een oorlog op meerdere fronten ontketende en een wereldwijde toename van antisemitisme veroorzaakte, bepalend in aan wie ze op 5 november hun stem zouden geven. De oorlog verdeelde de Democraten, waarvan de progressieve vleugel vicepresident Kamala Harris onder druk zette om haar steun voor Israël te temperen. Beide kandidaten beschuldigden elkaar ervan antisemitisch, anti-Israël en fascistisch te zijn.

Eerste termijn

In zijn verhaal naar Joodse kiezers richtte Trump zich op zijn steun aan Israël. In zijn eerste termijn (2017-2021) kwam hij tegemoet aan veel wensen van de Israëlische regering, zoals het verhuizen van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem, het erkennen van de Israëlische soevereiniteit ver de Golan Hoogvlakte en het tot stand brengen van de Abraham Akkoorden. Uit onderzoek bleek dit jaar dat de meeste Israëli’s op Trump zouden hebben gestemd als ze dat hadden kunnen doen. Bij Joodse Amerikanen lagen de cijfers anders: ongeveer tachtig procent ging voor Harris.

Beloftes

Trump beloofde in de campagne ook hard op te treden tegen anti-Israëlprotesten op Amerikaanse universiteiten, waarvan veel Joodse studenten aangaven dat die een antisemitische sfeer creëren. Hij heeft beloofd dat hij universiteiten die studenten van Joodse komaf niet adequaat beschermen, zal ontmantelen en buitenlandse studenten die aan de onlusten deelnemen zal deporteren. Wat Israël betreft heeft hij gezegd dat het haar doelen in de oorlog moet bereiken, maar dat de strijd wel snel afgelopen moet zijn. Hij wil ook nieuwe deals in het Midden-Oosten en neemt de Abraham Akkoorden daarbij als uitgangspunt.

Joodse stem?

Trump dankt zijn winst echter niet aan de Joodse stem. Vrijwel alleen de orthodoxe Joden in het land hebben als groep op hem gestemd. Zij vormen maximaal twintig procent van het Joodse electoraat. De rest ging voor Harris. Dat wil niet zeggen dat Joodse kiezers niet werden aangesproken: Trump deed wel moeite meer Joden voor zich te winnen. Ze werden overspoeld met campagnemateriaal over Israël. Vooral in Michigan, waar ook een grote Arabisch-Amerikaanse bevolking woont, was de situatie mede daardoor gespannen. Trump richtte zich ook op Pennsylvania, waar zo’n 400.000 Joden wonen. Toch gaven vooral niet-Joodse kiezers die vier jaar geleden thuis bleven de doorslag.

Netanyahu

Trump maakte ook geen beste beurt toen hij suggereerde dat een eventueel verlies zou kunnen liggen aan de Joden. Hij maakte zo velen ongerust. Nu de winst binnen is, is het motto: beloften nakomen. Zijn belofte aan de Joodse gemeenschap is duidelijk: een einde maken aan de anti-Israël-protesten en veel steun voor Israël. Bij premier Benjamin Netanyahu ging vorige week figuurlijk de vlag uit: hij weet dat hij van Trump net zoveel ruimte zal krijgen als tijdens diens eerste termijn. En mocht de nieuwe president straks minder steun geven, dan zal hij doorgaan zoals hij dat sinds 7 oktober 2023 deed. Netanyahu heeft Trump al gebeld.

Nominaties

Na zijn verkiezing week hield Trump de vaart erin: de ene nominatie na de andere werd deze week bekendgemaakt. Zo wordt oud-gouverneur Mike Huckabee van Arkansas de nieuwe Amerikaanse ambassadeur in Israël. Hij is een evangelisch christen die volledig achter Israël staat. Hij zal er naar verwachting alles aan doen om de Israëlische regering te faciliteren. Een andere naam is die van afgevaardigde Matt Gaetz, de komende minister van Justitie. Hij noemde eerder de Joodse antisemitismewaakhond ADL ‘racistisch’ en nodigde een Sjoa-ontkenner uit voor de State of the Union – de Amerikaanse Prinsjesdag.

Rubio

Met name de nominatie van Gaetz, een man die in verband wordt gebracht met sekshandel, is controversieel en kan Trump problemen opleveren: senatoren en afgevaardigden van zowel de Republikeinen als Democraten zijn enigszins verbaasd nadat hij naar voren is geschoven. Alle kandidaten moeten in januari hoorzittingen aangaan en worden goedgekeurd voordat ze kunnen worden benoemd. Een andere opvallende naam is die van senator Marco Rubio. Hij is genomineerd als minister van Buitenlandse Zaken. Rubio staat erom bekend Netanyahu geen strobreed in de weg te willen leggen.

Verwachtingen

Naar verwachting wordt de tweede termijn van Trump – ook wel kabinet Trump II genoemd – een voortzetting van de eerste, maar dan met meer efficiëntie en slagkracht. Voor de belangen van Joden en Israël hoeft dat niet perse slecht te zijn. Trump is pro-Joods en zal bestrijding van antisemitisme voorrang geven. Tegelijkertijd zal hij doorgaan met zijn Israëlbeleid zoals hij dat in de periode 2017-2021 uitvoerde. De vraag is of het hem zal lukken een duurzame vrede in het Midden-Oosten te vestigen: het Trump-vredesplan van destijds mislukte immers en ook ziet het er nog lang niet naar uit dat Israël en de grote buur Saoedi-Arabië banden kunnen aangaan, zeker niet zolang de strijd in Gaza en Libanon voortduurt.