Gemeente Hattem keert zich tegen Jodenhaat

De gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders van Hattem hebben een verklaring doen uitgaan tegen Jodenhaat. De gezamenlijke tekst kwam op de site van de gemeente na een verzoek vanuit raadsleden aan zowel burgemeester Marleen Sanderse (CDA) als de gemeenteraad om niet stil te blijven over het groeiende antisemitisme in Nederland. Hattem herbergde vroeger een kleine Joodse gemeenschap.

‘Met afschuw zien wij dat haat tegen Joden terugkeert op plekken waar iedereen vrij en veilig moet kunnen samenkomen. Antisemitisme is al eeuwenlang aanwezig’, schrijven de politici uit Hattem, die constateren dat sinds de aanslag van 7 oktober 2023 Jodenhaat extra toeneemt. ‘Wij gruwen van de burgerdoden in Gaza en benadrukken dat kritiek op de Israëlische regering geen antisemitisme is. Het verantwoordelijk houden van Joodse mensen voor het handelen van die regering, alleen omdat zij Joods zijn, is dat wel’.

De tekst vervolgt: ‘We horen met schrik over Joden die op straat, in winkels, op het werk en op school worden aangesproken en belaagd. Elie Wiesel vroeg ons niet te vergeten: het pijnlijkst voor het slachtoffer is niet de wreedheid van de onderdrukker, maar het stilzwijgen van de omstander. Daarom staan wij op en vragen ook jou om op te staan. Laat antisemitisme niet gedijen of zelfs toenemen. Er is in ons land en in onze stad Hattem geen plaats voor antisemitisme, discriminatie en racisme in welke vorm dan ook’.

De bestuurders en volksvertegenwoordigers eindigen met de vraag: ‘Wij staan op, kunnen we op jou rekenen?’ Deze vrijwel collectieve actie is uitzonderlijk te noemen, onder meer omdat de raad en het college volgens de Nederlandse gemeentewet dualisme moeten tonen. Dat wil niet zeggen dat ze niet kunnen samenwerken, want dat gebeurt genoeg, maar een unanieme verklaring als deze voor alle bestuurders van een gemeente is wel uniek, aldus kenners.

Reacties

Alle partijen in de Hattemse gemeenteraad op één na stellen zich solidair op met het Joodse volk. De PvdA-GroenLinks-fractie benadrukt tegenover RTV Hattem dat het ‘belangrijk is los van landelijke oproepen tegen Jodenhaat, antisemitisme, en racisme ook lokaal een signaal af te geven’. Volgens de ChristenUnie – de grootste fractie in de raad – heeft Hattem zich in het verleden niet altijd kunnen onttrekken aan antisemitisme. Daar moet een les uit kunnen worden getrokken. Ook de andere partijen sluiten zich hierbij aan. Het enige tegengeluid komt van het raadslid André Borst (Lijst Borst Borst), die zegt dat ‘lokale politiek hier bij weg moet blijven’.

Joods verleden

In de achttiende eeuw vestigden zich voor het eerst Joden in Hattem. Ze hadden een synagoge, die na 1790 niet meer in gebruik was. In de eerste helft van de negentiende eeuw leefden enkele Joden in het stadje. Die waren zowel van Hoogduitse als van Portugese oorsprong. Na 1850 volgde er een periode van opbloei en in 1873 werd er opnieuw een sjoel ingewijd aan de Achterstraat. Ook was er een Joodse begraafplaats. In de oorlog zijn de meeste Hattemse Joden gedeporteerd en in de kampen vermoord. Een enkeling wist onder te duiken en zo te overleven. Het interieur van de sjoel werd beschadigd en de Torarollen gingen verloren. Na de oorlog werd de Joodse gemeente Hattem bij die van Apeldoorn gevoegd.