Chanoeka in de mooiste sjoel van West-Europa – Jacobs’ Chanoeka-toer (dag 6 en 7, Enschede)
Achter mijn computer zit ik nu, uitgaande sjabbat, om 23:12 uur om Dagboek dag 6 en dag 7 aan het digitale papier toe te vertrouwen. Hoe doe ik zoiets? Hoe heb ik het ander dagen gedaan? Dat overal de Menora wordt aangestoken is triviaal. Dat we het Ma’oz Tsoer zingen, moge ook duidelijk zijn. Het voor de hand liggende kan ik dus niet neerschrijven, want dat wordt saai. Het gaat om het anders zijn, het speciale van iedere dag. Dat er ieder keer weer interessante en onverwachte gebeurtenissen zijn, is duidelijk en maakt mij het schrijven van mijn dagboek makkelijker. Maar vanavond, na het zesde kaarsje te hebben ontstoken ingaande sjabbat, dus vrijdagavond, in Enschede en zojuist het zevende licht, ook in Enschede, ben ik gevloerd. En dus ‘geheugen vol’ en zit er geen beweging meer in.
Overigens is het wel te begrijpen. Vanaf vrijdagochtend was ik zo’n beetje non-stop in de weer. Om half elf stond catering Hoffy’s voor onze deur in Amersfoort. Achterbanken van mijn auto naar beneden en binnen een mum van tijd was onze auto veranderd in een overvloed aan gehakte leber, kippensoep, tsjolant, koud gesneden vlees, appelstroedel, challes, soefganiot, grein, gefilte fisj, courgette, latkes, gebakken scholletjes, gebak… met het opsommen van het menu kan ik bijna mijn hele dagboek vullen. De prijs die Hoffy’s rekent voor een sjabbaton ‘omdat Jacobs erbij is’, is ronduit belachelijk goedkoop.
Ingeladen en op naar Enschede! En natuurlijk heel voorzichtig gereden, want één noodstop en al dat vloeibaar is… Klots, klots hoor ik na de start. Maar B”H, GZD, hebben we de mooiste sjoel van Nederland bereikt met het gehele menu nog in de bakken en dozen. De warmplaten werden aangezet, thee voor sjabbat, tafels gedekt. Blouma met de ‘dames van de Joodse Gemeente’ zorgden ervoor dat alles op tijd gereed was en de gehele sjabbat er een overvloed van voedsel was. Maar ook geestelijk voedsel was zeer prominent aanwezig. Het was voor mij een beetje thuis. Jarenlang was ik in dienst van het ‘Ressort Overijssel’ en kwam ik één keer per drie weken een dag naar Enschede. De Joodse Gemeenten Hengelo en Enschede lagen toen nog mijlen uit elkaar. Het is nu een volledige en broederlijke eenheid, waarin ook Almelo zich heeft gevoegd.
Het was in zekere zin een tweedaagse one-man show! Vrijdagavond de menora ‘binnen’, maar uitgaande sjabbat de grote Menora ‘buiten’. De Joodse groep was uitgebreid en groeide tegen het einde van de sjabbat gestaag met ‘de vrijwilligers van de Joodse Gemeente’. Nadat er havdala was gemaakt in de feestzaal, werd de uittocht door de voorzitter afgekondigd: “Allen nu naar buiten om de grote menora aan te steken, het zevende kaarsje.” En daar stond hij dan weer mij op te wachten. Dezelfde menora die ik op dag één had aangestoken in Zutphen, stond nu in Enschede en morgen zal hij ook weer dienstdoen in Arnhem.
Maar, terug naar Enschede: na het aansteken van de grote menora voor de mooiste sjoel van West-Europa (de sjoel werd eerst de mooiste sjoel van Nederland genoemd, maar heeft kennelijk promotie gemaakt) werden alle vrijwilligers, ongeveer tachtig, van de sjoel uitgenodigd naar de feestzaal om daar getrakteerd te worden voor hun onbezoldigde inzet. Aan mij was hierin ook een rol toebedacht. Deze vrijwilligers geven de rondleidingen aan scholen en groepen en leveren hiermee ook een bijdrage aan de bestrijding van het antisemitisme. En dus mocht ik een lezing geven. Moest wel gezellig zijn, mocht niet over antisemitisme gaan en mocht niet te kort zijn, maar ook weer niet te lang. De rest mocht ik zelf bepalen. Toespraak na toespraak. Verhaal na verhaal. En ook tussendoor: zingen, een grapje, een interessante aansprekende verklaring… Of ik al die toespraken heb voorbereid? Zeker! Wanneer ik dat dan doe? Terplekke, want ervoor had ik geen tijd en erna is zinloos.
Opperrabbijn Binyomin Jacobs (IPOR en voorzitter van het Nederlandse College voor Rabbinale Zaken) maakt ook dit jaar weer een ronde langs verschillende menorot in heel Nederland, om deze in het openbaar aan te steken. Net als in voorgaande jaren schrijft hij een dagboekverslag voor Jonet.nl. Het is de zevende keer op rij dat Jacobs voor Jonet in de pen kruipt en zijn ‘Jacobs’ Chanoeka-toer’ maakt.
