De roadtrip van Robbert (dag 1, Twente)
‘Het wonder van motorrijden, en dat geldt zeker voor het rijden van lange afstanden, is dat je zowel totaal ontspannen als volstrekt geconcentreerd moet zijn. Eens per jaar zoek ik de grenzen van Europa en van mezelf op en rijd ik een paar duizend kilometer in eenzaamheid door Europa. Ik ben naar Zuid-Wales geweest via Stratford-upon-Avon en Stonehenge, Praag via Theresiënstadt en Deggendorf, Zuid-Frankrijk via de Voie Sacrée, Verdun, de Jura en de Alpen en terug via Parijs en Ieper.
Het is een vervelende en prachtige verslaving. Ieder jaar gaat het kriebelen in oktober, vecht ik ertegen in het voorjaar en zit ik in de zomer weer op de motor. Voor iemand die zijn brood verdient door met mensen te praten, is de eenzaamheid een beproeving en een opluchting.
Dit jaar heb ik ervoor gekozen om naar Sobibor te rijden. Niet omdat ik daar nou zo graag naartoe wil, maar ik wil er wel een keer geweest zijn. Het is de grens van Europa; zowel in fysieke als metafysische zin. In fysieke zin omdat Sobibor zich aan de grens van Wit-Rusland/Ukraïne/Polen bevindt, en in metafysische zin omdat er zich één van de grootste criminele activiteiten ooit heeft afgespeeld.
In mijn eigen stamboom; overgrootouders, oudtante, en verder, inclusief aangetrouwde familie zijn er 63 familieleden omgekomen. Mijn overgrootouders zijn uit Göttingen naar Twello gevlucht, naar Westerbork gebracht en vanaf daar gedeporteerd. Ik weet precies op welke dag ze op transport gesteld zijn: 11 mei 1943. 14 mei waren ze dood.
Van geen van de familieleden die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen is een grafsteen. Op drie na: Moritz en Sara Baruch – Petchon en hun zoon Heinz pleegden op 14 juli 1942 in Amsterdam zelfmoord door het gasfornuis aan te zetten en er omheen te gaan zitten. Zij waren na de Kristallnacht naar Nederland gevlucht en hadden net te horen gekregen dat ze zich moesten melden. Hun graven bevinden zich op de Joodse begraafplaats van Diemen.
Van de anderen geen spoor. Om ze toch te eren zal ik steentjes op de plek neerleggen waar ze omgekomen zijn. Voor de 63 familieleden heb ik stenen opgehaald in Twello, Enschede en Westerbork. Anderen hoorden van mijn voornemen en hebben me gevraagd ook stenen mee te nemen, en schelpen. Met een koffer vol ben ik onderweg naar Sobibor.
Maar eerst morgen naar Hannover, en wat ik daar ga doen zal ik morgen vertellen.’
Robbert Baruch was voor de PvdA wethouder in de Rotterdamse deelgemeente Feijenoord. In 2013 trachtte hij vergeefs om PvdA-lijsttrekker te worden voor het Europarlement. In het dagelijkse leven werkt hij voor Buma/Stemra, en is hij actief lobbyist in het Nederlandse en Europese parlement voor verschillende bedrijven en instellingen.
