Dr. Oetker geeft roofkunst terug
Het Duitse familiebedrijf Dr. Oetker geeft na een jarenlange juridische strijd een geroofd kunstwerk uit de collectie van Jacques Goudstikker terug aan zijn erfgename Marei von Saher. Het gaat om een schilderij van de Vlaamse meester Anthony van Dyck, een portret van Adriaen Moens uit 1628.
De collectie van Goudstikker werd door de Duitsers geconfisceerd nadat hij in 1940 verongelukte op de vlucht voor de nazi’s. Rijksmaarschalk Hermann Göring verwierf een groot aantal kunstwerken voor 2 miljoen gulden, een fractie van de waarde. Rudolf-August Oetker kocht het portret van Adriaen Moens in 1956 van een kunsthandelaar. Dergelijke transacties zijn echter niet geldig als ze onvrijwillig en door de oorlogsomstandigheden tot stand zijn gekomen.
Het bedrijf Dr. Oetker, bekend van pizza’s en toetjes, besloot al eerder kunst aan de rechtmatige eigenaren terug te geven. Zo wordt ook het werk Frühling im Gebirge/Kindereigen van Hans Thoma (1839-1924) teruggegeven aan de oorspronkelijke Joodse eigenaars. Dit schilderij werd in de jaren vijftig op een veiling gekocht.
Het naziverleden van voormalige topman Rudolf-August Oetker werd enkele jaren geleden bekend door de publicatie van het boek ‘Dr. Oetker und der Nationalsozialismus’. Tijdens zijn leven weigerde Oetker mee te werken aan een onderzoek naar zijn geschiedenis of zelfs maar over de Tweede Wereldoorlog en de nazitijd te praten. Het onderzoek naar zijn verleden is door de familie zelf betaald.
Kunstroof is onlosmakelijk verbonden met het nazi-regime. Het vond op grote schaal plaats. Eerst in Duitsland onder de Joden en vervolgens waar maar kunst te halen was, zoals van veelal Joodse particuliere kunstverzamelaars, maar ook uit musea in bezette landen. Zo werden in Frankrijk maar liefst honderdduizend kunstwerken geroofd. Daarvan is zo’n zestig procent teruggevonden na de oorlog. Van die zestig procent is 75 procent teruggegeven aan de rechtmatige eigenaren. Er waren speciale organisaties die zich exclusief met kunstroof bezighielden. Zo bemoeide nazi-topman Hermann Göring (1893-1946) zich vaak persoonlijk met de plundering.
