Een intensieve cursus Ivriet bij Crescas

Joods educatief centrum Crescas organiseerde deze week voor de zesde keer een crash course Ivriet. In vijf dagen tijd kregen enkele tientallen mensen een intensieve cursus Ivriet. Jonet sprak met een docent en een cursist.

De van oorsprong Israëlische Shirley Ensel (foto boven) doet sinds 2007 mee als docent aan de cursus. Eerder gaf ze onder meer Ivriet in de Ulpan in Israël en op de Joodse basisschool Rosj Pina. Ook geeft ze privéles bij haar thuis. De crash course Ivriet van Crescas heeft drie niveaus: beginners, lichtgevorderden en gevorderden. Ensel geeft les aan de gevorderden. “Crescas heeft ook in de rest van het jaar een cursus Ivriet waarvoor ik ook actief ben. Dan zien we elkaar een aantal maanden achter elkaar elke week. Een les duurt dan anderhalf uur. Deze cursus is daarentegen een stuk intensiever. Hij wordt vijf dagen achter elkaar gegeven”, vertelt Ensel.

Een intensieve cursus
Van zondag tot en met donderdag – Hemelvaartsdag – zitten de cursisten in de les. “Op zondag hebben we een volle dag. Daarna gaan we maandag, dinsdag en woensdag in de avonduren door. Vervolgens hebben we op Hemelvaartsdag weer een volle dag.” De cursus wordt voor het zesde jaar op rij gegeven. Dit jaar doen er 48 mensen aan mee, waarvan 23 beginnelingen. Crescas wil de cursus geven aan zoveel mogelijk mensen. Vandaar de relatief lage prijs: 245 euro. Door de jaren heen hebben honderden cursisten deze intensieve crash course doorlopen en er profijt van gehad.

Volgens Ensel is het programma zo intensief omdat de meeste cursisten er een voltijd baan naast hebben. Ze leren veel in een paar dagen tijd. Dat vraagt inspanning en concentratie van iedereen. “Als docent moet je er voor zorgen dat de cursus interessant, gevarieerd, leerzaam en leuk blijft. Naast het klassikale materiaal gebruik ik bijvoorbeeld ook gesprekken over verschillende onderwerpen, een toneelstuk en een aantal liedjes.” Verder, wat de menselijke kant betreft, maakt Ensel het wel anders mee. “Je leert de mensen kennen, onder meer omdat ze bijna allemaal hetzelfde proces doormaken. Iedereen krijgt een dipje en iedereen heeft zijn leermomenten. En er ontstaat een groepsgevoel, onder andere omdat het een proces van met bloed, zweet en tranen is.” De cursus kent zoals gezegd verschillende niveaus. “De beginners moeten het Alef Beet kennen. Het wordt voor hen herhaald. Ook moeten ze de tegenwoordige tijd van het Ivriet leren.”

Leercurve
“Bij de beginners is altijd de steilste leercurve te zien, want aan het einde van de week zie je dat ze een behoorlijke woordenschat en grammaticakennis hebben opgebouwd”, aldus Ensel. Zelf heeft de docente een lesmap samengesteld voor de crash course. Die bestaat uit lezen, grammatica, luisteren en spreken. Ensel: “Ik probeer de gevorderden een beetje van alles wat mee te geven. De meesten hebben wel ergens Ivriet geleerd of hebben in Israël les gehad. Ze hebben voldoende bagage. Toch probeer ik het bij alle cursisten aan te voelen zodat er een onderlinge middenweg ontstaat.”

Is er een verschil met de Ulpan? “Dat is lastig te zeggen”, zegt Ensel. De Ulpan wordt in Israël gedurende een paar maanden namelijk elke dag gegeven. Verder hebben de cursisten een andere basis, omdat ze buiten de les om overal met het Ivriet worden geconfronteerd. Ze kunnen het spreken met de mensen om hen heen en komen ermee in aanraking als ze bijvoorbeeld tv kijken of radio luisteren. Met onze cursus is dat natuurlijk anders.” Een ander verschil is de motivatie van de leerlingen. Ensel: “Bij de Ulpan in Israël ga je meestal leren omdat je het moet doen van de overheid als een nieuwe immigrant, terwijl de mensen het hier uit eigen wil doen en dus ontzettend gemotiveerd zijn.” Ensel raadt de leerlingen aan hun Ivriet te onderhouden. Praat het met kennissen of vrienden die Ivriet kennen, volg de Israëlische media en ga, indien mogelijk, naar Israël voor een zomer-Ulpan.”

Ivriet ophalen
Dina Nunes Vaz doet voor het eerst mee aan de crash course van Crescas. “Lang geleden ging ik naar Israël om in een kibboets te werken. Dat was in de Kibboets Amiad. Daar heb ik toen Ivriet geleerd, dus de basis is er zeker. Tegenwoordig werk ik in een huisartsenpraktijk in Amsterdam waar we relatief veel Israëlische patiënten hebben. Alhoewel ze allemaal prima Engels spreken vind ik het leuk wat in hun moedertaal te kunnen spreken en mede daarom doe ik nu aan deze cursus mee”, vertelt ze. Nunes Vaz heeft drie zoons, waarvan er één in Israël woont. “Twee hebben een Israëlische vriendin en ook daarom wil ik mijn Ivriet hier ophalen.” Voor de cursist is het een logische stap om vijf dagen lang het intensieve traject aan te gaan.

Idioom
Ze doet mee in de groep voor lichtgevorderden. “De cursus begint met een vrij algemene inleiding waardoor je dingen van vroeger herkent. Tussendoor mag je vragen stellen aan de docent en zo word je goed op weg geholpen. Voor mij waren veel dingen herkenbaar. Veel onderdelen van de taal kwamen weer naar boven.” Werkwoorden, vervoegingen en andere zaken van deze Semitische taal komen er volgens Nunes Vaz snel in. “Met de anderen in de groep bouw je aan je taalkennis. Dat is erg fijn om te doen.” Wel mist ze woordenlijstjes; het zogenoemde idioom. “Elk onderdeel van de les heeft een onderwerp. Ik zou het fijn vinden als we bij elk onderdeel een lijstje zouden krijgen met woordjes, zodat we die kunnen blijven herinneren. Maar los daarvan is deze cursus echt mooi hoor.”

Lange dagen
Ook voor Nunes Vaz was de cursus zeer intensief. Op de door-de-weekse dagen moest ze eerst van half acht ’s ochtends tot zes uur ’s avonds werken in de huisartsenpraktijk. “Daarna racete ik door naar de crash course”, vertelt ze trots. De cursus zelf is niet zo zwaar. “Het zijn eerder de werkuren en lesuren bij elkaar opgeteld die het voor mij intensief maken.” Los van de cursus zal Nunes Vaz tijd moeten maken om deze taal onder de knie te krijgen. “Rust roest en stilstaan is achteruitgang. Dat is zeker ook zo bij talen.” In haar cursusgroep zijn er plannen om na de crash course een conversatiegroep te beginnen. “Dat sterkt mij om deze taal echt te leren. En ja, je moet blijven oefenen en praktiseren!”