‘Laatste Jood van Afghanistan’ van de radar af, Joodse organisatie biedt hulp

Het is onzeker of Zabulon Simantov, alias de laatste Jood van Afghanistan, nog aanwezig is in Kabul, nu het land is overgenomen door de Taliban. Zondag liep de extremistische groepering de hoofdstad Kabul onder de voet. Simantov (61) was de enige nog aanwezige Afghaanse Jood. Hij woonde jarenlang samen in de synagoge met Ishaq Levin, die in 2005 overleed. Sindsdien leidde hij een eenzaam bestaan omdat zijn vrouw en kinderen inmiddels naar Israël waren geëmigreerd. De Taliban hebben gezegd geen wraak te zullen nemen en andersdenkenden de ruimte te zullen geven. Niettemin ziet de Joodse organisatie HIAS het niet rooskleurig in en wordt hulp bieden moeilijk. De Taliban hebben tegen Israëlische media gezegd dat Simantov zich veilig kan wanen.

Simantov vinden
De toestand in Afghanistan na de overname van het land door de Taliban is volgens velen catastrofaal en daarom is hulp geboden. Joods humanitaire organisaties proberen naar het land te gaan en te helpen. Dat is echter niet eenvoudig, vanwege de situatie in het land. Wel kunnen Joodse organisaties meehelpen met het evacueren van mensen naar het buitenland, zo meldt het Joodse persbureau JTA. Het is onduidelijk of Simantov geëvacueerd wil of moet worden. Momenteel is hij van de radar af en ook is niet helder of er een zoektocht naar hem kan worden opgezet. Eerder dit jaar zei Simantov, vooruitblikkend op het terugtrekken van de Amerikanen, de hoge feestdagen in Israël wil vieren.

Joodse hulp voor tolken
De Joodse hulporganisatie Hebrew Immigrant Aid Society (HIAS), schreef zondagavond op Facebook dat het wil meewerken om Afghanen te bereiken die naar de Verenigde Staten willen vluchten. Er is een speciaal programma ontworpen om Afghanen te beschermen die de Amerikaanse missie aldaar hebben geholpen, zoals tolken, facilitair medewerkers, chauffeurs, koks en beveiligers. Volgens HIAS wordt het wel erg moeilijk om hulp te bieden, omdat de Taliban vrijwel het hele land controleren. ‘Onze harten breken op dit moment voor de mensen in Afghanistan. Helaas is het nu de realiteit dat de mogelijkheden voor hervestiging via het Special Immigrant Visa-programma beperkt zijn. We pleiten ervoor om daar verandering in te brengen’, schrijft HIAS.

Reactie Taliban
Het Israëlische medium The Times of Israël ging in Afghanistan zoeken naar Simantov en kwam onder andere bij de Taliban uit. Die zeggen bij monde van woordvoerder Suhail Shaheen dat de laatste Jood niets hoeft te vrezen, die hij persoonlijk niet kent. Ook andere minderheden zijn volgens hem veilig. “We doen minderheden niets aan. Er zijn sikhs en hindoes in het land, en zij hebben hun godsdienstvrijheid. Mensen hoeven niet bang te zijn en weg te rennen.” Hij begrijpt niet waarom Afghanen het land willen ontvluchten. “We willen ervoor zorgen dat er vrede komt, in tegenstelling tot het verleden.”

Lastig leven
Simantov verscheen eerder in een bericht op Jonet.nl. Het is soms lastig om Jood te zijn in een conservatief Islamitisch land, zo concludeerde hij in 2013. Hij probeerde zijn identiteit buitenshuis niet teveel te benadrukken. Bovendien voelde hij zich ook sterk verbonden met Afghanistan. Hij had ervoor gekozen om in zijn land te blijven wonen, ook al woont de rest van zijn familie in Israël. Naar het schijnt moest hij de eindjes aan elkaar knopen als ‘laatste der Mohikanen’ in zijn land. Hij probeerde rond te komen van zijn kebabzaak in Kabul. Ook handelt hij in tapijten en juwelen.

Joden in Afghanistan
Afghanistan had ooit een bloeiende Joodse gemeenschap. Tegen het einde van de negentiende eeuw woonden er zo’n veertigduizend Joden in het moslimland. Het land kwam halverwege de jaren negentig onder invloed van de Taliban. Destijds waren er nog tien Joodse inwoners. Nu is er, naar het schijnt, nog één van over. Het staat echter niet vast of Simantov daadwerkelijk de laatste Jood in Afghanistan is. Betrouwbare data op het gebied van religieuze demografie zijn niet beschikbaar, omdat er al tientallen jaren geen volkstelling was. 

Taliban
De Taliban was tussen 1996 en 2001 al eerder aan de macht in Afghanistan. Toen voerde de fundamentalisten een terreurbewind waarin de extremistische interpretatie van de Sharia centraal stond. Na de aanslagen van 9/11 en de westerse inval in het land werd de groep verjaagd, zo leek het. Na onderhandelingen tussen de VS en de Taliban en de aangekondigde aftocht van het Amerikaanse leger, zetten de extremisten de aanval in. In de zomer van 2021 namen ze provincies en steden in, met als klap op de vuurpijl de inname van de hoofdstad Kabul. In verschillende persverklaringen heeft de Taliban gezegd geen wraak te nemen en andersdenkenden en vrouwen de ruimte te geven, zij het binnen de wetten en regels van de islam.

Lees ook:
OJCM doet persoonlijk beroep op Rutte: ‘haal Afghaanse tolken naar Nederland’
Het Overlegorgaan Joden, Christenen en Moslims (OJCM) heeft premier Mark Rutte (VVD) opgeroepen de achtergebleven tolken in Afghanistan te helpen. Volgens de organisatie is sprake van ‘leven en dood’. Niet alleen de tolken, maar ook hun vrouwen en kinderen zijn in direct levensgevaar, schrijft het OJCM in een open brief. ‘Gezien de verslechterende situatie in Afghanistan, doen wij als Overlegorgaan Joden, Christenen en Moslims (OJCM) een dringend beroep op uw daadkracht en leiderschapskwaliteiten’.