Liedjes – column Jessica Meijer

‘”O denneboom, o denneboom.” Zo kwam mijn zoontje van twee een paar weken geleden al zingend thuis. Op de peuteropvang luisterden ze al een paar ochtenden naar flitsende kerstliedjes. Hoe schattig en hartverwarmend ik het ook vind om mijn zoontje te horen zingen, ik moest toch even slikken. Ik was net zo blij dat alle Sinterklaasliedjes over waren gewaaid. Maar nu hadden ze dus plaatsgemaakt voor de liedjes rondom Kerst. Op dat moment voelde ik me gemotiveerder en vastberadener dan ooit om Chanoeka te vieren. Dit jaar zouden we alle acht avonden de kaarsjes aansteken én ik zou cadeautjes kopen voor elke avond!

De dagen erna struinde ik Marktplaats.nl af om zoveel mogelijk leuke en uitdagende puzzels te verzamelen en zette ik de kaarsjes vast klaar in de chanoekiot. En het werkte, al na twee dagen was mijn zoontje gewend. Op dag drie vroeg hij zelf om zijn kipa, toen ik deze vergeten was bij hem op te zetten, en wilde hij samen met zijn vader de kaarsjes aansteken. Uiteraard gevolgd door het cadeau van die dag.

Ik had niet verwacht dat het vormen van een gezin de aanzet zou zijn voor deze dimensie in de beleving van mijn Jodendom. Al weken lang vieren we elke week sjabbat, en kijken mijn man en ik ernaar uit dat ons zoontje vraagt: “mamma liedje kaarsen?” Terwijl hij vast bezig is aan het inschenken van de druivensap voor de kiddoesj en na afloop alle zegeningen eindigt met een luid “amen”. Het op deze manier doorgeven van de Joodse tradities voelt zo vertrouwd en gezellig. Iets wat ik zelf toen ik klein was niet volledig heb kunnen ervaren.

Mijn moeder was net na Tweede Wereldoorlog geboren, waardoor de Joodse gewoonten en gebruiken niet als natuurlijk aan haar waren doorgegeven. Pas nadat ik geboren werd, besloot ze om iets met haar Joodse achtergrond doen. Stap voor stap kreeg het Joodse element vorm in ons leven. Maar toch bleef het vroeger altijd iets dat slechts zijdelings aanwezig was. Door de breuk na de oorlog en ook door de breuk van mijn ouders. Mijn moeder en ik waren ten slotte maar met z’n tweetjes.

Nu ik zelf moeder ben – en met een man ben getrouwd die nog meer dan ik de Joodse tradities heeft meegekregen – is de beleving van mijn Jodendom sterker dan ooit. En ik ben benieuwd in hoeverre deze toegenomen toegewijdheid zich zal voortzetten. Of dat het iets is dat komt en gaat met vlagen. Hoe dan ook kijk ik uit naar alle momenten die nog gaan komen. Niet alleen de Joodse (feest)dagen, maar ook de christelijke die we in Nederland vieren. Zodat we met ons gezin kunnen kiezen hoe we die met elkaar beleven, en welke liedjes we uiteindelijk het vaakst samen zullen zingen.’