Namenmonument wint prestigieuze Gouden Piramide 2022

Opnieuw is het Nationaal Holocaust Namenmonument in de prijzen gevallen: de Gouden Piramide 2022 gaat dit jaar naar het project. Het is een tweejaarlijkse Rijksprijs ‘voor inspirerend opdrachtgeverschap in de architectuur en gebiedsontwikkeling’. Initiatiefnemer en voorzitter Jacques Grishaver van het Nederlands Auschwitz Comité (NAC) nam de award deze week in ontvangst. Hij is beretrots op deze nieuwe mijlpaal. Eerder pakte het project onder meer de Amsterdamse architectuurprijs en kreeg Grishaver een onderscheiding van GroenLinks-burgemeester Femke Halsema. Aan de prijs is een bedrag verbonden van 75.000 euro.

Gedrevenheid
De jury prijst het NAC de hemel in voor de realisatie van het Namenmonument en is onder de indruk ‘van de gedrevenheid, van de intensiteit, van de boodschap en ook de wijze waarop een prachtig ontwerp van herdenking, voor bezinning én educatie door het Nederlands Auschwitz Comité mogelijk is gemaakt.’ Volgens juryvoorzitter en Rijksbouwmeester Francesco Veenstra wist het NAC de juiste architect te vinden om vorm te geven aan de universele en intense boodschap van verdraagzaamheid. “De professionaliteit waarmee het Auschwitz Comité te werk gaat, verhult soms dat het slechts bestaat uit vrijwilligers die zichzelf een opgave hebben gesteld en tot het uiterste gaan om die opdracht te vervullen.”

Het regende pijpenstelen
Grishaver nam de trofee deze week in ontvangst. “Vanmorgen regende het pijpenstelen in Amsterdam toen mijn vrouw naar het Namenmonument live zat te kijken. Twee schoolklassen met kinderen bezochten op dat moment het monument. Dan denk ik bij mezelf, daar hebben we het voor gedaan. Ook voor de mensen die hun familie willen zien, willen herdenken die ze, net als ik, verloren hebben,” zei Grishaver. Hij voegde daar aan toe: “Een jongetje van tien jaar is met zijn moeder bij het monument en zegt tegen haar, wijzend naar een steen waarop staat vijf maanden oud: ‘mama, dat kindje heeft nooit een verjaardag gevierd. Dat jongetje snapt het.”  

Magnifiek ontwerp
Het Comité wordt door de jury geprezen voor het realiseren van het monument in de Weesperstraat in Amsterdam. Op die plek, middenin de voormalige Joodse buurt, stonden tot in de jaren zestig tachtig huizen van waaruit in de oorlog 240 mensen zijn gedeporteerd. De komst van het monument ging niet zonder slag of stoot. Door de jaren heen kon het plan rekenen op weerstand van omwonenden: het duurde vijftien jaar voordat het er in 2021 kwam. ‘Het Comité heeft alle stormen doorstaan en het magnifieke ontwerp voluit beschermd. Nooit is ingeleverd op waar het om te doen was’, schrijft de jury. 

Prijzenfestijn
Sinds de opening van het gedenkteken, vorig jaar september door koning Willem-Alexander, is het project of zijn betrokkenen geregeld in de prijzen gevallen. Zo won de namenwand een jaar geleden de Nationale Staalprijs in de categorie ‘Karakteristieke stalen bouwdelen’ en in mei ging de Amsterdamse Architectuurprijs 2022 naar het project. Tevens heeft het Namenmonument nog een zeldzame ‘eervolle vermelding’ gekregen van de Branchevereniging Nederlandse Architecten. NAC-voorzitter en initiaftiefnemer Grishaver werd bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en ontving intussen ook de gouden medaille van de stad Amsterdam uit handen van GroenLinks-burgemeester Femke Halsema.

Lees ook:
Amsterdamse architectuurprijs naar Nationaal Holocaust Namenmonument
Het Nationaal Holocaust Namenmonument is bekroond met de Amsterdamse architectuurprijs. De award, die ieder jaar wordt toegekend aan een nieuw bouwwerk in de hoofdstad, gaat voor het eerst naar een monument. Er is lof voor het ontwerp van de Pools-Amerikaans-Joodse architect Daniel Libeskind, die ‘in herinnering aan’ in het Hebreeuws combineerde met de wand waarop de namen van alle ruim 103.000 burgers staan die in de Sjoa vermoord zijn.’