Nieuw licht op ‘de Russenoorlog’ op Texel: ook Joden onder de slachtoffers

Over De Georgische opstand op Texel, een strijdtoneel in de Tweede Wereldoorlog dat zeker vierhonderd militairen het leven kostte, is nieuwe informatie naar boven gekomen. Tussen de gesneuvelde Georgiërs van ‘de Russenoorlog’ zaten ook soldaten van Joodse komaf. Voor hen is een monument opgericht op de erebegraafplaats Loladse op Texel. Het gedenkteken wordt op 4 mei onthuld. Dit meldt het Noordhollands Dagblad in een bericht.

Namen

Het nieuwe ijkpunt is een initiatief van Tika Svanidze Vancko van het centrum voor Georgische cultuur in Nederland en geschiedkundige Sulkhan Amiranashvili. Die laatste gespecialiseerd in De Georgische opstand op Texel. ‘Het monument zal een herinnering zijn aan alle Georgiërs die tijdens de opstand, ook wel bekend als de Russenoorlog, het leven lieten. Hun namen en afkomst zijn na jaren van studie achterhaald en worden in het monument gegraveerd’, aldus de krant. Het gaat om tien Georgische Joden die gevallen zijn.

‘De Russenoorlog’

Hoe zat het ook alweer? In de nacht van vijf op zes april 1945 keerde het Georgische bataljon Koningin Tamar op Texel zich tegen zijn Duitse collega’s. Jarenlang hadden de Georgiërs in Duitse dienst gevochten, vaak tegen wil en dank. In eerste instantie wilden ze de Wehrmachtsoldaten met messen doden, in alle stilte, maar het liep uit op een vuurgevecht en een bloedbad. De gevechten duurden de hele nacht. Omdat de Georgiërs allemaal scherpschutters waren, werd iedere Duitse met een kogel om het leven gebracht. Ook aan Georgische zijde vielen doden.

Opvallend of niet opgevallen?

Het is volgens de initiatiefnemers van het nieuwe gedenkteken opvallend dat er Joden in de Georgische gevechtseenheid zaten, omdat de nazi’s er juist alles aan deden om Joden uit te roeien. Het zou kunnen dat ze er niet om gaven dat deze soldaten Joods waren, schrijft de krant. Het zou echter ook kunnen dat de Georgische soldaten hun identiteit achterwege lieten uit angst voor de dood.

Onderduiken

Van het Georgische bataljon Koningin Tamar dat namens nazi-Duitsland het eiland Texel moest bezetten, is bekend dat die deels bestond uit vrijwilligers. Dat waren mannen die voor het nazisme hadden gekozen en tegen het communisme waren. Een ander deel bestond uit dienstplichtigen en gevangenen, waaronder mannen die in Auschwitz gezeten hadden. De opstand duurde tot 20 mei 1945. Toen werden de Georgiërs bevrijd door de Canadezen. In totaal vielen er 120 Texelaars, 565 Georgiërs en 360 Duitsers. Zeker 228 Georgiërs overleefden ‘de Russenoorlog’ door onder te duiken.

Lees ook:
Israëlische bergbeklimmers dood in Georgië
Onder de vier doden die zijn gevonden op de berg Oesjba in Georgië bevinden zich twee Israëlische klimmers. Hun lichamen werden vrijdagavond na een zoektocht van drie dagen door reddingswerkers gevonden, aldus het Georgische ministerie van Buitenlandse Zaken. Boris Gorfinkel (46) woonde in een kibboetz in het noorden van Israël.