Orthodoxe rabbijn in LHBT-synagoge New York
Mike Moskowitz ziet eruit als een doorsnee orthodoxe rabbijn: hij draagt een zwart pak en een zwarte hoed. Hij heeft een dikke, krullende baard en zijn hoofdhaar is kort geschoren. Hij doorspekt zijn gesprekken met liturgisch Hebreeuws en Jiddische woorden. Hij citeert halacha (Joodse wet).
Hij studeerde vele jaren aan traditionele ultra-orthodoxe jesjiva’s (Talmoedhogescholen). Tegenwoordig woont hij in Lakewood, een plaats in New Jersey met een zeer grote charedi (ultra-orthodoxe) gemeenschap.
Het Joodse persagentschap JTA sprak met Moskowitz op een van de minst voor de hand liggende plekken: een studiezaal in Congregation Beit Simchat Torah (CBST), de bekendste LHBT-synagoge in New York. Achter hem staan in de boekenkast rijen Talmoedtraktaten, maar dat is het enige dat hier traditioneel is. De wc’s zijn gender-neutraal. Er is een herdenkingsplaquette voor leden die overleden zijn aan AIDS. Het gebedenboek, dat speciaal voor deze synagoge is gemaakt heeft een gebed voor het weekend van de Pride Parade in New York. In de hal van de synagoge hangen regenboogvlaggen.
De meeste ultra-orthodoxe rabbijnen zouden geen baan willen in een synagoge van en voor de LHBT-gemeenschap van New York. De standaard orthodoxe interpretatie van de halacha is dat homoseksuele relaties strikt verboden zijn, net als een onduidelijke gender-identiteit en travestie. Maar Moskowitz vindt zijn nieuwe baan als ‘huis-geleerde’ voor Joods lernen op het gebied van transgender en homoseksualiteit een perfecte ‘match’.
Moskowitz (38) ziet het dienen van LHBT-Joden als een vervulling van zijn plicht als orthodoxe rabbijn, niet als een tegenspraak. Voor hem is deze baan de beste manier om diegenen te helpen die in nood verkeren. “De religieuze gemeenschap heeft een unieke verantwoordelijkheid om een veilige plek te bieden aan mensen die zoekende zijn,” zegt hij. “Hoe kunnen we de tent uitbreiden zodat iedereen zich verbonden voelt met de gemeenschap en verantwoordelijkheid neemt voor hun unieke relatie met God?”
Ondanks de duidelijke grenzen rond gender en seksuele gerichtheid zegt Moskovitz dat compassie voor mensen, wie zij dan ook zijn, een onderdeel was van het traditionele onderwijs dat hij kreeg. Zijn rabbijnen waren er voorstander van dat “mensen zichzelf zijn in relatie tot God.”
Moskowitz begon drie jaar geleden transgender Joden te begeleiden toen hij met studenten van Columbia Universiteit werkte in opdracht van Aish Hatorah, een orthodoxe organisatie die niet-religieuze Joden probeert te bereiken. Toen een familielid transgender bleek te zijn, kreeg Moskowitz op zeer persoonlijke wijze te maken met het verschijnsel.
In december 2016 hield Moskowitz een droosje (preek) in zijn synagoge waarin hij ervoor pleitte om transgender Joden te accepteren. Hij gebruikte een zestiende-eeuws Toracommentaar om zijn argumenten te onderstrepen. Ook schreef hij een brief naar een Joodse school met het verzoek om een transgender leerling niet van school te sturen. Hij werd ontslagen zonder opgaaf van redenen.
Moskowitz vindt dat de orthodoxie een verkeerde opvatting heeft van halacha als het om transgender identiteit gaat. Hij zegt dat het bijbelse verbod op travestie in feite een verbod is op het liegen over je gender identiteit, wat die ook is, door middel van kleding. Hij zegt ook dat de orthodoxe gemeenschap overdreven nadruk legt op gender en seksuele verboden wegens sociale normen. De orthodoxe gemeenschap zou zich minder druk moeten maken om bijbels verboden en meer om het binnenhouden van transgender Joden opdat die niet in de – hoge – zelfmoordcijfers binnen de transgender-gemeenschap terechtkomen.
Moskovitz kreeg contact met CBST toen hij Sharon Kleinbaum ontmoette, de senior rabbijn van de gemeente: beiden werden gearresteerd in januari toen zijn in Washington demonstreerde voor immigranten. Sinds 1 mei werkt Moskovits voor CBST, waar hij twee functies heeft: hij legt een verband tussen LHBT en de traditionele Joodse teksten die hij decennia lang heeft bestudeerd en hij begeleidt orthodoxe LHBT-Joden en hun verwanten.
Moskowitz ervaart spanning tussen zijn persoonlijke en zijn professionele leven in het ultra-orthodoxe Lakewood. Hij ontvangt haatmails om zijn werk en is verbannen uit synagogen en andere instellingen daar. Maar de rabbijn lijkt er kalm onder te blijven. Er is nog een synagoge waar hij en zijn gezin welkom zijn. En de animositeit waarmee hij te maken krijgt, is slechts een fractie van wat transgenders elke dag te verduren hebben, zegt hij. “Doe wat juist is en je komt op de juiste plaats, maar lekker is het niet,” zegt hij over zijn ervaringen in Lakewoord.
