Stedenband Amsterdam-Tel Aviv lijkt van de baan

De commissievergadering van de Amsterdamse gemeenteraad, waarin de voorgenomen stedenband met Tel Aviv en een samenwerkingsverband met Ramallah aan de orde kwamen, is verzand in chaos en rumoer. Resultaat: een meerderheid van de raad ziet de plannen voor een stedenband met de Israëlische stad en samenwerkingsverband met Ramallah niet zitten. De SP trekt haar steun voor het plan in en de Pro-Palestijnse activisten halen hun gram. Evenals oppositiepartij GroenLinks.

Rumoerige vergadering
Van te voren hadden de activisten hun demonstratie voor de Stopera al aangekondigd. Donderdagavond kwamen zij met carnavalsmuziek, Jodensterren en insprekers naar het stadhuis om hun ongenoegen kenbaar te maken. Tijdens de commissievergadering kregen vier insprekers het woord, zij gingen allen over hun spreektijd heen en spraken veelal in superlatieven. Pro-Palestijnse activisten, waaronder SP-boegbeeld en oud-senator Anja Meulenbelt, hielden de raad voor dat een keuze voor Tel Aviv het legitimeren van ‘een apartheidsregime’ zou zijn. Dat Ramallah ook in het pakket zit, werd gemakshalve achterwege gelaten. Er werd gevloekt, geschreeuwd en lawaai gemaakt. Sommigen huilden bijna. Eén vrouw liep zelfs boos weg en werd op de gang onwel. Het CIDI was niet in de Stopera aanwezig.

Draai SP
Oppositiepartijen PvdA en GroenLinks spraken tijdens de vergadering hun afkeur uit tegen het plan. Als het op 1 juli in de gemeenteraad ter stemming komt, zullen zij zeker tegen stemmen. Het was vervolgens aan collegepartij SP – die samen met D66 en de VVD het college vormt – om zich uit te laten. Fractievoorzitter Daniël Peters liet weten het plan toch niet te zien zitten. “De situatie in Israël en Palestina is niet verbeterd sinds vorige zomer. Er is een rechtsere regering aangetreden in Israël en Hamas bestaat ook nog steeds. Er is zeker kans op een nieuw conflict met meer geweld tot gevolg, en daarmee ook meer spanningen in Amsterdam’’, aldus Peters. Voorstander en burgemeester Eberhard van der Laan (PvdA) kon praten als brugman, onder meer om de PvdA-fractie te overtuigen, maar ook dat bleek tevergeefs. Verder sprak de VVD nog haar bedenkingen uit over de toevoeging van Ramallah. Toch was het de SP-fractie die uiteindelijk de doorslag gaf.

GroenLinks lachende derde
De draai van de SP is opvallend. Vooralsnog heeft de partij het als derde, linkse, partner in het stadsbestuur nooit echt moeilijk gedaan over dossiers die bij haar achterban nog veel lastiger liggen. Zo stapte SP-raadslid Maureen van der Pligt afgelopen februari nog op omdat ze het niet kon verkroppen dat de SP akkoord ging met het voorstel werkzoekenden te laten werken voor hun uitkering. Inzake het dossier ‘Stedenband Tel Aviv’ zijn haar coalitiepartners D66 en de VVD welwillend geweest. Zij konden wel leven met het idee dat Ramallah werd toegevoegd aan het plan, onder meer om de SP gunstig te stemmen. Maar dat was niet genoeg voor de socialisten.

Een jaar na de start van het college is GroenLinks-voorman Rutger Groot-Wassink de lachende derde. Het is hem gelukt om een wig te drijven in het college door de SP op dit dossier weg te trekken. Op 1 juli wordt het collegevoorstel voor de stedenband ter stemming gebracht. Als de SP dan tegen stemt, zal dat mogelijk gevolgen kunnen hebben voor de verhoudingen binnen het Amsterdamse college. Het zou ook kunnen dat de SP-fractie weer draait en alsnog de plannen van het college steunt. Mocht de SP voet bij stuk houden, dan kan de PvdA misschien nog van gedachten veranderen. Burgemeester Van der Laan  – het boegbeeld van de PvdA-fractie in het college en de stad – zou nog op de fractie kunnen inpraten.

Het plan
Wat stond er eigenlijk op het spel? Op voordracht van het CDA nam een meerderheid van de Amsterdamse raad vorig jaar een motie aan die het college opriep om een stedenband met Tel Aviv te onderzoeken. Gaandeweg kwam daar het plan voor een samenwerkingsverband met Ramallah op de West Bank bij. Dit om collegepartij SP – nieuw in het stadsbestuur sinds juni 2014 – gunstig te stemmen. Burgemeester Van der Laan omarmde het plan en ging zelfs in gesprek met de Israëlische ambassadeur en de vertegenwoordiger van de Palestijnse Autoriteit in Nederland. In zijn Metro-column benadrukte hij zelfs dat de twee vrienden zijn van elkaar [bl].