Troostwijk: ‘Koosjer vlees uit eigen land alleen mogelijk als gemeenschap offer maakt’

Voorzitter Ruben Troostwijk van de Joodse Gemeente Amsterdam, ook wel NIHS, heeft iedereen opgeroepen om na te denken over de toekomst van de koosjere vleesmarkt in Nederland. De Nederlandse branche staat onder druk, onder meer omdat Joden die koosjer eten steeds vaker voor buitenlandse alternatieven kiezen of gewoonweg minder koosjer vlees kopen. De Gemeente maakt jaarlijks een tot 1,5 ton verlies. Troostwijk: ‘De vraag is, hoe zwaar weegt het belang van een eigen koosjere vleesvoorziening in Nederland? Welke kosten kunnen wij als Joodse Gemeente maken en welke offers wilt u als particulier daarvoor brengen?’

Complexe weg

De voorman schreef zijn pleidooi op in de nieuwsbrief van zijn gemeente. ‘Ons kosjere vlees bereikt uw bord na een complexe weg door de vleesketen, een weg gemarkeerd door voortdurend toezicht. Hoe werkt dat? De Joodse Gemeente Amsterdam, die hierin een cruciale rol speelt, heeft de sjocheet, rituele slachter, in dienst, waar ik met trots aan toevoeg dat onze sjocheet ook internationaal een zeer goede reputatie geniet. Hij verricht de slacht bij een slachthuis, dat kan niet overal, want dit slachthuis moet ingericht zijn op kosjere slacht. Zo moet het onder andere beschikken over een zogenaamde kantelbox’.

Sjoumer

Het slachthuis treedt voor de gemeente op als groothandel en verkoopt het vlees aan Slagerij Marcus (op dit moment de enige kosjere slager in Nederland). ‘Die maakt het vlees waar nodig nog koosjer, portioneert en maakt de worsten en vleeswaren, waaronder uw pekelvlees en osseworst’, aldus Troostwijk. Alle handelingen vinden plaats onder toezicht van een een sjoumer. – religieuze toezichthouder – die in dienst is van de Joodse Gemeente Amsterdam. Hetzelfde geldt voor het rabbinaat, die zorgt voor het het overkoepelende toezicht. ‘Zodat het kasjroet van ons vlees steeds tot het hoogste standaard gewaarborgd is. Het Kasjroet van ons rabbinaat geniet internationaal hoog aanzien’.

Tonnen verlies

Ieder jaar leidt de Joodse Gemeente Amsterdam een verlies van tussen de honderdduizend en 150.000 euro op de ‘eigen’ koosjere vleesketen, schrijft Troostwijk. Het gaat dan om de jaarlijkse rekensom van enerzijds alle inkomsten uit koosjer vlees – dit zijn de leveranciersbetalingen per kip en per kilo vlees – tegenover de gemaakte kosten voor vers koosjer vlees. ‘Het is een fragiele keten, waarin we samen met alle stakeholders uiteindelijk een relatief kleine markt bedienen. We moeten ons als (leden van de) Joodse Gemeente afvragen of het voordeel van ons verse koosjere vlees opweegt tegen de kosten die we daar gezamenlijk voor maken. Zijn we überhaupt, om met elkaar de toekomst van vers koosjer vlees in Nederland in stand te houden?!’

Vlees uit het buitenland

Steeds meer particulieren brengen via professionele en niet-professionele tussenpersonen koosjer diepvriesvlees uit het buitenland naar Nederland, stelt Troostwijk vast. Dit vlees is namelijk vaak goedkoper, omdat het al direct ingevroren is bij de groothandel. ‘Koosjer vlees is duur, dat kan beter, denken deze partijen wellicht, maar realiseren zij zich, dat dit op den duur kan betekenen dat het verse koosjere vlees en onze dus ook ónze osseworst en pekelvlees daarmee mogelijk definitief uit het Nederlandse kasjroet-assortiment verdwijnen!? Zo opende onlangs een restaurant in het centrum, dat niet met onder Nederlands toezicht geslacht vlees wil werken, in die lijn opereert dat restaurant vooralsnog niet onder het NIHS-hechsjer.

Koosjer van eigen bodem

Als de Joodse gemeenschap koosjer vlees van eigen bodem wil houden, dan moeten huishoudens ook een offer maken en samen met de gemeente een stap zetten, aldus Troostwijk in zijn brief. ‘De Joodse Gemeente draagt bij in de kosten, Slagerij Marcus vragen wij om zo prijs-, en klantvriendelijk mogelijk op te treden, en aan u vragen wij om solidair te zijn ten opzichte van dit Nederlandse koosjere vlees. Die solidariteit zit niet alleen in de keuze voor uw boodschappen thuis, maar ook in de bewuste keuze voor vlees onder Nederlands toezicht geslacht, als u een simche viert en hiervoor een cateraar inhuurt. Onze lokale cateraars met hechsjer werken allen met vlees onder Nederlands toezicht geslacht’.

Wereldtop

Wij achten het als bestuur belangrijk, dat we met zijn allen toekomst geven aan een traditie van vierhonderd jaar koosjer vlees in Nederland, zo besluit Troostwijk. En het klopt: in ons land wordt al honderden jaren koosjer vlees bereid. Zo staat de Nederlandse koosjere slacht bekend als een van de beste ter wereld, waar hygiëne en kwaliteit voorop staan. Voor de oorlog gingen niet-Joden vaak naar koosjere slagers vanwege de goede staat van het vlees en de geringe kans op voedselvergiftiging, aldus kenners van koosjer voedsel. Nog steeds behoort ons koosjere vlees tot de wereldtop.

Lees ook:
Het sprookje van Broodje Meijer – column Roland Vos
‘Er was eens een bekende populaire koosjere broodjeszaak waar iedereen verliefd op was, maar waar iedereen ook altijd commentaar op had: oude meubels, open bakken mosterd, te hoge prijzen, ga zo maar door. De zaak werd leger en leger, stiller en stiller. Totdat die op een dag sloot, waarna de wereld te klein was. In heel Joods Nederland huilden de mensen van de sluiting. Hoe had dit nou toch kunnen gebeuren?..’