UvA wil banden met Israël in toekomst herbekijken

De Universiteit van Amsterdam (UvA) gaat de banden met Israëlische wetenschappers, organisaties, instellingen en bedrijven in de toekomst extra goed onder de loep namen. Bestaande relaties mogen blijven, maar voor het aangaan van nieuwe allianties met Israëlische spelers worden de ethische kaders scherper bekeken. Dat heeft rector magnificus Peter-Paul Verbeek in Nieuwsuur gezegd. Hij wil ook luisteren naar de anti-Israël-activisten, waarvan hij niet weet wie het allemaal zijn.

Verbeek kwam naar het achtergrondenprogramma voor een studiogesprek met presentator Mariëlle Tweebeke. Daarin benadrukte hij voortdurend dat de UvA ‘het gesprek’ wil blijven voeren met de anti-Israël-activisten die universiteitsgebouwen en -terreinen bezetten. Ook werd duidelijk dat Verbeek en zijn bestuur niet precies weten met wie ze spreken, omdat hun gesprekspartners onzichtbaar aan tafel verschijnen. Dat laatste wordt getolereerd door het UvA-bestuur, terwijl eerder door hen een verbod op gezichtsbedekking werd uitgevaardigd.

De-escaleren

Tweebeke stelde dat er meer dan 41.000 studenten aan de UvA studeren en dat er een democratische structuur is die nu wordt omzeild. Dat klopt, gaf Verbeek toe [er zijn een studentenraad en een ondernemingsraad, red.], maar de dialoog is volgens hem het belangrijkste om zo te kunnen ‘de-escaleren’. De de-escalatie is maandag en dinsdag echter duidelijk niet gelukt: activisten bezetten terreinen en gebouwen, en weigerden te vertrekken, waardoor Verbeek alsnog aangifte moest doen voor ontruimingen.

‘Studenten’

Sinds de ontruimingen beschuldigen de anti-Israël-activisten het UvA-bestuur ervan op de hand te zijn van de politie, die hen naar eigen zeggen met disproportioneel geweld heeft weggehaald. Verbeek is het daarmee oneens. Ook noemt hij de onherkenbare gesprekspartners ‘studenten’ die betrokken zijn bij actiegroepen. Verder praat hij met UvA-docenten. Dat niet iedereen daarbij zijn gezicht laat zien, vindt hij ingewikkeld. “Je verstaat elkaar moeilijk en het is gewoon heel belangrijk dat je weet met wie je in gesprek bent.”

Los van dat Verbeek in de mislukte gesprekken zijn eigen personeel niet altijd herkent en ook niet weet met wie hij precies aan tafel zit, zegt hij de dialoog te willen blijven voortzetten. Hij luistert zelfs naar de anti-Israël-activisten, die eisen dat alle banden met Israëlische wetenschappers, instellingen, organisaties en bedrijven worden verbroken. Zo heeft de UvA al een namenlijst van Israëlische partners bekendgemaakt, wat volgens Verbeek openbare informatie is die makkelijk gegeven kan worden. De andere eis is ‘eigenlijk bijna niet bespreekbaar’.

Ethisch kader

De UvA denkt verder na over het scherper stellen van de criteria voor toekomstige projecten en allianties met spelers uit Israël, zoals met China, zei hij. Het ‘ethisch kader’ moet beter worden gevolgd, aldus Verbeek. “We willen niet bijdragen aan militaire projecten, we willen aan een duurzame wereld werken. Wat we hebben afgesproken met de mensen, is dat we graag met hen willen kijken in hoeverre we ons kader zo kunnen formuleren dat duidelijk wordt hoe het ons kan helpen in deze situatie. Geen nieuw kader, maar uitwerken wat ons kader concreet kan betekenen.”

Joodse studenten

Ook vindt Verbeek het ‘weer een hele moeilijke vraag’ of het consequenties zal hebben voor studenten en docenten van de UvA die gebouwen hebben bezet en vernield. Ze hebben ook spullen gestolen en kapot gemaakt. In de Verenigde Staten zijn dergelijke docenten en studenten ontslagen of weggestuurd. Daar wil Verbeek niet aan. Voor hem is de dialoog het belangrijkste. Hij stelde tegen antisemitisme op de universiteit te zijn, daar is ‘geen enkele plek voor’. Hij vindt het verschrikkelijk dat Joodse studenten zich niet meer veilig voelen. De demonstraties mogen alleen als ze niet intimiderend, gewelddadig zijn. Dat is tot nu toe niet gebeurd.

Aan de Universiteit van Amsterdam studeren 44.000 studenten en werken tienduizenden niet-studenten zoals docenten en wetenschappers. Sinds maandag bezetten en demonstreren anti-Israël-activisten in gebouwen en op terreinen van de UvA. Volgens waarnemers bestaat de harde kern van hen uit beroepsactivisten en niet-studenten die tegen Israël zijn. Zij gaan een meute aan volgzame studenten en burgers voor, die op de acties afkomt en eraan deelneemt. Zowel het Roeterseiland- als Binnengasthuis-terrein zijn ontruimd door de ME. Op donderdagavond werd een demonstratie op het Spui door de oproerpolitie beëindigd.