Verzet – column Hanneke Gelderblom
Den Haag heeft vele verzetsmonumenten. Ik ben gevraagd, om vanavond na de twee minuten stilte iets te zeggen op het Han Steikelplein. Als een van de verzetshelden uit Den Haag kreeg hij uit Engeland de opdracht meer eenheid te bewerken tussen de verschillende verzetsgroepen. Al in begin 1941 liep het mis, want hij bleek te zijn verraden. Op het punt om vanuit Scheveningen per vissersboot naar Engeland te vertrekken om die coördinatie te bespreken, werd hij opgepakt en vastgezet in het Oranjehotel – zo werd de oorlogsgevangenis van Scheveningen genoemd.
Steikel zat daar maanden vast. Hij werd uiteindelijk niet in Nederland maar in Duitsland berecht en veroordeeld voor spionage en het toebrengen van schade aan de Duitse Wehrmacht. Daarvoor werd hij op 4 juni 1943 in Berlijn gefusilleerd. Deze verzetsheld heeft zijn verzetsdaad met de dood moeten bekopen.
Moffrika
Nederland op 10 mei 1940 binnengevallen en werd vijf jaar lang bestuurd door de vazallen van Hitler. Zij kondigden hier steeds nieuwe verordeningen af en veranderden ons vrije Nederland stap voor stap in ‘Moffrika’. Geen recht meer op vrije meningsuiting , geen onafhankelijke rechtspraak. Joden mochten geen bedrijven meer bezitten.
Als zesjarig Joods meisje mocht ik niet meer buiten spelen, niet meer naar zwemles of op zondag met opa en oma naar de dierentuin. En ook ik moest een ster op mijn jas dragen als ik even buitenkwam om met mijn moeder een boodschap te doen. Dit zogenaamde legitimatiebewijs kostte één gulden en de originele kwitantie ervan zit in mijn archief.
Verzet plegen, in jouw land, bestuurd door een dictator uit een ander land, is een duidelijke gewetensbeslissing. Die houdt in: Dit is niet goed, zo wil ik niet leven, ik probeer er iets aan te doen, ik ga in verzet. Dat was de beslissing van Han Steikel, die zijn verzet met de dood heeft moeten bekopen. En ook van Ru Pare, de schilderes die weigerde lid te worden van de Kultuurkamer en
52 kinderen van een onderduikadres wist te voorzien. Allemaal hebben ze het overleefd. Zijzelf godzijdank ook.
Een vergelijkbare vorm van verzet zien we nu in de Oekraïne. Een land in Europa, op 24 februari 2022 overvallen door een dictator met een schijnargument: de noodzakelijke bescherming van de Russisch sprekende Oekraïners. Onzinnig , want iedereen in Oekraïne spreekt en verstaat Russisch. Het gaat Moskou gewoon om bezit en alleenheerschappij over de schaarse grondstoffen in de Donbas-regio en over de haven van Odessa.
Boeren terecht kwaad
Wanneer de boze boeren met hun trekkers naar Den Haag komen om tegen de regering te protesteren en de wegen onbegaanbaar maken, noemen ze dit ook ‘verzet’ en worden door hen en anderen vergelijkingen met de periode ’40-‘45 gemaakt. Ik heb grote moeite met dit woord- en beeldbederf.
Verzet is namelijk opkomen voor vrijheid die je is ontnomen omdat een ander land jouw land meent in beslag te kunnen nemen. Verzet is een levensgevaarlijke actie tegen die vijand. De regering en democratisch gekozen leden van het parlement in Nederland zijn geen vijand. Acties van boeren en voor natuurbehoud zouden dan ook in de media gewoon ‘protest’ moeten heten.
De leiding van het Amsterdamse verzetsmuseum heeft besloten het begrip verzetsheld af te schaffen.
Dat is buitengewoon onverstandig en in de grond van de zaak onzinnig. Maar in het huidige tijd van polarisatie hebben complotdenkers een vijandbeeld nodig, zodat zij hun acties ‘verzet’ kunnen noemen.
Laat het begrip ‘verzet’ niet verwateren en houdt het begrip verzetsheld in stand.
Lees ook:
Een soort schoolreisjesverslag – column Hanneke Gelderblom
Met verbazing heb ik gekeken naar het verslag van de reis naar Jeruzalem die een delegatie van de Raad van Kerken in november heeft gemaakt. Het stuk, waarin gesproken wordt over ‘Palestina en Israël’ (Let op de volgorde: eerst Palestina, daarna Israël…) krijgt ook van mij een dikke onvoldoende. Begrijpelijk dat het bij het Centraal Joods Overleg in het verkeerde keelgat is geschoten en dat de Israëlische ambassade er boos om geworden is.
