‘Zweedse regering overweegt verbod op het verbranden van heilige boeken’

De regering in Zweden denkt na over een verbod op het vernielen of verbranden van heilige boeken. Het idee ligt op tafel na een aantal turbulente weken, waarin extremisten Korans, Thora’s en Bijbels verbrandden of wilden verbanden. Vooral bij de heilige boeken van de islam en het Jodendom ontstond in het buitenland veel verzet. In Irak zijn demonstraties uit de hand gelopen en is de Zweedse ambassade van Zweden belaagd, en in andere moslimlanden heerst ook woede. In Israël protesteerde de regering hevig tegen het verbranden van de Thora.

Israël in verzet

Nadat eerder een Koran in Zweden was verbrand door een rechtse extremist, kondigde een extremistische moslim aan dat hij hetzelfde zou doen met een Thora en een Bijbel. Dat moest vorige week zaterdag gebeuren op de stoep van de Israëlische ambassade. In de dagen voorafgaand voerde de Israëlische regering de druk op Zweden op om de verbranding te verbieden. Onder meer president Yitzhak Herzog en premier Benjamin Netanyahu kwamen in het verweer. Omdat de Zweedse wet dergelijke verbrandingen niet verbiedt, zei de rechter dat de actie in Stockholm door mocht gaan.

Nieuwe verbrandingen

Uiteindelijk blies de extremist zijn actie af met als reden dat hij wilde laten zien wat er gebeurt als je heilige boeken verbrandt. Toch bleef het niet stil. Rechts-extremisten in Zweden en Denemarken pakten de Koran in de hand en willen die weer in vlam zetten, wat afgelopen week weer boze reacties in de moslimwereld teweeg bracht. Onder aanvoering van de Irakese Sji’itische leider Moqtada Al-Sadr werd de Zweedse ambassade in Baghdad belaagd. Ook moest een Deense ngo in Irak het ontgelden. In Libanon ageerde Hezbollah-leider Hassan Nasrallah tegen de verbrandingen en in Iran sprak opperste leider Ali Khamenei van ‘het ontketenen van een oorlog tegen de moslimwereld’ door Zweden.

Debat

In Zweden zelf woedt sinds deze week een debat over het verbieden van het verbranden of vernielen van heilige boeken. Stemmen in de rechtse regering van premier Ulf Kristersson gaan op om tot een verbod over te gaan. Daarvoor moet eerst wel de wet worden veranderd. Anderzijds zijn er tegenstanders, die zeggen dat het verbranden van heilige boeken zoals de Thora en Koran moeten kunnen in een democratie zoals Zweden. Het land zou zwichtten voor de druk uit Israël en moslimlanden als het een verbod instelt.

Vilk en Westergaard

Hoewel de immateriële en economische schade voor Zweden nog niet is te overzien, lijkt het er wel op dat deze groter zijn dan in 2005. Toen kwamen Denemarken en Zweden in de moslimwereld onder vuur te liggen vanwege Mohammed-cartoons van de Deense cartoonist Kurt Westergaard en de Zweedse tekenaar Lars Vilk. Wekenlange protesten en gewelddadige acties tegen Deense en Zweedse bedrijven, instellingen en diplomatieke posten in moslimlanden waren het resultaat. Op zowel Vilk als Westergaard zijn eveneens aanslagen gepleegd door moslimterroristen. Beiden kwamen er met de schrik van af en overleefden het, maar moesten jarenlang onder bescherming leven.

‘Nu erger dan toen’

Volgens de Zweedse ex-premier en oud-minister Carl Bildt van Buitenlandse Zaken is de situatie nu heviger dan in 2005. “Dit is erger. En heeft het potentieel om nog erger te worden,” zegt hij over de huidige crisis tegen persbureau TT. “Het verbranden van de Koran is symbolischer en veel emotioneler dan de tekening van Lars Vilk. Bovendien kan de situatie escaleren, het risico bestaat dat er meer koranverbrandingen zullen zijn, waardoor de stemming nog meer zal oplaaien. Dan denk ik dat we in een puur explosieve situatie terecht kunnen komen,” aldus Bildt.

Lees ook: Zweden en Israël leggen diplomatieke ruzie na zeven jaar bij
Na zeven jaar hebben Zweden en Israël hun diplomatieke onenigheid bijgelegd. Dat gebeurde deze week tijdens een bezoek van de Zweedse minister Ann Linde van Buitenlandse Zaken aan Jeruzalem. Haar bezoek ‘opent een geheel nieuw boek over vriendschap en samenwerking’, aldus haar Israëlische collega Yair Lapid. Volgens de Israëlische president Isaac Herzog wordt ‘er een blad omgedraaid’.