Anne Frank Stichting: geen Duitse trein voor Anne
Het Deutsche Bahn (DB) doet er goed aan om geen trein te vernoemen naar Anne Frank, want daarvoor is het verleden te beladen. Dat heeft directeur Ronald Leopold van de Anne Frank Stichting aangegeven. Hij noemt het voornemen om een Duitse hogesnelheidstrein (ICE) naar het omgekomen Joodse meisje te vernoemen ‘buitengewoon ongelukkig’ en hoopt dat DB er van afziet. “Dit roept de associatie op met de deportaties in de Tweede Wereldoorlog. Het veroorzaakt veel pijn bij mensen die dit hebben meegemaakt,” stelt Leopold.
DB schreef eerder een wedstrijd uit waarin reizigers namen mochten bedenken voor 25 nieuwe ICE-treinen. De jury keurde de naam Anne Frank goed. De juryleden vinden dat deze naam staat voor ‘tolerantie en vreedzaam samenzijn met andere culturen’. In Duitsland kwam echter algauw kritiek. Het Joodse meisje werd immers in 1944 per Duitse trein vanuit Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. Vandaar is ze met haar zus Margot, vermoedelijk op 30 oktober 1944, naar concentratiekamp Bergen-Belsen gebracht. Frank overleed daar enkele maanden later. Critici vinden het ongepast dat DB, de rechtsopvolger van het bedrijf dat in de Tweede Wereldoorlog de deportaties van Joden uitvoerde, voor de naam Anne Frank heeft gekozen.
De Anne Frank Stichting schikt voegt zich nu dus bij de critici. Directeur Leopold is niet blij met de ontstane situatie bij DB, maar zal geen juridische stappen tegen de Duitsers nemen. “We zien dagelijks allerlei uitingen en initiatieven met de naam van Anne Frank. Het valt voor ons niet te controleren. Wij willen juist kijken of de situatie de kans biedt om het levensverhaal van Anne Frank op een historisch betrouwbare manier over te brengen.” De Anne Frank Stichting zal tevens niet laten onderzoeken of er sprake is van schending van het naamrecht. Volgens de directeur is dit in de praktijk erg lastig omdat het naamrecht in ieder land op een andere wijze wordt getoetst.
Het is nu aan DB om te besluiten of Anne Frank een ICE-trein naar haar vernoemd krijgt. Deskundigen verwachten van niet, omdat de Duitsers vooralsnog altijd erg voorzichtig zijn waar het om gevoeligheden door de Tweede Wereldoorlog gaat. Het debat over de naamgeving werpt een smet op een wedstrijd die goed bedoeld was. Afgelopen september werd het Duitse publiek opgeroepen om suggesties voor de 25 nieuwe treinen te doen. Vervolgens kwamen meer dan 19.000 voorstellen en 2.500 unieke ideeën binnen, vanwaaruit de jury 25 namen heeft uitverkoren. Naast Anne Frank worden andere bekenden uit de Duitse geschiedenis zoals wetenschapper Albert Einstein, filosofe Hannah Arendt, componist Ludwig van Beethoven en socialist Karl Marx genoemd. Over hen zijn vooralsnog geen debatten geweest.
