De Joodse stem in Mokum: GroenLinks – GK18

De gemeenteraadsverkiezingen staan weer voor de deur. Net als vier jaar geleden voelt Jonet politieke partijen in Amsterdam, de gemeente met de meeste Joodse inwoners in Nederland, aan de tand over Joodse onderwerpen. In een serie van tien interviews is het vandaag de beurt aan de GroenLinks. Namens hen spreekt raadslid Zeeger Ernsting, de nummer zeven op de kieslijst.

Al jaren gaat de Joodse gemeenschap in Amsterdam gebukt onder de zware financiële lasten die de beveiliging van Joodse instellingen en ondernemingen met zich meebrengt. De gemeente vergoedt een deel, maar toch heeft de gemeenschap grote last van de miljoenen euro’s die ze moet betalen. Ziet uw partij het zitten als de gemeente alle onkosten vergoed? 

“GroenLinks heeft altijd een kritische houding ten opzichte van repressieve veiligheidsmaatregelen. Van bijvoorbeeld cameratoezicht vinden wij dat alleen een geëigend middel als het subsidiair en proportioneel is. Het moet anders gezegd onderdeel zijn van een breder pakket maatregelen en daaraan ook echt iets toevoegen en het middel moet in relatie staan tot de ernst van de te voorkomen misdrijven. We kunnen ons voorstellen dat dat voor veel maatregelen die hier worden bedoeld het geval is. En we vinden ook het veiligheidsgevoel belangrijk. Dus ja, we vinden dat de gemeente moet bijdragen aan veiligheidsmaatregelen, maar daar hoort dan tegelijkertijd ook altijd de toets bij of het echt nut heeft en onderdeel is van een groter pakket maatregelen.”

Het antisemitisme neemt volgens vele Joden en niet-Joden in de hoofdstad zichtbaar toe. Zo werd het kosjere restaurant sinds december drie keer aangevallen en waren andere Joodse instellingen het doelwit van vandalisme met een anti-Joodse inslag. Ook durven sommige Amsterdamse docenten onderwerpen zoals de Sjoa en de Jodenvervolging niet aan te snijden tijdens lessen uit angst voor verhitte reacties van hun leerlingen. Wat gaat uw partij doen om het groeiende antisemitisme in Amsterdam in te dammen? 

“Antisemitisme dient altijd krachtig bestreden te worden. De belangrijkste bondgenoot in die strijd is de rechtsstaat en de grondrechten daarin, omdat die ons allen beschermen. Artikel 1 beschermt tegen willekeur van de zijde van de overheid. Artikel 137 beschermt tegen haatzaaien en uitsluiting door anderen. GroenLinks staat pal voor die rechtsstaat en de bescherming die hij biedt en zal diegenen die de rechtsstaat geweld aan willen doen krachtig weerwoord bieden. Tegelijkertijd moet antisemitisme ook apart geadresseerd worden in scholen, buurthuizen en debatcentra. Het is belangrijk om dat in grote gemeenschappelijkheid te doen. De ondertekening van het Joods Akkoord door nagenoeg alle politieke partijen in Amsterdam is een goede eerste stap.”

De samenwerking tussen Amsterdam en Tel Aviv, die sinds enige jaren bestaat, wil nog niet echt vlotten. Zo kiezen Israëlische bedrijven ervoor om met Rotterdamse in plaats van met Amsterdamse bedrijven in zee te gaan. Wat gaat uw partij er aan doen om de samenwerking te optimaliseren en zou het niet beter zijn te kiezen voor een volwaardige stedenband? 

“GroenLinks was kritisch ten opzichte van de stedenband vanwege de mogelijke steun die er uit zou kunnen worden afgeleid aan de bezetting van de Palestijnse gebieden. Daarom hebben we een aantal voorwaarden geformuleerd waar de samenwerking met Tel Aviv moet voldoen. Het college kwam tot de conclusie dat een volwaardige stedenband met Tel Aviv en Ramallah lastig zou worden, maar dat wel op deelterreinen met beide steden goed kan worden samengewerkt, binnen die voorwaarden. Wij steunden het college daarin en zijn tevreden over hoe de samenwerking nu uitpakt.”

In Amsterdam-Zuid en de wijk Buitenveldert wonen relatief veel Joodse Amsterdammers. In hun dagelijkse leven lopen zij vaak aan tegen beperkingen, zoals het feit dat veel gebouwen geen sjabbat-lift bevatten of niet sjabbat-proof zijn. Ook is het parkeren rond Joodse instellingen op drukke dagen een probleem. Wat gaat u er aan doen om dit soort Joodse noden en voorzieningen te stimuleren? 

“Van GroenLinks hoef je natuurlijk niet snel te verwachten dat we een pleidooi gaan houden voor meer parkeerplaatsen. Wij willen juist minder autoverkeer in plaats van meer. Wij maken daar dus andere afwegingen in, wat niet betekent dat we geen waarde zouden hechten aan een bloeiend Joods leven in de stad, want daar moet natuurlijk alle ruimte voor zijn. Maar de rol van de overheid is hier beperkt – mede gezien de scheiding van kerk en staat. En ja, dat geldt ook voor andere gebedshuizen.”

Voorafgaand aan 21 maart organiseren linkse groeperingen een anti-racismedemonstratie. Hiertoe behoren ook groepen die openlijk antisemitische taal uitslaan. Mede hierdoor hebben de PvdA, de SP en de Partij voor de Dieren zich teruggetrokken. Velen in de Joodse gemeenschap vragen zich af waarom GroenLinks naar deze demonstratie gaat. Waarom trekt de partij zich niet terug? 

“Op 18 maart wordt inderdaad de jaarlijkse demonstratie tegen racisme en discriminatie georganiseerd. Al decennia wordt rond 21 maart, dit is de internationale dag tegen racisme, in de hele wereld de straat op gegaan om op te roepen tot verdraagzaamheid, en tegen discriminatie en uitsluiting. En al decennia doen allerlei linkse partijen aan die demonstraties mee. Zo ook GroenLinks. Uiteraard, want de strijd tegen discriminatie, racisme en antisemitisme is een wezensdeel van linkse politiek in het algemeen en GroenLinkse politiek in het bijzonder. De demonstratie waaraan wij dit jaar weer meedoen is een oproep voor tolerantie en gelijkwaardigheid. Het is ook een moment om te laten zien waar we tegen zijn. Racisme en discriminatie dienen altijd door ons bestreden te worden in het publieke debat. Demonstraties zijn bij uitstek verschijningsvormen van dat debat. Het demonstratierecht is niet voor niets verankerd in de grondwet als deel van de vrijheid van meningsuiting. De demonstratie is bedoeld om kiezers op te roepen op partijen te stemmen die de democratische kernwaarden onderschrijven, en dat in een democratie de rechten van minderheden, alle minderheden, beschermd dienen te worden.”