De religieuze speech van een seculiere burgemeester – Jacobs’ Chanoeka-toer (dag 2)
Heb ik gisteren een grap gemaakt over te lange toespraken, vandaag, evenals in Zutphen, moest ik bijna mijn toespraak inkorten, omdat het begon te regenen. Het wordt me dus kennelijk niet gegund om een iets langere toespraak te houden, dacht ik. Rabbijn Stiefel en burgervader Franc Weerwind van Almere spraken droog, geen druppel te bekennen. Maar zodra ik het podium betrad verschenen de eerste druppels. Terwijl mijn bodyguard plotseling met een paraplu naast mij stond, leek de meute steeds kleiner te worden en stond ik na enige minuten tot nog slechts enkelen mijn boodschap te verkondigen. Lastig spreken tegen bijna niemand. Maar ik geef niet snel op. Desnoods ben ik de enige die naar mijzelf luistert, dacht ik.
Ook de Maccabeeërs, die moedige strijders van weleer en aan wie wij Chanoeka te danken hebben, waren met weinigen, maar streden door! En uiteindelijk waren ze in staat de grote Griekse legerschare te verslaan. En zo ook wilde ik niet opgeven. Na enige minuten drong het echter tot me door dat de meute wel degelijk nog steeds naar mij luisterde, alleen waren ze achter mij gaan staan, onder het afdak van het stadhuis. En dus kon ik rustig verder met mijn verhaal, alleen even de andere kant opkijken.
Overigens hoeft u zich geen zorgen te maken over het fenomeen bodyguard. Hij is gewoon een fan van mij. Hij loopt, zodra hij mij ziet, achter mij aan. Stuurt me wekelijks brieven, af en toe een taart of bloemen, en schijnt dat erg fijn te vinden. Hij meent over mij te moeten waken.
De burgemeester benadrukte dat Almere een smeltkroes is van 164 etnische groeperingen en geloven. De Chanoeka-boodschap van tolerantie en wederzijds respect is juist ook voor Almere essentieel. De Commissaris van de Koning van Zuid-Holland, met wie ik gisteren in Den Haag het podium mocht delen, had een theologische achtergrond, zoals hij mij toevertrouwde. Maar ook burgemeester Weerwind sprak als een geestelijke. Interessant te zien hoe politici, die meestal niet beticht kunnen worden van te veel affiniteit met religie, in de schijn van de Chanoeka lichtjes kennelijk vergeestelijken!
Omdat de burgemeester de smeltkroes van culturen benadrukte, greep ik de gelegenheid aan om mijn stokpaardje naar voren te brengen en heb ik uitgebreid benadrukt dat tolerantie niet alleen van gelovigen gevraagd moet worden, maar ook van ongelovigen. Onze samenleving wordt meer en meer een cultuur waarin seculier normaal is en religie een afwijking. Die afwijking wordt weliswaar getolereerd, maar meer dan ook niet. In mijn beleving is secularisatie ook een levensbeschouwing. Weliswaar zonder G’d, maar wel met een levensvisie. Ook geen visie is namelijk een visie. En gelijk iedere levensbeschouwing z’n fanatici kent, kunnen ook seculieren verdraaid intolerant en fanatiek zijn.
Ik herinner mij een spreekbeurt waarin mij werd gevraagd, of beter gezegd: op een bijna verwijtende toon werd medegedeeld, dat wij onze kinderen waarschijnlijk orthodox opvoeden!? Ik antwoordde toen dat wij inderdaad onze kinderen een orthodox Joodse richting aangeven, dat Blouma en ik hopen dat ze die richting zullen volgen, maar dat wij tegelijkertijd weigeren die richting dwangmatig te verkondigen. Gezien het een goed Joods gebruik is om een vraag met een wedervraag te beantwoorden, vroeg ik de dame die mij toch min of meer attaqueerde: en hoe voedt u uw kinderen op? Ik laat ze ‘vrij’, was haar briljante antwoord. Waarop ik haar aangaf dat ook ‘vrij’ een richting is die soms verdraaid dwangmatig kan zijn!
Terug naar Almere: De burgemeester had ondanks de regen heel aandachtig naar mij geluisterd. Hij vroeg of hij met mij een afspraak mocht maken om het fenomeen tolerantie te bespreken. Weerwind gaf duidelijk een religieuze tint aan de bijeenkomst en de rabbijn mag zich nu dus kennelijk met de politiek gaan bemoeien!
Er werd nog uren gedanst en gezongen. Geweldige muziek. En een perfecte organisatie daar in Almere. Ik ben trots op hetgeen rabbijn Stiefel en zijn lieve echtgenote (mijn dochter!) hebben neergezet in de polder, zonder te veel te polderen. Want Chanoeka is nu niet bepaald een polderfeest!
Opperrabbijn Binyomin Jacobs (IPOR en voorzitter van het Nederlandse College voor Rabbinale Zaken) maakt ook dit jaar weer een ronde langs verschillende menorot in heel Nederland, om deze in het openbaar aan te steken. Net als in voorgaande jaren schrijft hij een dagboekverslag voor Jonet.nl. Het is de zevende keer op rij dat Jacobs voor Jonet in de pen kruipt en zijn ‘Jacobs’ Chanoeka-toer’ maakt.
