Jacobs’ Chanoeka-toer, Dag 2: Maastricht

‘Meer dan vierhonderd kilometer vandaag afgelegd en nu dan, inmiddels na middernacht, wil ik mijn belevenissen van vandaag aan mijn Chanoeka-dagboek toevertrouwen. Vandaag geen chauffeur,zoals gisteren, maar een chauffeuse, mijn dierbare echtgenote. We hebben om de beurt gereden. We trekken als maatjes deze Chanoeka-week samen op, maar eigenlijk zien we elkaar alleen maar in de auto. Waar we zijn proberen we los van elkaar zoveel mogelijk met aanwezigen contact te hebben. Dus als we het zakelijk benaderen: twee voor de prijs van één! Maar vandaag was er nog een extra reden om dankbaar te zijn dat we samen gingen. We zijn veel eerder dan noodzakelijk vertrokken
uit huis om eerst iemand te bezoeken die helaas getroffen was door een groot ongeluk. Een diep triest geval waar, gezien de persoon die we bezochten een dame was, in dit specifieke geval, mijn echtgenote veel beter tot steun kon zijn dan ik. Ik was dan ook aanwezig, maar hield me afzijdig. We zijn dankbaar dat we een medemens in nood mochten helpen op weg naar Maastricht om daar de Menora aan te steken aan de A2, op het dak van het Appel Park Hotel.

Toen jaren geleden mijn schoonzoon rabbijn Stiefel les gaf in Maastricht en hij door de Koning van Maastricht, Benoit Wesly, langs diens hotel aan de A2 werd gereden, sprak rabbijn Stiefel zijn verbazing uit dat dat prachtige hotel met de Joodse eigenaar wel een kerstboom had op het dak, maar geen Menora…..en zo is het gekomen en ziet een ieder die Maastricht via de A2 binnenrijdt welk lichtje van de Menora vandaag hoort te branden. Aan rabbijn Schapiro, de huidige Limburgse rabbijn, werd eens verzocht vanuit het Amsterdamse, of hij ook les kan gaan geven in Middelburg, omdat Middelburg en Maastricht toch redelijk dicht bij elkaar liggen, beiden ten zuiden van Amsterdam. De afstand Maastricht – Middelburg is echter aanzienlijk groter dan de afstand Amsterdam – Middelburg! Maar niet alleen in kilometers: een totaal andere mentaliteit en dus ook een heel andere Chanoeka viering! Er was vandaag een programma voor de kinderen, een loterij, toespraken en aanwezigheid van lokale en provinciale autoriteiten die aan gereserveerde tafels zaten. Een royale tafel met Chanoeka gerechten als latkes en soefganiot, ingevlogen door Hoffy’s Antwerpen. De Menora op het dak is ontstoken, de toespraken gehouden en dan komt er een schare aan kinderen binnen.

Veel kinderen van Israëlische ouders die werkzaam zijn bij een aantal compagnies die gespecialiseerd zijn in de fabricage van computers. Nederlands, Engels en Ivriet lopen hier in het Limburgse Zuiden in elkaar over. Het lijkt wel een Drielandenpunt, maar dan een Joods! Rabbijn Schapiro geeft uitleg en de menorot, die velen hebben meegebracht, worden aangestoken waarna rabbijn Schapiero de echte grote Menora uit sjoel ontsteekt. En dan weerklinkt het Ma’oz Tsoer. Maar niet uitsluitend uit de mond van de leden der Joodse Gemeente. Er is een koor samengesteld uit seminaristen van een van de kloosters die Limburg rijk is. Niet te geloven: Ma’oz Tsoer gezongen, bijna foutloos, door toekomstige priesters! Maar het blijft niet bij Ma’oz Tsoer. Vele bekende Joodse liederen geven de seminaristen ten gehore. Ik had ze al eens mogen ontmoeten en horen zingen. Mijn echtgenote, doorgaans geen fan van kloosterlingen, was diep onder de indruk. Wat een gezang, wat een vriendschap, wat een warmte!

Op de parkeerplaats, achter ons huis, bekaf maar voldaan aangekomen, krijg ik een telefoontje: een sterfgeval. Licht en duisternis lopen in elkaar over. Ik dans, zing en ben vrolijk, maar soms daarvoor en dan weer daarna verdriet, dat ik niet koud en zogenaamd professioneel langs me heen kan laten glijden. Ik huil om het verdriet van de ander en deel in de vreugde. Na een onverhoopte lewaja ben ik vaak tegen het depressieve aan. Een onthulling van een monument met namen van vermoorde Joden raakt me diep en kaapt mijn nachtrust weg. Ik ben emotioneel en dus niet professioneel. Of dat helaas is, weet ik niet.’