Jacobs’ Chanoeka-toer, Dag 4 en 5: Arnhem
‘Toch een geweldige instelling zo’n sjabbat, want nadat we vrijdagavond in Arnhem in sjoel het vierde lichtje hadden ontstoken, konden we niet anders, vanwege het verbod om op sjabbat niet te mogen rijden, dan blijven in Arnhem en uitgebreid met de kehilla de sjabbat vieren. Uitgaande sjabbat, zaterdag avond dus na nacht, gingen we in Arnhem in de straat om voor de sjoel de grote menora aan te steken. Hoewel ik best behendig ben in de pen, zit ik nu toch wel even na te denken waarmee te beginnen en wat wil ik graag kwijt. Zoveel indrukken, zoveel gebeurtenissen, zoveel verschillende hoogtepunten, en zoveel ontmoetingen!
Eerst, helaas, vrijdag een lewaja in Arnhem. Een lewaja is triest, maar als je dan tot steun kunt zijn en mensen iets meegeven, dan is dat ondanks alles toch mooi. En dan vanaf de begraafplaats direct naar de sjoel van Arnhem voor de sjabbaton van de Joodse gemeente Arnhem. Iedereen bereidt alles in gezamenlijkheid voor. Alles moet snel, want het is al bijna sjabbat. Nu is mijn echtgenote in de loop der jaren bijzonder bedreven geraakt in het opzetten en regisseren van dit soort evenementen. Vrijdagavond veertig deelnemers. Het klinkt misschien niet zoveel, maar bekijk de kwaliteit…….en het percentage van opkomst! Menora aangestoken, sjoeldienst en dan de maaltijd, geïmporteerd vanuit het Antwerpse Hoffy’s. De maaltijd duurde uren en uren. Dat klinkt saai, maar als de tijd vliegt, is het een bruisend geheel, en dat was het! Zingen, eten, vertellen. Een geweldige sfeer. Wat vertel ik? Over Chanoeka, over de Joodse gemeente waar we te gast zijn en die best van tijd tot tijd een bemoedigend voor van de opperrabbijn kunnen gebruiken. En natuurlijk het uitleggen en verklaren van chanoeka gebruiken en niet te vergeten: de grappen en grollen. Ik vraag me persoonlijk wel eens af over mijzelf of ik opperclown of opperrabbijn ben. Na de sjoeldienst in de ochtend, een uitgebreide kidoesj, een sjioer (in plaats van mijn sjabbat middag dutje), het middaggebed, de derde maaltijd……..hoewel iedereen enthousiast meedoet, heb ik soms wel het gevoel bezig te zijn met een one men show ten overstaan van een aandachtig luisterend publiek. Intussen hebben een paar deelnemers aangegeven wekelijks een sjioer te willen hebben. Hoe en waar gaan we nog uitwerken.
Onderwijl hebben we sjabbat beëindigd, is de burgemeester met zijn echtgenote gearriveerd en komen er belangstellenden richting de steeg voor de sjoel. Ook de Turkse overburen, met hoofddoekjes, bevinden zich onder het gezelschap, zonder probleem, fijn en goed! De menora wordt aangestoken, het Maoz Tsoer weerklinkt, de burgemeester spreekt de Joodse gemeente met bezieling toe. Op naar de soefganiot (ik moet van de huisarts iets minder zoet eten!? Hoe doe je dat met Chanoeka?) en op naar cabaret Kwatsj dat de volle feestzaal amuseert met liedjes, grappen en anekdotes over Joods Nederland. Ze kennen onze gemeenschap en weten de gevoelige snaren te raken op zo’n manier dat de lachspieren redelijk regelmatig is actie moeten komen.
Morgenmiddag, zondag, eerst naar de inwijding van de nieuwe sjoel van de Joodse Gemeente Noord-Holland Noordwest. Misschien na afloop nog naar Utrecht en dan rust, om dinsdag de laatste ronde te gaan rijden: Bourtange en Zutphen. En nu: bed! Ik vind dat ik dat verdien, want het is geweldig om zo bezig te mogen zijn en op zoveel plaatsen de vlammetjes brandend te mogen houden of te ontsteken, maar het vreet wel kilometers en energie, en niet alleen van mijn IPOR-auto…….’
Rabbijn Binyomin Jacobs is opperrabbijn. Tijdens zijn Chanoeka-toer steekt hij op plaatsen in heel het land kaarsen aan. Na hetzelfde vorig jaar met succes te hebben gedaan, maakt Jacobs ook dit jaar een dagboekverslag voor Jonet van zijn belevenissen.
