Jan Dijkgraaf haalt uit naar Albert Heijn om ‘Jodenkoeken’ op site

Opiniemaker Jan Dijkgraaf heeft in zijn column ‘Briefje van Jan’ hard uitgehaald naar Albert Heijn, die volgens hem niet consequent is. Nadat fabrikant Davelaar vorig jaar de naam ‘Jodenkoeken’ veranderde in ‘Odekoeken’, omdat er een vermoeden bestond dat de Joodse gemeenschap anders gekwetst zou zijn, heeft de grootgrutter op zijn site alleen de naam van deze koekjes maar niet de foto ervan aangepast. Dat vindt Dijkgraaf een schande, zo laat hij in zijn column weten. Het Centraal Joods Overleg (CJO) gaf vorig jaar aan dat Joods Nederland nooit is gekwetst en ook niet om de naamsverandering had gevraagd.

‘Flauwekul’
Dijkgraaf noemt de naamsverandering van Davelaar ‘flauwekul’ en verwijt Albert Heijn daarin mee te zijn gegaan. ‘Maar ik vind het wel pijnlijk voor al die gekwetste Joden dat jullie ruim een jaar na dato jullie webshop nóg niet op orde hebben’, schrijft de columnist. Hij noemt de supermarkt ‘lui’ en ‘weinig respectvol’. Dijkgraaf: ‘Sterker: het is nog erger. Want als je zoekt op ‘Jodenkoeken’, dat laten jullie de handel niet lopen. Evenmin als met jullie huismerk… Stelletje uitgenasten!’ Hij zegt de echte Enkhuizer Jodenkoeken te halen bij concurrent Jumbo – deze supermarkt heeft een merk met de oude naam nog wel in de handel. Verder zegt Dijkgraaf ‘jeuk’ te krijgen van de Albert Hein-tv-reclames.

Inclusiviteit
Begin 2021 maakte de Alkmaarse fabrikant Davelaar bekend de naam ‘Jodenkoeken’ te veranderen in ‘Odekoeken’, grote koeken in blik die ooit door een Joodse bakker zouden zijn gecreëerd. “We zijn een familiebedrijf en we hechten veel waarde aan sociaal en duurzaam ondernemen,” zei directeur human resources Renee Pater toen tegen het AD. “We kochten Davelaar op en wilden de koeken graag terughalen omdat het een mooi merk is met een mooie historie, maar we wilden wel ons steentje bijdragen aan een meer inclusieve maatschappij door de naam van de koek aan te passen.” Het bedrijf gebruikte woorden als ‘gelijkheid’ en ‘inclusiviteit’.

Niet zelf om gevraagd
In Joods Nederland werd met verbazing gereageerd op het aanpassen van de naam. Niemand had hierom verzocht en niemand voelde zich ooit gekwetst. Sloeg Davelaar de plank is? Of wilde het meegaan met de trend om geen enkele minderheid ooit nog te beledigen? Het CJO gaf te kennen de naamsverandering te waarderen maar er nooit om te hebben gevraagd. ‘Het is bijzonder dat er in deze tijden van polarisatie ook nog aan anderen wordt gedacht en hoe bepaalde woorden op hen kunnen overkomen. Al hebben we eigenlijk nooit een probleem gehad met de Jodenkoek. Er hangt geen negatieve connotatie aan vast omdat hij volgens de legende gewoon voor de eerste keer door een Joodse bakker zou zijn gemaakt. We hebben hier zeker niet zelf om gevraagd’, aldus het CJO. Kortom: de Joden liggen er niet wakker van.

Over de Jodenkoek
Jodenkoeken worden vermoedelijk gemaakt naar een traditioneel Joods, Sefardisch, recept. Ze zijn niet koosjer. In de streek West-Friesland wordt met een Jodenkoek een grotere, met spijs gevulde speculaaskoek bedoeld. Deze ‘koek’ wordt belegd met room en chocolade. Mogelijk blijft deze gewoon zo heten. In Scandinavische landen worden eveneens Jodenkoeken gemaakt. In Nederland worden ze verder nog gebakken door fabrikant Lotus Bakeries in Geldrop. Die heeft de naam niet gewijzigd. Eerder deden fabrikanten de ‘negerzoen’ en de ‘moorkop’ al in de ban, omdat die benaming racistisch of kwetsend zou zijn voor Afro-Caraïbische Nederlanders.

Lees ook:
Dijkgraaf moet stoppen met ‘online lastig vallen’ van zoon Loonstein
Victor Loonstein, de zoon van advocaat Herman Loonstein, mag niet langer online belaagd worden door opiniemaker Jan Dijkgraaf. Dat heeft de rechtbank Noord-Nederland woensdag besloten. Volgens de rechter viel de columnist Loonstein anderhalf jaar lang lastig op social media. Op straffe van dwangsommen moet hij daar nu mee stoppen. Niet alleen moet Dijkgraaf 1.500 euro aan schadevergoeding betalen aan slachtoffer, maar ook moet hij kwetsende tweets verwijderen en weekblad Panorama vragen om een rectificatie. Dijkgraaf spreekt van ‘een bedrijfsongevalletje’.