Meldpunt antisemitisme in Duitsland binnenkort van start

In Duitsland kunnen antisemitische voorvallen vanaf februari gemeld worden bij een centraal meldpunt. Dit loket is een van de Duitse antwoorden op het fors toegenomen antisemitisme van het laatste jaar. Niet alleen aangiften bij de politie, maar ook andere voorvallen van Jodenhaat in Duitsland kunnen in deze meldkamer worden gedeponeerd. Slachtoffers en ooggetuigen kunnen bij het meldpunt terecht. Het is de bedoeling om antisemitisme nog beter te monitoren. Over de Duitse monitoring waren vooralsnog veel vraagtekens, onder meer omdat er een vertekening zat in de manier van meten, waardoor de achtergrond van de daders niet goed gemeten werd. Duitsland pakt het meten van antisemitisme nu grondig aan.

“We moeten de strijd tegen antisemitisme niet aan de Joden in dit land overlaten,” aldus Felix Klein, de federale regeringscommissaris voor Joods leven in Duitsland, bij de presentatie van het online platform, vorige week. Klein, die sinds mei in functie is, sprak over ‘het belangrijkste project van mijn ambtstermijn’ tot nu toe. “Het moet vooral hulp bieden aan de getroffenen,” zei hij. Eerst en vooral gaat het erom een beter overzicht te krijgen van de vraag of antisemitisme feitelijk nog meer toeneemt. Daarna kunnen de Duitse autoriteiten er een strategie tegen ontwikkelen. Gedurende 2018 nam het aantal antisemitische incidenten in Duitsland zichtbaar toe. Aanvallen vonden onder meer plaats in Berlijn, Düsseldorf en Spandau.

De directeur Daniel Botmann van de Centrale Raad van Joden in Duitsland benadrukte dat een landelijke registratie noodzakelijk is, aangezien politiestatistieken meestal alleen strafbare feiten omvatten. Volgens het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken telden de nationale autoriteiten 1.075 anti-Joodse misdaden. Het gaat om daden die gepleegd zijn van januari tot september 2018. De meeste incidenten zijn echter niet strafbaar of nog niet strafbaar. “Dat is het alledaagse antisemitisme,” aldus Botmann. “Elke antisemiet in dit land heeft ook een probleem met onze democratie en met onze rechtsstaat.” Het gaat allemaal om situaties in Duitsland, aldus de directeur.

Drie incidenten per dag
Het nieuwe platform wordt beheerd door de federale Vereniging van Onderzoeks- en Informatiecentra Antisemitisme (RIAS), die al vier jaar lang de Duitse antisemitisme-dossiers registreert en behandelt. Hun leider, Benjamin Steinitz, rapporteerde 3.378 gemelde incidenten sinds juli 2015, alleen al in Berlijn. Momenteel krijgt de website ongeveer drie incidenten per dag binnen. Volgens Steinlitz bestaat het merendeel van de meldingen uit vormen van ‘subtiele vijandigheid’ tegen Joden. Dit kan een kwaadwillende opmerking of naroepen op straat zijn, ‘maar ook e-mails naar Joodse organisaties die zeggen de Joden gedeeltelijk te willen vernietigen’.

IHRA-definitie vormt basis
Het registreren van de incidenten bij het nationale Duitse meldpunt is gebaseerd op de internationale antisemitisme-definitie van de Internationale Alliantie voor Holocaustherdenkingen (IHRA). Het gaat dan ook om woorden of daden die de haat tegen Joden voeden, maar ook om uitingen met een antisemitische ondertoon die gericht zijn tegen de staat Israël. In de praktijk blijkt namelijk dat antisemitisme en anti-Zionisme door elkaar lopen.

In eerste instantie zal het initiatief startfinanciering krijgen ter waarde van 243.000 euro voor het jaar 2019. Op de lange termijn komt de financiële steun uit het programma ‘Demokratie Leben’ van het ministerie voor Familiezaken. In de loop van het komende jaar wil het project partners in andere deelstaten vinden. Zij moeten geïnteresseerde spelers op lokaal niveau adviseren over het melden van antisemitisme. Volgens Steinitz zijn de deelstaten Brandenburg, Beieren en Noordrijn-Westfalen al aan boord. Ook zijn er concrete plannen in Sleeswijk-Holstein, de meest noordelijke deelstaat van Duitsland.