Kleindochter: ‘Foute Zwartjes was niet deze familie’
In Het Parool van zaterdag wil Gerda Zwartjes, kleindochter van de oprichter van de gelijknamige Amsterdamse schoenenzaak iets recht zetten wat haar en haar familie al decennia stoort: de onterechte slechte naam die haar familie na de Tweede Wereldoorlog opliep als gevolg van de veelgehoorde beschuldiging dat Zwartjes ‘fout’ was. “Het trof me toen ik de opmerking over de foute Zwartjes onlangs weer hoorde. Ik wil het de wereld uit hebben,” tekent journaliste Hanneloes Pen uit haar mond op.
De kleindochter hoopt met haar uitleg van hoe de kwestie van de ten onrechte verkregen associatie van de familie met de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) voor eens en voor altijd ophelderen, legt ze in het artikel uit. “Het is niet waar en het moet nu uit zijn.” Hoe het volgens haar wel zit, doet ze in het artikel uit de doeken.
Op de website van het bedrijf staat in het kort de bedrijfsgeschiedenis te lezen. C.F. Zwartjes opende in 1883 op de Schippersgracht in Amsterdam een schoenwinkel. In 1917 verkocht hij zijn bedrijf aan Andreas Johannes Sprangers, een schoenmaker uit het Brabantse Dongen, die met zijn vrouw en zeven kinderen in de hoofdstad was neergestreken. Sprangers verhuisde de zaak naar de Utrechtsestraat 123-125, maar handhaafde de naam Zwartjes voor zijn winkel. Hij noemde het ‘Zwartjes van 1883’.
Waar ging het dan mis? Volgens Gerda Zwartjes waren twee broers Sprangers – Jan en Kees – tijdens de bezettingsjaren lid van de NSB en hing er buiten de zaak een NSB-vlag. Ook zou er een hakenkruis in de etalage hebben gestaan. “De Sprangers hebben nooit ontkend dat Zwartjes fout was in de oorlog,” citeert Het Parool haar. Het zou haar vooral steken dat zij nooit hebben gezegd: ‘het was niet Zwartjes, wij waren het’.
Inmiddels staat de derde generatie van de familie Sprangers aan het roer van het bedrijf, dat in 1968 een filiaal opende in het winkelcentrum Gelderlandplein in Buitenveldert. Daar, in het hart van de Joodse gemeenschap, prijkt al 48 jaar de naam boven de etalage. Ook aan de Utrechtsestraat worden nog steeds onder dezelfde naam schoenen verkocht. De kleindochter van de naamgever zegt de familie Sprangers niet te willen beledigen. Ze wil alleen de naam van haar familie zuiveren.
Lees hier het artikel in Het Parool van zaterdag 20 augustus 2016.
