Opperrabbijn Jacobs te gast in Hoorn en Loenen voor Joods monument en bezinning

Nu de coronatijd echt voorbij lijkt te zijn, is ook opperrabbijn Binyomin Jacobs weer volledig in touw. In de afgelopen dagen was hij in de mediene te vinden voor verschillende momenten van herdenking. In Hoorn werden drie stenen van het voormalige Metaheerhuisje op de Joodse begraafplaats herplaatst. Er was ook een ceremonie. Een paar dagen later was Jacobs te gast in Loenen, waar op het Nationaal Ereveld de bijeenkomst ‘Doodstil voor vrede’ plaatsvond. Hier werd ook uitgebreid stilgestaan met de oorlog in Oekraïne.

Na 55 jaar wachten werd in Hoorn een belofte ingelost: de drie stenen werden op de Joodse begraafplaats in twee muurtjes gezet. Van daaruit worden bezoekers begraafplaats op geleid. Ook is er een nieuwe steen met een tekst over de geschiedenis van deze bijzondere plek te zien. Twee stenen zaten in de gevel van het Metaheerhuisje op de oude Joodse begraafplaats. Die
moest in 1968 wijken voor een toegangsweg naar de nieuwe wijk Grote Waal. Alleen een gedenkteken, geplaatst in 2015, herinnert hier nog aan. Indertijd is de oude Joodse begraafplaats verplaatst naar de huidige locatie.

Daar kwam Jacobs op 9 maart samen met burgemeester Jan Nieuwenburg (PvdA) van Hoorn en onder andere de initiatiefnemers samen. Dat zijn de nazaten van wijlen Heiman Polak, die 55 jaar geleden van de gemeente de belofte kreeg voor het monumentje. Jacobs noemde het bijzonder dat Polaks nakomelingen het gedenkteken konden onthullen. Hij wees erop dat zovelen door toedoen van de nazi’s ‘via de schoorstenen van de crematoria zijn verdwenen in de duisternis van de vergetelheid’, aldus het Noordhollands Dagblad.

De herplaatste stenen werden in 1967 bewaring gegeven van het Westfries Museum, waar de ze jarenlang in een tuin lagen. Nadat in 2019 duidelijk werd dat ze eindelijk naar de Joodse begraafplaats zouden gaan, heeft het museum ze laten schoonmaken. De derde steen werd bij toevallig in 2020 ontdekt, achter het voormalige waterschapshuis aan het Groote Oost. Daarop staat dat de steen door Benjamin van Kleef op 24 april 1918 is aangebracht bij de uitbreiding van de toenmalige Joodse begraafplaats.

Jacobs was op zondag 13 maart te gast op het Nationaal Ereveld Loenen, waar de bijeenkomst ‘Doodstil voor vrede’ werd gehouden. Aan het einde van de middag was er ruimte om stil te zijn en na te denken over de kwetsbaarheid van de vrede en vrijheid. Uiteindelijk was er twee minuten stilte voor alle oorlogsslachtoffers die in Oekraïne zijn gevallen en nog zullen vallen. Het Ereveld is de laatste rustplaats van bijna vierduiend Nederlandse oorlogsslachtoffers, zowel militairen als burgers. Ze verloren hun leven in de Tweede Wereldoorlog of tijdens gewelddadige conflicten daarna – zoals in voormalig Nederlands-Indië of tijdens (vredes-)missies als Joegoslavië en Afghanistan.