Rijksbouwmeester adopteert vijftig namen op Namenwand

De Rijksbouwmeester, Floris Alkemade, heeft vijftig namen op het komende Nationaal Holocaust Namenmonument in Amsterdam geadopteerd. Hij bewaakt namens het Rijk onder meer de stedenbouwkundige inpassing en de architectonische kwaliteit van rijksgebouwen. Het monument, dat in het Weesperplantsoen en langs de Weesperstraat in Amsterdam moet komen, zal geen rijksmonument zal worden. Toch is Alkemade betrokken. Door vijftig stenen met namen te adopteren omarmt hij het project. Het Nederlands Auschwitz Comité (NAC), de initiatiefnemer en het projectteam van het gedenkteken, is blij en ervaart de geste van de Rijksbouwmeester als een steun in de rug. Het Comité heeft een roerige tijd achter de rug met bezwaarmakers uit de buurt.

De lezers van Architectenweb verkozen Alkemade afgelopen donderdag tot architect van het jaar 2018. In zijn dankwoord zei Alkemade vereerd te zijn met deze award, waaraan ook een geldbedrag van vijfduizend euro verbonden is. Hij vertelde dat hij dit bedrag aan twee initiatieven doneert. Nu blijkt dat een daarvan de Namenwand is. Het andere project is het jongerenhospice Xenia in Leiden. Met het schenken van de helft van het geldbedrag aan het Namenmonument adopteert de Rijksbouwmeester vijftig persoonsnamen. Alkemade: “Ik doe dit vanuit het besef dat er discussie is, maar dat ik juist daarom redenen zie om uw betekenisvolle initiatief te steunen.” Het NAC is dankbaar voor het gebaar. “Het is meer dan een prachtig gebaar. Het is ook fantastisch dat mensen als Floris Alkemade pal staan voor de realisatie van dit belangrijke monument,” aldus voorzitter Jacques Grishaver.

Het gebaar van de Rijksbouwmeester is een opsteker voor Jacques Grishaver en de zijnen. Tot nu toe verliep het jaar 2018 onrustig. Een aantal organisaties en burgers heeft bezwaar gemaakt voor de komst van het monument in het Weesperplantsoen. Zij stonden in het voorjaar tijdens een tumultueuze hoorzitting van de gemeentelijke bezwaarschriftencommissie lijnrecht tegenover de gemeente Amsterdam en het NAC. Volgens Grishaver zijn de bezwaarmakers alleen maar tegen ‘een monument dat er al lang had moeten zijn’. Hij stelde dat het een gotspe was dat het Auschwitz Comité wordt afgeschilderd als een clubje amateurs dat de buurt een monument probeert op te leggen. De bezwaarmakers benadrukten dat ze niets tegen de Namenwand an sich hebben. Het gaat hen puur om de plek, waarover volgens hen onvoldoende overleg is geweest.

In de zomer nam de gemeenteraad het besluit dat het Namenmonument er definitief op het Weesperplantsoen zal komen, waarna het vervolgens weer rustig werd. In september volgde er echter een artikel in NRC Handelsblad dat veel stof deed opwaaien. De opponenten van de Namenwand krijgen daarin ruim baan om hun ‘leugens’ te verspreiden, zo vindt het Comité. In een uitgebreide brief weerlegde het NAC de punten van de bezwaarmakers. Uit de brief: ‘Het maakt ons verdrietig dat wij – meer dan 75 jaar na de oorlog– nog steeds moeten pleiten voor iets wat er al lang had moeten zijn. In al die jaren hebben we niemand, maar dan ook werkelijk niemand gehoord over de oprichting van een monument ter nagedachtenis van 102.00 vermoorde landgenoten. Sinds twaalf jaar ijvert het Auschwitz Comité voor zo’n monument. In alle openheid. Na jaren van zwoegen, duwen, sleuren en trekken hebben we nu een vergunning; het is nu wachten tot het moment waarop we kunnen beginnen met de bouw. In al die 12 jaar heeft niemand van het groepje buurtbewoners, dat nu zulke stennis maakt, zich gemeld om mee te denken of mee te helpen aan het monument’.

Momenteel kijkt de bezwaarschriftencommissie van de gemeenteraad naar bewaren van omwonenden en tegenstanders.