Schaamteloos liegen – column Marc de Hond
Toen ik een jaar of veertien was verzamelde ik stickers. Op een dag waren de stickers uit mijn kast verdwenen. Ik keerde mijn hele kamer overhoop om ze terug te vinden maar ze waren nergens te bekennen. De volgende dag zag ik mijn jongere broertje met een stapel stickers spelen. “Zijn dat niet mijn stickers?” vroeg ik hem. “Nee hoor, die zijn van mij.” zei hij met een stalen gezicht. “Ik heb precies zo’n stapel, en die ben ik kwijt.” “Heel vervelend voor je,” zei mijn broertje, “maar ik verzamel ze ook en dit is mijn verzameling.”
Hij zei het met zo’n stellige overtuiging dat ik hem geloofde. Wellicht zou ik hem tot op de dag van vandaag hebben geloofd, als mij niet was opgevallen dat mijn broers’ stickers netjes gesorteerd waren. Dat de grootste sloddervos die ik kende, zonder dat ik het wist, precies eenzelfde sticker-verzameling had aangelegd was nog te bevatten. Dat er in één huis twee malloten wonen die ze ook nog eens op alfabetische volgorde leggen, ging er bij mij niet in!
Ik heb een fascinatie voor mensen die schaamteloos kunnen liegen. Als kind dacht ik altijd dat mensen het aan mijn gezicht konden zien als ik loog. Ik kwam daarom nooit verder dan een heel klein leugentje om bestwil. Pas de afgelopen jaren, sinds ik op het theaterpodium sta, ben ik er iets beter in geworden. En dan nog stelt het weinig voor: ik vertel dan vol overtuiging dat mij vandaag iets gebeurd is, terwijl dat in werkelijkheid vier maanden geleden was.
De grootste leugenaar die ik ooit in actie heb gezien, is de reality-tv-ster die momenteel het Witte Huis bewoont. Hij is de moderne variant van Baron von Münchhausen voor wie feiten en fictie volledig door elkaar lopen. Ik kan er met zowel afgrijzen als bewondering naar kijken. De kracht van Donald Trump is – denk ik – dat hij zelf in zijn ‘alternative facts’ gelooft. Fact checkers hebben geconcludeerd dat tweederde van wat Trump beweert onwaar is. En toch zijn er nog steeds veel mensen in Amerika (en zelfs in Nederland) die hem geloven.
Eigenlijk zijn er niet eens factcheckers nodig om tot de conclusie te komen dat de huidige Amerikaanse president een pathologische leugenaar is. Het is namelijk een kwestie van logisch nadenken. Als Trump in opspraak komt, is zijn verweer namelijk altijd dat niet hij, maar de ander liegt.
Mensen die zeggen dat zijn inauguratie minder goed bezocht werd dan die van Obama: liegen!
De mensen die beweren dat ze zijn opgelicht door Trump University: liegen!
FBI-directeur James Comey die zegt dat hij van Trump het onderzoek naar de samenzwering met de Russen moest staken: liegt!
Alle andere FBI-agenten die onderzoek doen naar Trump’s connectie met Rusland: liegen ook!
Ex-medewerkers van Trump die toegeven dat zij zelf in het geheim ontmoetingen hadden met Russen: liegen!
Mensen die erbij waren toen Trump zich racistisch uitliet over Afrikaanse landen: liegen!
De ‘fake’-media die negatief berichten over Trump: liegen!
De mensen die beweren dat ze voor Trump gewerkt hebben en niet betaald hebben gekregen: liegen!
De porno-actrice die gedetailleerd vertelde over haar affaire met Trump en hoe zij onder druk werd gezet hierover te zwijgen: liegt!
De zestien vrouwen die verklaren seksueel door Trump te zijn mishandeld of geïntimideerd: liegen allemaal!
Nu is mijn vraag: is het u weleens gebeurd dat iemand een keiharde leugen over u vertelt? Mij is het nog nooit overkomen; maar het kan natuurlijk een (of twee) keer in uw leven gebeuren dat een glasharde leugenaar op uw pad komt die uw naam wil bezoedelen. Wellicht, als je iets beroemder bent, gebeurt dat je nog wat vaker. Toch hoor ik maar heel weinig mensen die met schandalige beweringen komen over president Obama of premier Mark Rutte. Als ik Trump moet geloven zijn er vele honderden mensen die continu leugens over hem verspreiden.
Logisch nadenken brengt ons op kansberekening: welke kans is groter? Dat één iemand liegt over iedereen, of dat vele honderden mensen continu liegen over één iemand. In het laatste geval zou Trump een onberispelijk persoon zijn die voortdurend onheus bejegend wordt door mensen die het om onduidelijke redenen op hem gemunt hebben.
Toen ik nog dj was bij 3FM brak de ANWB Verkeersinformatie weleens in mijn uitzending in met een acute waarschuwing: “Rijdt u op de A1 van Amersfoort naar Amsterdam dan komt u ter hoogte van Hilversum een Spookrijder tegemoet”. Ik voegde er dan achteraan:
“En rijdt u van Amsterdam naar Amersfoort en denkt u: wat rijdt iedereen toch raar hier, dan BENT u misschien die Spookrijder”.
Volgens mij is Trump de spookrijder.’
