Sloop van synagoge Vriezenveen voorkomen

Na een jarenlange strijd is de sloop van de voormalige synagoge in Vriezenveen afgewend. De eigenaar van het pand vroeg om een sloopvergunning bij de gemeente, maar die kreeg nul op het rekest. Eerder maakte Richard de Haas, een Joodse bewoner van de Twentse gemeente, bezwaar. Met succes Met de Stichting Behoud Synagoge (SBS) trekt hij samen op om ‘het laatste stukje Joodse geschiedenis van Vriezenveen’ te behouden voor het nageslacht. De sjoel is een gemeentelijk monument. De gemeente ondersteunt de gedachte om er een Joods cultureel centrum van te maken

De beuk erin
Eerder vroeg de eigenaar van het pand bij de gemeente een sloopvergunning aan. Hij woont direct naast de sjoel en wilde beschikking hebben over de grond, zo meldde Tubantia. De ramen waren al dichtgetimmerd en het gebouw wachtte op wat komen ging. Volgens De Haas en de SBS was het echter nog niet te laat. Zo zouden er potentiële geldschieters zijn die het pand willen redden van de ondergang. In de gemeenteraad kregen de voorvechters steun van de PVV-fractie, die vragen heeft gesteld aan het college van burgemeester en wethouders.

Andere bestemming
“We hebben ook het signaal gekregen van B en W dat ze er heel actief mee bezig zijn”, aldus Wim den Braber van de SBS. “In 2008 hebben we een poging gedaan om projectontwikkelaars te interesseren het hele spul te kopen, om de synagoge vervolgens te laten verwerken in een appartementencomplex. Dat was echter in de crisistijd. Destijds was daar geen behoefte aan. Maar gezien de plannen die nu her en der ontwikkeld worden, is dat achterhaald, lijkt me.” Volgens medestander De Haas zou het ook ‘mooi zijn als de gevel verwerkt wordt in een appartementencomplex’.

Monumentenstatus
Het college antwoordde daarop:  ‘Het pand heeft door de gemeentelijke monumentenstatus een bescherming. In de erfgoedverordening staat daarom onder meer dat zonder vergunning het verboden is om het pand te slopen, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen’. Ook staat de gemeente ervoor open om er een Joods cultureel centrum van te maken. Wel moet er dan geld van buitenaf komen. Mogelijk kan dat geregeld worden, omdat het Rijk eerder miljoenen in het verschiet stelde voor het behoud van Joodse monumenten zoals begraafplaatsen.

Verplaatsen
De SBS onderzocht eerder of het sjoeltje verplaatst kon worden naar de Joodse begraafplaats in het naburige Den Ham. Voor dat plan was tussen de vier en 4,5 ton nodig. Er werd geld ingezameld, maar de stichting kwam 150.000 euro tekort. Behoud en restauratie zijn natuurlijk stukken goedkoper, onder meer omdat het pand nog in redelijke staat is. De binnenkant bevat nog steeds Joodse muurtekeningen van weleer. De synagoge dateert uit 1876 en deed tot 1923 dienst als huis van samenkomst. Hierna werd het verkocht en deed het dienst als timmermanswerkplaats. Het raam met de Davidsster werd aangepast zodat er lange, houten planken doorheen konden.

Lees ook:
‘Voormalige synagoge Vianen zonder pardon met de sloophamer bewerkt’
De voormalige synagoge van Vianen is zonder pardon door slopers onder handen genomen. Onder het oog van de lokale dienst Bouw en Woningtoezicht zijn belangrijke onderdelen van het historische pand kapotgemaakt. Dit stelt de historische vereniging Land van Brederode. Het zou gaan om onherstelbare schade.