Tientallen bezoekers lopen boos weg uit theatervoorstelling Derwig

Een optreden in Carré is donderdagavond overschaduwd door incidenten. Tientallen bezoekers – volgens sommigen waren het er vijftien – liepen boos weg bij het toneelstuk ‘Waar wij voor strijden’, dat werd opgevoerd in het kader van het project Theater Na de Dam. Acteur Jacob Derwig speelde een personage die er gaandeweg de avond extremistische ideeën op nahoudt. De hoofdpersoon maakte zijn monoloog wel af, maar het weglopen maakte het ongemakkelijk, zo klinkt het.

Monoloog

Het stuk, dat werd bedracht door Jaïr Stranders en werd geschreven door Bo Tarenskeen gaat over een professor die graag aan het woord is. Hij moet een klassiek muziekstuk aankondigen maar neemt voortdurend zelf het woord. Gaandeweg wordt zijn monoloog steeds ongemakkelijker, onder meer vanwege het ontbreken van de muziek. Het publiek, dat door Derwig werd aangesproken, werd daardoor ook steeds onrustiger.

‘Antisemitische onzin’

Uiteindelijk begon de professor muzikante Liza Ferschtman aan te spreken op haar Joodse achtergrond. Toen hij niet ophield te benadrukken hoe intelligent en begaafd Joden zijn, liep de muzikante demonstratief weg. Haar collega’s volgden haar algauw. Uit de zaal klonk luid applaus. Vervolgens ontstak Derwig al acterend in een rechts-extremistische antisemitische tirade, waarop de zaal zeer vijandig werd. Enkele tientallen bezoekers verlieten de ruimte. Sommigen riepen: “Hou op met die antisemitische onzin!”

‘Joden zijn weg’

Een vrouw riep daarbij herhaaldelijk: “Deze Jodin gaat naar huis!” Op een gegeven moment riep iemand anders: “De Joden zijn weg hoor!” Het rumoer nam niet af, maar Derwig kon zijn monoloog afmaken. “Ik had wel verwacht dat mensen zouden roepen, maar niet dat ze weg zouden lopen,” zegt Tarensheen na afloop tegen Het Parool. Hij vreesde dat Derwig zijn werk door het rumoer niet kon afmaken. “Het eind is namelijk belangrijk, want dat laat zien wat de gevolgen zijn van extremisme, namelijk de dood van de kunst.”

Ingezonden stuk

Directeur Emile Schrijver van het Joods Cultureel Kwartier woonde de voorstelling in Carré bij. In een ingezonden stuk in de krant schrijft hij over hoe het publiek reageerde. ‘De meest gestelde vraag was na afloop of de avond van 4 mei geschikt is voor een dusdanig provocatieve voorstelling. Wanneer dan wel, kun je je omgekeerd ook afvragen. Ik vroeg me vooral af waar de pijn nu precies zat. Willen we op 4 mei niet horen wat we iedere dag op straat en zelfs in ons parlement horen?’

Meningsverschillen mogen

Schrijver: ‘Moet theater niet precies dat doen wat in Carré gebeurde: vorm geven aan thema’s die er werkelijk toe doen en daarin een heldere positie innemen?’ Hij vervolgt: ‘Voor mij is het antwoord op die laatste vraag het belangrijkste en dat luidt: het is van het allergrootste belang dat we stelling nemen en dat we uitspreken waar we pal voor staan […] Laten we elkaar alsjeblieft de ruimte gunnen van mening te verschillen. En laten we trots zijn op virtuoze theatermakers die het lef hebben om die koorddans uit te voeren’.

Lees ook:
Leven of theater? – column Femmetje de Wind
‘Ontregelend theater. Dat is het enige wat ik wist toen ik me op 4 mei, na de plechtige herdenking aan de Apollolaan, bij een massa mensen voegde die Carré binnen ging. In de zaal die tot de nok gevuld was, zag ik heel wat Joodse vrienden en kennissen in het publiek…’