VBV in het ongelijk tegen Duitsers
Het Verbond Belangenbehartiging Vervolgingsslachtoffers (VBV) klaagde de Duitse instantie Bundesamt für zentrale Dienste und offene Vermögensfragen (BADV) onlangs aan. Dat deed ze omwille van oorlogsslachtoffers die tussen september 1941 en september 1943 in Amsterdam woonden. De Duitsers willen de stad Amsterdam namelijk niet erkennen als een ‘open getto’. Daardoor lopen Nederlandse vervolgingsslachtoffers van de Sjoa vergoedingen en mogelijke pensioenen mis.
De rechter in Keulen heeft nu geoordeeld dat de BADV gelijk heeft. Net als de instelling houdt de rechter vast aan een opgave uit 1951 van het Rode Kruis, waaruit zou blijken dat alleen het gedeelte tussen het Waterlooplein en de Jodenbreestraat gerekend kan worden tot ‘Getto van Amsterdam’. VBV-voorvrouw Flory Neter is teleurgesteld, maar laat het hier niet bij zitten. “We overwegen om naar de Bondsdag te gaan en de Duitse politiek aan te spreken op de fouten van het BADV,” zegt ze. Via Amsterdam zijn ongeveer honderdduizend Joden vermoord, aldus Neter. “Maar de Duitsers zeggen dat Amsterdam geen getto is geweest. Voor mij en het bestuur is dit nu een principiële zaak geworden. Ik vind dat ze in Duitsland wel een lesje geschiedenis kunnen gebruiken.”
Neter was tevens boos op de advocaat van de tegenpartij. “We zijn uiteindelijk genegeerd door de rechter,” aldus de VBV-voorzitter. Volgens haar is er jurisprudentie waaruit blijkt dat heel Amsterdam in de oorlogstijd als getto kon worden bestempeld. “In 2010 bepaalde de rechter in Baden-Württemberg dat er sprake was van ‘gettoïsering’ als er van hogerhand en gerechtelijke zijde werd gedwongen om te verhuizen naar een plaats waar regels golden die bedreigend en vrijheid beperkend waren voor de Joden. Dat er in deze buurt ook nog andere bevolkingsgroepen woonden, deed aan de gegettoïseerde buurt niets af. Het feit dat die regels werden uitgevaardigd om deportatie te vereenvoudigen, maakte van een woonwijk een getto.”
Neter: “Wij zijn van mening dat, los van het geld, het leed dat de nazi’s in Amsterdam hebben veroorzaakt alleen maar kon plaatsvinden door het instellen van een ‘Judenviertel’. Gettoisering dus.”
