Waarom zijn de mensen zo boos? – column Hanneke Gelderblom

Nederland is volgens minister president Rutte ‘een gaaf land’. Betekent dat wij hier dan geen problemen hebben? Nee natuurlijk niet. Nederland heeft zo langzamerhand problemen op allerlei gebieden: van stikstof tot aan de toeslagen en van hoge inflatie tot aan ondermijnende (drugs)criminaliteit. Terecht hebben mensen kritiek. Maar realiseren al die mensen zich dat wij in wel een echte democratie leven en niet worden bestuurd door een stinkend rijke dictator die niets van democratie of kritiek wil weten?

In Nederland is het mogelijk je mening te uiten over wat de regering doet of voorstelt zonder dat je bang hoeft te zijn door de politie opgepakt te worden en in de gevangenis te belanden. Hier bestaat vrijheid van meningsuiting die vrijwel geen grenzen kent. Het is een land waar een dansleraar van alles kan roepen over het nut van vaccinatie, want hij meent het beter te weten dan de medici van een academisch ziekenhuis. Realiseren we ons dat wij volledig kennis kunnen nemen van wat Belincat, dankzij minutieus onderzoek nog steeds boven tafel weet te krijgen? (Ook al blijft Moskou iedere betrokkenheid ontkennen over de Russische infiltranten die in 2014 met een Buk-raket de MH17 neerschoten).

Ik heb ook grote bewondering voor de journalisten van Investico, die erin slagen financiële mistanden boven water te krijgen. Met nog steeds een abonnement op twee dagbladen leveren wij een klein stukje financiële steun aan dit soort echte onderzoeksjournalistiek. Maar in de kranten staat helaas teveel geschrijf en geblaat, net zoals op televisie en in de talkshows, waar je vooral mee mag doen wanneer je emotionele kritiek levert.

Als minister Ernst Kuiper bijvoorbeeld heeft gezegd: “We kennen in Nederland de noodzakelijke coronamaatregelen nu wel. Als je positief getest, bent thuis blijven en vaak je handen wassen.” Dan zeggen ze: “Foei minister! Schandalig dat je niets doet waarvoor toch bent aangesteld.” En als er oproep vanuit de EU is om te bezuinigen op je verwarming, zeggen ze: “Foei EU! Hoe durf je je daarmee te bemoeien, zoiets beslis ik zelf wel!” Kortom: iets aanbevelen of doen is fout, het aan de wijsheid van de mensen zelf overlaten is ook fout.

In het parlement, waar door ons gekozenen zitten om samen met de regering oplossingen in wetten vast te leggen, schijnt een groot aantal Kamerleden die opdracht uit te leggen als ‘jij bent niet van mijn partij, dus foei wat jij zegt of voorstelt deugt niet’.Hier lijkt het of het de belangrijkste taak is om schuldigen aan te wijzen, want ‘alleen jij en jouw partij behoren tot de goeden, de anderen zijn de concurrenten en dus de kwaden’.

We zitten op dit moment in de twee weken voorafgaand aan de herdenking van de verwoesting van de Tweede tempel in Jeruzalem. ‘Verwoest’, zo zegt de Joodse traditie,  omdat haat overheersend was. Nu hoort daarbij de opdracht na te gaan wat jijzelf de afgelopen tijd fout hebt gedaan.Dus niet kritiek op anderen leveren maar vooral aan zelfkritiek doen. Maakt polarisatie – dus alleen maar kritiek op anderen hebben, niet naar anderen luisteren – of niet doen aan een vorm van zelfkritiek mensen blij of boos ? Ik denk het laatste, boos.

De liedjes van Jules de Corte heb ik altijd zeer gewaardeerd. Zijn teksten lijken zo simpel en makkelijk om mee te zingen, maar zijn inhoudelijk doordacht en daarom nog altijd zo mooi.

Ik zou wel eens willen weten, waarom zijn de mensen zo moe?
Komt dat door hun jachten en jagen
Of misschien door hun tienduizend vragen
En we zijn al zo lang onderweg naar de vrede toe
Daarom zijn de mensen zo moe

Nu,  als een eerbetoon aan die in 1996 overleden blinde zanger,  heb ik er een nieuw couplet  aan toegevoegd:

Ik zou wel eens willen weten, waarom zijn de mensen zo boos?
Komt dat door hun kritiek en hun klagen
Waarmee ze de ander constant belagen
Of wat die ander van waarde vindt, verklaren tot waardeloos
Daarom zijn de mensen zo boos.

Lees ook:
Activistisch woordgebruik – column Hanneke Gelderblom
Meryame Kitir, de Belgische minister van Ontwikkelingssamenwerking is op werkbezoek. Vijf dagen lang gaat zij alleen naar de Palestijnse bezette gebieden, niet naar ‘Palestina’, zoals sommigen dat gebied steeds vaker wensen te noemen. Ook al werd dat gebied in de historie wellicht wel eens zo genoemd, de staat Palestina heeft geschiedkundig nooit bestaan.

Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.