Abou Jahjah – column Frits Barend

‘Ooit waren Henk van Dorp en ik samensteller en gast van Zomergasten. Onze gastheer was Adriaan van Dis, een heer van stand. We waren vereerd met de uitnodiging en dat was ook de bedoeling. Waarom we werden gevraagd, werd ons niet verteld. Sommige dingen kun je niet verklaren. Zelfs in de journalistiek ga je soms af op je gevoel. Tijdens de uitzending waren we redelijk nerveus, aan het einde van de drie uur tv doodmoe. Net als Van Dis. Eén van onze tv-momenten was de ontvangst van de Egyptische president Anwar Sadat door de Israëlische premier Menachem Begin op 19 november 1977 op de luchthaven Ben Gurion. Er keken destijds ongeveer een miljoen mensen.

Zondag begint een nieuwe serie Zomergasten. Ik vrees dat veel lezers van Jonet de gast inmiddels kennen, Abou Jahjah. Nog nooit heb ik de VPRO een gast horen verdedigen, maar nu las ik ineens een argumentatie voor de keus van de gast: “Hij heeft interessante ideeën over stad en samenleving, over wat ons allemaal aangaat, hij heeft een rijk visueel geheugen en hij is een vlotte prater. Kortom: de ideale Zomergast”, aldus Jurgen van Uden, dit jaar voor het eerst eindredacteur van Zomergasten en ooit redacteur van het voormalige tv-programma Barend&VanDorp bij RTL4. De uitspraak is een platitude die geldt voor elke boerenlul met een mening. En dan: “Ook als je het niet met een gast eens bent, kan dat interessant zijn.” Allemaal populistische lulkoek, de VPRO onwaardig. Hans Fels die jarenlang als cineast werkte voor de VPRO, schreef deze week in de NRC “dat je geen eerbetoon brengt aan een man die moord en terreur goedpraat, die onder het mom van antizionisme voortdurend antisemitische uitspraken doet.” Bovendien merkt hij terecht op: ”In Zomergasten heeft Abou Jahjah vrij spel.” Dat is namelijk de kwestie en ik spreek uit ervaring, Zomergasten is geen programma met een kritische noot en dat zal het zondag ook niet zijn.

Ik weiger me te verlagen tot generaliseren over moslims. Ik denk niet in groepen, ik denk in mensen. Maar ik kan er niets aan doen, ik voel de eerste Zomergast als ouderwets Joodje Pesten. Het zou tien jaar geleden ondenkbaar zijn, een militante extremist die Zomergast is. Maar in 2016 kan het. Ik mis Uri Coronel om zijn altijd genuanceerde mening te horen. Hans Fels acht opruiers als Abou Jahjah bewust of onbewust verantwoordelijk voor de al jaren voortdurende noodzakelijke beveiliging van tientallen Joodse instellingen. En die man is Zomergast, zoals Henk van Dorp en ik dat ooit waren. Ik ben echt van slag. Ik lees ‘Terugkeer ongewenst” van Charles Lewinski. Dat maakt een mens niet vrolijker, zeker geen Joods mens. Ik voel me voor het eerst niet meer echt veilig in Nederland, met dank aan de VPRO. En ik kan mezelf wel voor m’n kop slaan dat ik zoveel woorden heb gewijd aan een man die volgens Fels zoveel nonsens verkondigt dat het eigenlijk onbegonnen werk is goed weerwoord te geven.’