Eerbetoon Abraham Tuschinski in Rotterdam

Rotterdam zet op 14 mei, de dag van de herdenking van het bombardement op de stad, bioscoopmagnaat Abraham Tuschinski in het zonnetje. In LantarenVenster wordt een korte documentaire van Arthur Bueno vertoond over het leven van de man die Rotterdam liet kennismaken met Hollywood. Dit meldt RTV Rijnmond.

Hoewel Tuschinski vooral bekend is van zijn bioscoop in Amsterdam, had hij voor de Tweede Wereldoorlog maar liefst vijf bioscopen in Rotterdam. Die gingen allemaal in vlammen op tijdens het bombardement op de stad. Tuschinski zelf werd in 1942 vermoord in Auschwitz.

Abraham Tuschinski kwam in 1904 in Rotterdam aan. Hij was een Poolse Jood en van huis uit kleermaker. Maar hij stapte al snel in de filmbusiness. Ook andere Joden deden dat, zegt Arthur Bueno. “Precies op het moment dat ze migreerden, is film in opkomst als medium.” Ook in de VS zien de nieuwkomers kansen in deze nieuwe industrie.

Bueno heeft gemerkt dat er een taboe op rust om te praten over Joden in de filmwereld. “Het benoemen ervan gebeurde heel vaak op een negatieve manier. Zo spraken mensen denigrerend over ‘de filmjoden’.” Tijdens zijn research voor de documentaire zag Bueno dat critici uit religieuze en hoog-culturele hoek hun afschuw van het zedeloze medium film vermengden met antisemitische ideeën, bijvoorbeeld over een Joods complot om de wereld te overheersen.

Het belang van Tuschinski kan niet worden overschat. Voor de Eerste Wereldoorlog bood de bioscoopmagnaat Rotterdam een venster op de wereld. Hij maakte zo van de stad een flitsender en meer kosmopolitische plek, denkt Bueno. Ook dankzij de dancing die Tuschinski ook exploiteerde. Na 1918 liet hij Rotterdam vooral kennismaken met Hollywood. Van de Europese filmindustrie was na de Eerste Wereldoorlog weinig over.

De korte documentaire, ‘De Hoge Vlucht van Abraham Tuschinski’ vertelt het verhaal over de bioscoopondernemer uitsluitend aan de hand van beelden uit die tijd. “Er komen geen pratende hoofden in voor,” zegt Bueno.Niet alleen wordt op 14 mei de documentaire vertoond, ook wordt de avond opgeluisterd met een optreden van Gerard Cox. Verder houdt directeur Frank van Vree van het NIOD de H.J.A. Hoflandlezing en wordt de film Casablanca (1942) vertoond.