Erkenning aangevraagd bij Yad Vashem voor studentenstaking Delft
Bij Yad Vashem in Israël is erkenning maandag erkenning aangevraagd voor de studentenstaking in Delft van november 1940, evenals voor diens organisator. Destijds was dit het allereerste openlijke protest tegen de Jodenvervolging in het door de nazi’s bezette Europa. De aanvraag is gedaan door activist en antifascist Arthur Graaff, die de jaarlijkse herdenking van de staking mede organiseert. Vandaag vindt deze in Delft plaats aan het Oostplantsoen. Volgens de stichting Vrienden van Yad Vashem Nederland is het een terechte aanvraag.
In de herfst van 1940 nam Frans van Hasselt, hij studeerde in Delft weg- en waterbouwkunde, het initiatief tot de stalking. Hij riep op tot protest toen de Joodse professor Josephus Jitta opeens ontslagen bleek. Op 23 november 1940 hield Van Hasselt een toespraak aan het Oostplantsoen in Delft voor honderden studenten. Zij waren daarom te protesteren tegen de schorsing van Joodse docenten. De daaropvolgende maandag 25 november vond een staking plaats door een groep van ongeveer vijfhonderd studenten.
Dit protest was het eerste publieke protest tegen de Jodenvervolging in Nederland. De nazi’s sloten vervolgens de toenmalige Technische Hogeschool en de dag erop staakten de Leidse studenten. Van Hasselt werd opgepakt. Enkele dagen na de staking in Delft werd Van Hasselt opgepakt door de Duitsers. Hij werd overgebracht naar het concentratiekamp Buchenwald, waar hij op 10 november 1942 overleed. Op 25 februari 1941 brak de grootste staking tegen de Jodenvervolging in Europa uit, in en rond Amsterdam, met 500.000 deelnemers. In geen ander bezet land vonden zulke stakingen plaats. Wel waren er opstanden in Warschau en Praag.
Bij de herdenking van maandag zijn vertegenwoordigers van het Delftste studentencorps, de gemeente Delft en een neef van de Joodse professor Jitta, wiens ontslag de aanleiding voor het protest vormde. Er zal ook aandacht zijn voor hedendaags antisemitisme, zoals binnen de rechts-nationalistische FvD. Mogelijk ontvangt Van Hasselt postuum een Yad Vashem-onderscheiding en krijgt de staking nu extra erkenning vanuit Israël. Hij wordt al wel in ere gehouden. Zo is er onder meer een jaarlijkse Van Hasselt-lezing van de TU Delft, maar die ging dit jaar niet door vanwege corona. Verder kent Delft een Van Hasseltlaan en Van Hasseltplein, en een zaal in de aula van de TU. Op het Oostplantsoen is een plaquette te vinden.
Lees ook:
Mogelijk Yad Vashem-onderscheiding voor kardinaal na weggenomen twijfels
Kardinaal Jan de Jong krijgt mogelijk toch postuum de Yad Vashem-onderscheiding uitgereikt. Eerder werd een aanvraag daarvoor ingetrokken omdat er twijfels waren gerezen over zijn rol in en na de Tweede Wereldoorlog. De hoge katholieke geestelijke werd ervan verdacht te hebben meegeholpen een SS’er te redden van de doodstraf.
