Godsdienstvrijheid, Nederland is de weg kwijt – column David Serphos

C. Kamerodski

De deuren van synagogen, kerken en moskeeën mogen van de overheid weer wat verder open. Dat zou je als Jood, christen of moslim tevreden moeten stemmen, maar eigenlijk is het ronduit belachelijk. En hypocriet.

Overal in de samenleving is in de openbare en semi-openbare gebouwen en in het openbaar vervoer moeten we een mondkapje dragen, maar in kerken, moskeeën en synagogen dus niet. En het ‘advies’ van de overheid is om niet te zingen. Wat is dat voor nonsens? Waarom die uitzondering? Zijn kerk-, moskee- of sjoelgaande mensen soms immuun voor het coronavirus? Gelukkig las ik op deze site dat veel synagogen doorgaan met het handhaven van de mondkapjesplicht, alhoewel dit voor religieuze instellingen dus niet verplicht of niet afdwingbaar is.

Niet af te dwingen en dus nep
De coronaregels voor religieuze bijeenkomsten kúnnen namelijk door de overheid helemaal niet worden opgelegd. Het betreft afspraken die zijn vastgelegd in het communiqué ‘Behoedzaam vieren van geloof’ opgesteld door het Centraal Joods Overleg (CJO) en vier andere geloofsgemeenschappen. En dus zijn het nepregels die het papier niet waard zijn waar ze op geschreven zijn. Zeker niet als men het achter de deuren van deze gebedshuizen niet altijd zo nauw neemt met deze afspraken. Ik kan voorbeelden noemen, maar zal dat niet doen om onze eigen gemeenschap niet in verlegenheid te brengen (de goeden niet te na gesproken).

Corona houdt geen rekening met godsdienst
Waarom ben ik niet blij met deze schijnbare uitzondering voor religieuze gemeenschappen? Corona heeft namelijk niets met godsdienstvrijheid te maken en deze onnodige zelfbeperking – verpakt als uitzondering – kweekt in de brede, ontkerkelijkte samenleving begrijpelijke weerstand tegen gelovigen. Nóg iets om ons tegen te moeten verdedigen. Alsof we al niet genoeg hadden om ons als Joden (en christenen en moslims) zorgen te maken in het seculiere Nederland. Ons juist tijdens corona (laten) uitzonderen dient uiteindelijk alleen het belang van de seculiere massa in Nederland die niets op heeft met religie en geloven in het bestaan van een hogere macht al bij voorbaat bestempelt als waanzin, tenzij die hogere macht ‘natuur’, ‘moeder aarde’ of ‘energie’ heet in plaats van God.

Belangrijkere Joodse kwesties
We hebben als geloofsgemeenschap wel andere problemen aan ons hoofd in het seculiere Nederland. Er zijn veel belangrijkere geloofsprincipes die in het Nederland van anno vandaag op de tocht staan dan het tijdelijk even niet samenkomen in een gebedshuis. We leven op een plaats en in een tijd waarin weinigen meer doordrongen zijn van het feit dat democratie juist gedijt en floreert wanneer de meerderheid juist ruimte geeft aan de overtuigingen van vreedzame minderheden.

Kosjere slacht
Tien jaar geleden stond bijvoorbeeld de kosjere (en halal-) slacht op de tocht. De wet die het kosjere slachten moest verbieden kwam toen niet door de Eerste Kamer, maar het zal niet lang duren voordat deze praktijk alsnog tot het verleden gaat behoren. Dat het niet meer toegestaan zal zijn dat minder dan 0,01 procent (nul-komma-nul-één procent, dus minder dan één op de tienduizend) slachtdieren wordt gedood op een manier die naar mijn overtuiging (en ik zeg dit uit persoonlijke waarneming op het diverse slachthuizen) veel meer rekening houdt met het dier dan de industriële massaslacht die men zo graag voor alle dieren zou willen zien.

Er zullen Joden zijn die stellen dat het eten van kosjer geslacht vlees geen noodzaak is. We kunnen per slot van rekening ook prima Joods zijn met melkkost of leven als vegetariër of veganist. Maar dat is het punt niet: het ontnemen van verworven rechten voelt – zeker in het huidige tijdsgewricht – als een pijnlijke klap in het gezicht van een kleine bevolkingsgroep die zich al vierhonderd jaar voorbeeldig gedraagt en binnen de lijntjes van de samenleving kleurt.

Joods bijzonder onderwijs
Behalve de kosjere slacht staan er ook andere, gewichtigere, verworvenheden op de tocht. De afgelopen weken kwam (vanwege het afwijzen van homoseksualiteit door een reformatorische school) het grondwetsartikel 23, het recht om scholen te stichten op religieuze grondslag, in een kwaad daglicht te staan. Dat risico bestaat uiteraard als op sommige scholen dingen plaatsvinden die niet door de beugel kunnen. Denk hierbij ook aan moslimscholen met salafistische neigingen. Maar het zegt niets over andere scholen.

Met dat te erkennen scoor je in de politiek echter geen punten. Seculier Nederland vindt het nu eenmaal maar niks dat wij ónze kinderen in een veilige omgeving willen leren over Adam en Eva, over de uittocht uit Egypte, over de Sjoa, over de ontstaansgeschiedenis van Israël, over respect voor de door God geschapen mens, de Godgegeven natuur en de Godgeïnspireerde studie van Zijn leer. En dus is mijn voorspelling dat de scholen van het Joods bijzonder onderwijs (Maimonides, Rosj Pina en het Cheider) in hun huidige opzet over tien jaar niet meer zullen bestaan. Voor identiteitsversterking van de eigen groep is gewoon geen plaats meer in onze samenleving. We zullen worden verplicht ook niet-Joodse leerlingen toe te laten. En zo schaad je moedwillig de groepsidentiteit.

Briet mila
Misschien wel het heftigste en meest verstrekkende verbod dat de Joodse gemeenschap tranen zal gaan bezorgen is het voortbestaan van de briet mila, de rituele jongensbesnijdenis van onze zonen volgens de voorgeschreven wijze op de achtste dag. Van alle opdrachten die we in het Jodendom kennen behoort deze handeling in onze top-11, meteen na het verbod op het begeren van wat van onze naaste is. Mensen met meer verstand van de godsdienstcodex zullen zelfs stellen dat er geen zwaarder gebod is dat het verbond tussen mens en God uitdrukt. Ook de beroepsvereniging van artsen, de KNMG, heeft zich uitgesproken tegen de jongensbesnijdenis met als argument dat je fundamentele kinderrechten schendt als je handelingen verricht zonder medische noodzaak. Er valt voor alles wat te zeggen. Maar ik weet zeker dat als (het recht op) de briet mila in Nederland verdwijnt, dit voor vele Joden zal worden gezien als een essentieel signaal dat je hier als Jood niet meer in geloofsvrijheid kunt leven. Het zal het startsein zijn voor een indrukwekkende exodus.

Seculiere Kerk
Die onbegrijpelijke corona-uitzondering voor onze sjoels moet snel van tafel; inclusief het uitdragen van deze nepuitzondering door kerkelijke organisaties. Het is een even onbegrijpelijk als bedenkelijke actie. Als de overheid dan toch rekening wil houden met gelovigen in Nederland, laat het zich dan eens bezinnen over de bredere godsdienstvrijheid in Nederland. Willen we een land zijn dat minderheden respecteert of kiezen we voor de tirannie van de meerderheid? Vinden we dat degenen die niet tot de Seculiere Kerk behoren ook anders klinkende religieuze overtuigingen mogen hebben? Waar we niet alleen democratie en vrijheid róepen, maar dat ook werkelijk willen ademen en beleven? Een democratie is namelijk veel meer dan een situatie waarin de meerderheid beslist. We hebben in Nederland een lange traditie en geschiedenis waarin de meerderheid rekening houdt met de minderheid. Die moeten we in ere houden.

Ik hoop dat dit land, dat ooit Joden en andere minderheden verwelkomde, er een blijft waar nakomelingen van deze minderheden zich welkom kunnen blijven voelen. Een land dat trots is om te zeggen: lang leve Artikel 23! Lang leve de kosjere slacht! Lang leve de briet mila! Je maintiendrai.

Lees ook:
De misleidende argumenten tegen ritueel slachten – column Hanneke Gelderblom

‘Iedereen die vlees eet en nadenkt, beseft dat hiervoor dieren worden geslacht. Dat dit pijn doet is een feit. Maar het uitgangspunt in zowel de Joodse als de islamitische voorschriften is identiek. het dier moet zo min mogelijk lijden. Een dier moet daarom in alle rust worden vervoerd naar de plek waar het wordt geslacht en nog kunnen eten en drinken…’

Logo Maror.

Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.

Categorie: | |

Home » Nieuws » Godsdienstvrijheid, Nederland is de weg kwijt – column David Serphos