Foute Nederlanders op oorlogsmonument
Een monument in Leidschendam-Voorburg ter nagedachtenis van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog kwam deze week in het nieuws omdat er drie namen van SS’ers op stonden. Dat roept de vraag op of er meer NSB’ers en zelfs Nederlandse SS’ers ten onrechte vermeld staan op gedenkplaten en monumenten.
De namen van de drie SS’ers staan al tien jaar tussen een lijst met oorlogsslachtoffers op het monument. De Historische Vereniging van de gemeente ontdekte de fout. De geschrokken amateuronderzoekers meldden dit bij de gemeente, die verzekert dat de namen nog voor de Dodenherdenking van 4 mei worden verwijderd.
De fout wordt niet vaak gemaakt maar het komt wel voor. “We krijgen minder dan eens per jaar de melding dat ‘foute’ namen op herdenkingsmonumenten staan,” vertelt Hubert Trekhout van het Niod (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies) in een gesprek met Trouw. De fout in Leidschendam-Voorburg was volgens hem onnodig. “Organisaties kunnen namen altijd natrekken bij het Nationaal Archief. Hier liggen ook dossiers van mensen waarvan een vermoeden bestaat dat zij collaboreerden met de Duitsers.” Trekhout vermoedt dat de namen meestal wel goed worden gecontroleerd. “Anders zouden we wel meer meldingen binnenkrijgen.”
In Nederland zijn meer dan 3.700 oorlogsmonumenten, niet allemaal met namen van slachtoffers. Twee maanden geleden kwam ook een pijnlijke fout aan het licht: nazi-fotograaf Franz Anton Stapf bleek als Joods slachtoffer te zijn opgenomen op de herdenkingsplaat in de Hollandse Schouwburg in Amsterdam. Ook die naam wordt verwijderd.
Hoe makkelijk is het om per ongeluk een ‘foute Nederlander’ of zelfs een SS’er bij te schrijven op een oorlogsmonument? Volgens het Centrum voor Familiegeschiedenis in Den Haag is het makkelijker om dit te voorkomen. Het centrum liet zien dat het binnen een minuut de overlijdensberichten van de SS’ers uit de printer tevoorschijn kon toveren. Eén van hen wordt omschreven als ‘Truppenführer’ en ‘Drager van het Strijdersteeken’. Een ander was gevallen in ‘dapperen strijd tegen het Bolsjewisme’.
De regionale krant De Gelderlander plaatste naar aanleiding van dit bericht een oproep aan lezers om melding te maken van meer ‘foute namen’ op oorlogsmonumenten.
