Geroofde Ruysdael gaat terug naar Joodse erven

Het Museum of Fine Arts in Boston geeft een schilderij van Salomon van Ruysdael terug aan de Joodse erven. Het doek was in de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s geroofd en kwam later in de Verenigde Staten terecht. Het gaat om het zeventiende eeuwse werk ‘Gezicht op Beverwijk’, dat ooit in het bezit was van de Hongaars-Joodse ondernemer Ferenc Chorin. Zijn nazaten krijgen het nu terug. De restitutie verliep volgens hun advocaat ‘snel en rechtvaardig’. De zaak heeft ongeveer twee jaar gelopen.

Het doek uit 1646 kwam waarschijnlijk in 1931 in handen van Chorin, een industrieel en bankier. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verstopte hij het in een bankkluis en regelde hij voor zichzelf een vlucht naar Portugal, om zo aan de Sjoa te ontkomen. Na de oorlog was de kluis leeggehaald. Vermoedelijk hebben de nazi’s het op de markt verkocht. In 1982 dook het weer op, maar dan in de VS, waar het in Museum of Fine Arts in Boston hing. De museumdirectie had het in Londen bij een kunsthandelaar gekocht en wist niet beter dan dat het ‘uit een Zwitserse collectie kwam’.

Zes jaar later werd het werk genoemd in een boek over gestolen kunst uit Hongarije, maar werd er een verkeerde afbeelding bij geplaatst, waardoor men het niet zomaar kon herleiden. Inmiddels was de rechtmatige eigenaar overleden, maar toch gingen zijn erfgenamen op onderzoek uit. De zoektocht leidde lang tot weinig. De erven ontdekten waar het schilderij zich bevond toen in 2019 informatie van een kunsthistoricus over de herkomst van het schilderij op de site van het Amerikaanse museum verscheen.

Er werd een aanvraag tot restitutie gedaan en het balletje ging rollen. Het museum werkte volledig mee en het doek ging uiteindelijk terug naar de erven. Zij willen het niet hebben en veilen het daarom bij de New Yorkse afdeling van het veilighuis Christie’s. De veiling zal later dit haar plaatsvinden.

Lees ook:
‘Van Abbemuseum schoffeert Joodse erven van mogelijke roofkunst’
Het Van Abbemuseum wil toch een onderzoek naar de herkomst van een schilderij van Jan Sluijters dat in de bange jaren ’40-’45 waarschijnlijk is gestolen van een Joodse familie. Eerder zou de museumdirectie toezeggingen hebben gedaan aan erfgenaam Maurits van Son jr., die speciaal vanuit Zwitserland naar Eindhoven was gereisd om over het werk te praten. Het gaat om het doek ‘Lezende vrouw’ dat momenteel in het museumdepot ligt en waarvan de Joodse erven vorig jaar een verzoek om teruggave hebben gedaan. De familie is gepikeerd.