Jacobs wijst gemeente Hollands Kroon op morele plicht bij Joods werkdorp Slootdorp

Opperrabbijn Binyomin Jacobs (IPOR) heeft de raad en het bestuur van de gemeente Hollands Kroon in een brief aangesproken op hun verantwoordelijkheid rond het voortbestaan van het voormalige Joodse werkdorp Slootdorp. In de jaren dertig en veertig werkten hier Joodse vluchtelingen op het land. Als het aan de eigenaar ligt, wordt het hoofdgebouw van deze historische plek, die nu leeg staat, straks een recreatiepunt voor arbeiders uit Midden- en Oost-Europa. Dit mag niet gebeuren, stelt Jacobs in zijn brief. Het gebouw moet een educatieve functie krijgen, vindt hij.

Verantwoordelijkheid
Vorige week schreef de Stichting Joods Werkdorp Slootdorp/ Nieuwesluis al een brandbrief aan de raad, omdat eerder gemaakte afspraken met eigenaar Joep Karel over een museale en educatieve functie van het gemeenschapshuis niet nagekomen zouden zijn. Donderdag beslist de gemeenteraad van Hollands Kroon over de toekomst van het complex. Jacobs wijst de raads- en collegeleden op hun verantwoordelijkheid. ‘In een periode waarin antisemitisme meer en meer zichtbaar wordt, dient er alles aan gedaan te worden middels educatie om een sfeer van onderlinge tolerantie, speciaal bij de jeugd, te kweken’, schrijft Jacobs.

‘Auschwitz is ver weg’
De opperrabbijn benadrukt dat de Joodse gemeenschap, gesteund door vele stichtingen en organisaties, hard werkt om discriminatie en antisemitisme te bestrijden. ‘Auschwitz is ver weg. Zelfs Westerbork is niet dichtbij. De ervaring heeft geleerd dat een lezing van een overlevende veel meer aanspreekt. Het is eerstehands informatie, dichtbij. Maar ook een gebouw op loopafstand, om de hoek, is de beste manier om te vertellen wat in ons eigen Nederland heeft kunnen gebeuren’. Jacobs en de Stichting weten zich gesterkt door andere organisaties zoals het Etty Hillesumcentrum in Deventer.

Joods erfgoed
Jacobs doet een dringend beroep op de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders om het gemeenschapshuis van het voormalige Joodse werkdorp niet te laten vervallen aan commercieel gewin. Hij vraagt hen het pand ‘te beschouwen als een erfgoed van cultureel historisch belang en er een waardige bestemming aan te geven dat recht doet aan de tragedie die zich daar heeft afgespeeld en tegelijkertijd een educatief project wordt in de strijd tegen antisemitisme’. Jacobs in zijn brief: ‘De Stichting Joods Werkdorp heeft de bereidheid, de capaciteit en de deskundigheid om het museum/ herdenkingsmonument de vorm te geven die het, helaas, nodig heeft’.

Arbeidsmigranten
In de afgelopen maanden ontstond een meningsverschil tussen eigenaar Karel en de Stichting over de toekomst van het voormalige werkdorp. Karel wil er het liefst arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa huisvesten en geeft er de voorkeur aan om het gemeenschapshuis te veranderen in een recreatieplek voor hen. De Stichting, met wie Karel sinds vorig jaar zomer weer samenwerkte, wil dit niet en vindt dat het gebouw een museale en educatieve functie moet krijgen. In de brief van vorige week stelt het stichtingsbestuur bovendien dat Karel zijn afspraken niet nakomt. Er is wantrouwen ontstaan (zie beneden).

De raad is aan zet
Het is donderdag aan de gemeenteraad om te vergaderen en beslissen over het dossier, nadat die dinsdagavond al luisterde naar insprekers. Bekend is dat de raad kritisch is op het plan van aanpak van Karel. Zijn eerdere voorstellen werden al afgewezen. Toch moet er een oplossing komen voor dit dossier dat al jaren voortsleept. Een mogelijke oplossing zou zijn als de gemeente het pand koopt en voor een symbolisch bedrag doorverkoopt aan de Stichting. Het is echter nog de vraag of de raadsleden in tijden van corona in de buidel willen tasten voor het behoud van Joods cultureel erfgoed in hun achtertuin.

Lees ook:
Stichting Joods Werkdorp Slootdorp luidt de noodklok in brandbrief aan gemeenteraad
In Nieuwesluis, waar ooit Joodse vluchtelingen te werk werden gesteld, is een patstelling ontstaan over de toekomstplannen. De stichtingsbestuursleden zeggen jarenlang te hebben willen samenwerken met de eigenaar van het complex. Dat verliep volgens hen stroef, omdat de ondernemer zijn geweer te vaak van schouder verwisselde.