Leider coldcaseteam houdt vast aan conclusies ‘Het verraad van Anne Frank’

Het coldcaseteam dat het verraad van Anne Frank onderzocht, houdt vol dat de Joodse notaris Arnold van den Bergh ‘de meest waarschijnlijke bron’ is voor de inval van de Duitse bezetters in Het Achterhuis. Naar eigen zeggen heeft het team een ‘tweede aanvullend onderzoek’ gedaan naar wie het Joodse meisje, haar familieleden en medeonderduikers heeft verraden. Hun eerdere onderzoek werd in januari 2022 gepubliceerd in het boek ‘Het verraad van Anne Frank’ van de Canadese schrijfster Rosemary Sullivan. Een paar weken daarna haalden zes wetenschappers het onderzoek onderuit en in de zomer was er een onderzoek naar het boek zelf, dat ook veel hiaten liet zien. Nu is er dus het ‘formeel verweer’ van het coldcaseteam.

Extra onderzoek
Volgens teamleider Pieter van Twisk blijkt thans dat het team toch bij het rechte eind zat. Er zouden zelfs nieuwe onderbouwingen voor de beschuldiging van Van den Bergh zijn, aldus de ex-journalist. “De bewijslast van de historici is flinterdun, gebaseerd op foute aannames of minder voor de hand liggende interpretaties van het bronmateriaal. Het onderzoek van de historici werd overduidelijk gedaan met het vooropgezette doel om koste wat het kost notaris Van den Bergh vrij te pleiten,” zegt Van Twisk in het ‘formeel verweer’. Ook heeft hij het over ‘de angst voor antisemitisme’ die in Nederland een rol zou spelen en dat ze zich daar ‘bewust van zijn’.

Het onderzoek van geschiedkundigen naar de eerdere bevindingen van het coldcaseteam liet daar niets van heel. De historici concludeerden in maart 2022 dat het coldcase-onderzoek gebaseerd is op foutief brongebruik, veronderstellingen die voor waar zijn aangenomen en tunnelvisie. Er is nog geen reactie van de historici op het ‘formeel verweer’ van Van Twisk en co.

Reactie Gerson
Factchecker Natasha Gerson deed onderzoek naar de Engelstalige versie van het boek. Zij publiceerde afgelopen augustus haar rapport en reageert op het ‘formeel verweer’. “Van Twisk herhaalt een groot aantal bewezen leugens, verdraaiingen, verdichtingen en verbasteringen. Hij probeert nu bijvoorbeeld een nieuwe draai te geven aan het complot dat hij Otto Frank toedicht om het briefje in 1945 te plaatsen. Hij weet inmiddels gewoon dat er niets van over is,” zegt Gerson, die benadrukt dat Van Twisk het bestaan van haar onderzoek negeert. “Maar hij gebruikt het wel om alle aangetoonde gaten in het onderzoek met nieuwe verdraaiingen op te stoppen.”

Gerson: “In zijn verweer geeft hij mijn bevindingen, die hij afdoet als niet ter zake doende context maar die hij opdist voor zijn weerleggingen van beweringen in het boek.” Ze noemt als voorbeeld dat het coldcaseteam en Sullivan ‘beweren dat Van den Bergh een schimmige half-collaborator is die dankzij zijn voortdurende vriendschap met Miedl direct of indirect aanspraak kon maken op bescherming van hoge nazi’s De historici weerleggen dat. Ze stellen namelijk dat hier allemaal niets van blijkt, en ook niet van het verlengd associeren met Miedl. Ik stel dat de enige bron voor die beweringen Schepers is.”

‘Onvoldoende zorgvuldig’
Er is nog geen reactie van Anne Frank Stichting en de erven van Van den Bergh op het nieuwe schrijven van Van Twisk. De nabestaanden van Van den Bergh stapten naar de Raad voor Journalistiek met een klacht over de wijze waarop NRC over de uitkomsten van het onderzoek had bericht. De Raad oordeelde dat de krant deels onzorgvuldig is geweest in zijn eerste publicatie over ‘Het verraad van Anne Frank’. Eerder had NRC een embargo ondertekend dat tot 17 januari 2022 zou duren en waarin stond dat er geen externe experts mochten worden geraadpleegd. ‘Door de wijze van presenteren van het nieuws in het eerste artikel in combinatie met het gewicht dat aan het onderzoek is gegeven, heeft NRC onvoldoende distantie in acht genomen tot de conclusie uit het boek’.

Lees ook:
Nieuw onderzoek naar coldcase-project: ‘Er is met nog veel meer bronnen geknoeid’
Er is een nieuw onderzoek naar de werkwijze en bevindingen van het coldcaseteam dat uitzocht wie de verrader was van Anne Frank. In het rapport van researcher Natasha Gerson komt een beeld naar voren van een team dat heeft geknoeid met zowel schriftelijke als levende bronnen. 

Raad voor Journalistiek deelt tik uit aan NRC over publicatie ‘Het verraad van Anne Frank’
De Raad voor Journalistiek oordeelt dat NRC deels onzorgvuldig is geweest in zijn eerste publicatie over ‘Het verraad van Anne Frank’. Dat gebeurde in januari toen het boek over het werk van een coldcase-onderzoek naar wie het Joodse meisje verraden zou hebben. De nabestaanden van de beschuldigde notaris Arnold van den Bergh eisten tevergeefs rectificatie van de krant en stapten daarom naar de Raad voor Journalistiek.