Lintjesregen 2022: Rudie Cortissos en vele andere Joodse Nederlanders onderscheiden

Op de dag voor Koningsdag regent het weer lintjes: ruim drieduizend Nederlanders hebben een koninklijke onderscheiding gekregen omdat ze zich op een bijzondere manier verdienstelijk hebben gemaakt voor de maatschappij. Onder hen zijn ook Joodse Nederlanders. Als vanouds waren er relatief veel ‘Joodse lintjes’ in kerngebieden Amsterdam en Amstelveen, maar ook in de Mediene waren er onderscheidingen. In de hoofdstad kreeg Sjoa-overlevende Rudie Cortissos een lintje. Hij maakte indruk tijdens het proces tegen Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet. In Gouda ontving vrijwilliger Lea van Coeverden een onderscheiding en in Den Haag was er een lintje voor historica Corien Glaudemans.

Geridderd
Een van de meest opvallende ‘Joodse lintjes’ van dit jaar werd uitgedeeld in Amsterdam aan Rudie Cortissos, Sjoa-overlevende en Joods bestuurder. Hij werd Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) speldde hem in het Concertgebouw het lintje op, bekijk de beelden en een deel van haar rede hier. Cortissos heeft zich binnen de Portugees-Israëlietische Gemeente (PIG) zijn hele leven ingezet op diverse niveaus en geledingen, zowel intern als extern. Tussen 1968 en 2004 vervulde hij verschillende bestuursfuncties bij het kerkgenootschap. Tot op heden is hij nog steeds actief met het vertellen van zijn verhaal in de samenleving en het informatie geven aan media over de Snoge, het Jodendom en de Sjoa.

Cortissos wordt door het huidige PIG-bestuur ‘één van de grote pilaren van onze gemeenschap die zich altijd en overal en voor iedereen inzet tot op de dag van vandaag’. Los daarvan was hij op andere vlakken zeer actief. Van 1970 tot 1998 zat hij in de Raad van Afgevaardigden en was hij Secretaris Hoofdbestuur oud-studentenvereniging op Nyenrode. Ook was hij twintig jaar lang bestuurslid van de Nederlandse Kring voor Joodse Genealogie. In 2009 was Cortisoss een van de 21 Nederlandse medeaanklagers in het Demjanjuk proces in München, de bewaker van het vernietigingskamp Sobibor. Het Demjanjukproces leidde tot het geven van gastlessen op scholen. In 2021 heeft hij tijdens de Holocaustherdenking in Amsterdam een toespraak gehouden.

Bij het grote publiek werd Cortissos bekend door zijn optreden in de Amsterdamse rechtszaal, afgelopen december, toen daar een kort geding diende tegen FvD-leider Baudet. Hij deed kond van zijn emoties en oorlogstrauma’s, die door Baudet’s omstreden tweets werden aangewakkerd. “Ik denk dat niemand zich kan voorstellen wat het is als je moeder per trein van Westerbork naar Sobibor wordt vervoerd, zich uit moet kleden en met honderden tegelijk de gaskamer in wordt geduwd,” zei hij emotioneel. Cortissos, die als peuter moest onderduiken en het zonder zijn ouders moest doen, ‘snapt niet waarom Baudet dit nodig heeft’. De politicus verloor de zaak en moest vier tweets verwijderen.

Amsterdamse lintjes
Naast Cortissos kregen drie andere Joodse Amsterdammers een onderscheiding. Zo was er een lintje voor Shoshanna Huisman-Hassine, die sinds 1996 tot op heden docent is bij de Joodse Gemeente Amsterdam. Daar geeft ze Hebreeuwse en Joodse les. Ook begeleidt ze kinderen met een beperking (leer- en ontwikkelingsproblematiek, dyslexie, disfasie, autisme, downsyndroom) die extra onderwijs nodig hebben. In 1992 zette Huisman-Hassine in haar vrije tijd Jad Rafael op, een stichting die steun biedt aan minderbedeelden. Hiernaast organiseert ze sinds 1984 in haar vrije tijd Joodse culturele evenementen. Ze is vanaf vandaag Lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Daniël Sajet werd Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Vanaf het moment dat hij in 2001 met pensioen ging, heeft hij zich ingezet als vrijwilliger en bestuurder voororganisaties in binnen en buitenland, waaronder stichting Programma Uitzending Managers, Amsterdam UMC en Stichting Cordaan. In 2005 werd hij lid van de PvdA en een jaar later werd hij gekozen in de gemeenteraad. Sajet diende vier jaar. Als raadslid bouwde hij voort op op de politieke ambities van zijn grootvader Ben Sajet die tussen 1923 en 1962, onderbroken door bezettingsjaren, ook in de raad zat.

Hans Gerson, een andere oud-PvdA-politicus met een Joodse achtergrond, kreeg eveneens een lintje. Hij was in 2009 en 2010 verkeerswethouder in de hoofdstad. Die die hoedanigheid kreeg hij te maken met het hoofdpijndossier Noord/Zuidlijn. Voor zijn tijd als wethouder was Gerson jarenlang gemeentelijk topambtenaar, onder andere was hij directeur van het gemeentelijk Grondbedrijf en directeur Gemeentelijk Havenbedrijf Amsterdam. Daarnaast zat hij in verschillende besturen, onder andere van de Hollandsche Schouwburg, de Beurs van Berlage en het Scheepvaartmuseum. Gerson werd door de koning benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Verder was er een onderscheiding voor Jan Erik Dubbelman. Hij werkt al jarenlang voor het Anne Frankhuis in Amsterdam. Hij kreeg de onderscheiding ‘wegens zijn bovengemiddeld betekenisvolle inzet als manager van het internationale programma van de Anne Frank Stichting’. Mede dankzij Dubbelman zijn er op meerdere locaties Holocaustcentra opgericht, en zijn scholen lesmateriaal over de Tweede Wereldoorlog en over Anne Frank gaan gebruiken. ‘Door zijn visionaire en verbindende inzet, is het gedachtegoed van Anne Frank letterlijk de wereld overgegaan. ‘Zijn waardevolle lessen tegen racisme en extremisme verspreid die mogen dienen als handvat om ook recenter oorlogsverleden van andere landen te verwerken en bespreekbaar te maken’, aldus de gemeente Amsterdam.

Lintjes in Joods Amstelveen
In Amstelveen, de gemeente met gemiddeld de meeste Joodse inwoners van Nederland, gingen vijf van de zeventien onderscheidingen naar bewoners met een Joodse achtergrond. Ze werden allemaal zonder enig vermoeden naar het gemeentehuis gebracht om te worden onderscheiden.

Een van hen is Marcel Mock. Hij kwam onlangs nog in het nieuws als luis in de pels tegen de gemeente Amstelveen in een zaak over de maximumsnelheid op de Beneluxbaan. Dit keer is er een andere reden om de publiciteit te halen: hij is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Mock is meer dan veertig jaar vrijwilliger bij Joodse organisaties: zo is hij medeoprichter van jongerenvereniging IJAR en was hij secretaris van Meschibath Nefesj Amsterdam. Verder was hij bestuurder bij Joods Maatschappelijk Werk en raadslid van de Nederlands-Israëlitische Hoofdsynagoge (NIHS). Ook was Mock onder meer initiatiefnemer en bestuurder van de stichting Eerherstel Joodse begraafplaats Zeeburg.

Amstelvener Eddy Mock – geen familie – werd Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Hij kreeg het lintje opgespeld door VVD-burgemeester Tjapko Poppens voor zijn jarenlange verdiensten. Zo was hij vrijwilliger bij de ateliers van het leer-en werkcentrum Nesjomme; onderdeel van het Sinaï Centrum en verrichtte hij werkzaamheden bij Joods Maatschappelijk Werk. Eddy Mock is tevens vrijwilliger voor de Johan Cruyff foundation. Verder geeft hij opfris-lessen bij de bridgeclub Aemstelle en is hij medeorganisator van de Siblings Bridge Drive. Ook is Mock een vaste kracht bij de groenvoorziening van de Portugees Joodse begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel.

Erik Meijer staat een treetje hoger, want hij is net als Marcel Mock benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Al decennialang zet hij zijn professionele en bestuurlijke kennis in voor maatschappelijke organisaties op lokaal en landelijk niveau, aldus de gemeente Amstelveen. Meijer was bestuurslid van verschillende Joodse organisaties en penningmeester van stichting Amstelveense Internationale Evenementen, en het Amstelveenfonds. Momenteel is hij voorzitter en penningmeester van stichting Joods Hospice Immanuel en stichting Vrienden van Joods Hospice Immanuel.

De volgende Amstelveense geluksvogel is Simone Susan. Zij is onderscheiden tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Zij is reeds 35 actief voor verschillende clubs in Joods Nederland. Zo is ze een actieve vrijwilliger voor het Joods Cultureel Kwartier en werft ze leden voor de stichting Vrienden van het JCK. Susan is tevens de spil van de informatiebalie van het Joods Museum. Daarnaast is ze lid van het campagneteam van de Collectieve Israël Actie. Voor CIA is ze medeorganisator van evenementen en managementondersteuner.

Daarnaast is er Max de Jong. Hij kreeg een lintje voor zijn jarenlange werkzaamheden bij de afdeling Algemene Dienstverlening Amsterdam-Amstelland en de Juridische Dienstverlening van Slachtofferhulp Nederland. Als lid van de Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam is De Jong betrokken bij de bouw van een nieuwe synagoge en de ontwikkeling van begraafplaatsen in Amstelveen en Hoofddorp. Tevens ondersteunt hij bij Slachtofferhulp Nederland slachtoffers en nabestaanden van verkeersongelukken in de regio Amsterdam, dus ook Amstelveen.

Mediene-lintjes
In Gouda was er een bijzondere vrouw die een lintje kreeg: Lea van Coeverden. Zij zet zit al jarenlang in voor allerhande Joodse organisaties en media. Zo doet ze onder andere redigeerwerk voor JMW-ledenblad De Benjamin. Ook deed ze dit werk voor Jonet.nl, Van Jom tot Jom en magazine Hakehillot; het gewezen blad van het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK). In dat laatste magazine verzorgde ze de inhoud, bepaalde ze de toon en sfeer die het blad bracht bij de lezers. Verder was Van Coeverden actief voor de Joodse datingsite Jingles, maakte ze radio- en tv-programma’s voor de lokale zender Gouwestad en geeft ze namens Herinneringscentrum Kamp Westerbork gastlessen op scholen. Lea van Coeverden is Lid in de Orde van Oranje-Nassau geworden.

Ook in Joods Den Haag werden er lintjes uitgedeeld. Historica en archivaris Corien Glaudemans kreeg er een opgespeld voor haar jarenlange werkzaamheden voor de Stichting Joods Erfgoed Den Haag, waar ze medeoprichter van is. Na een poosje werkzaam geweest te zijn in het voorgezet onderwijs was de als archivaris actief in onder meer Haarlemmerliede, Spaarnwoude, Brielle en Den Haag. Ook studeerde ze geschiedenis. Glaudemans specialiseerde in de Tweede Wereldoorlog en de Joodse gemeenschap van Den Haag. Met anderen richtte ze de Stichting Joods Erfgoed Den Haag op, waarvan ze al jaren bestuurslid is. Ook schrijft ze artikelen over Joods Den Haag. Verder organiseert ze activiteiten en evenementen, zoals de Haagse deelname aan de Europese Dag van de Joodse cultuur en Open Joodse Huizendag. Ook zet ze ieder jaar de Meester Visserlezing op poten.

Naast Glaudemans, die werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, kreeg Marcela Obermeister-Shasha een lintje opgespeld. Zij is sinds 2003 dirigente van kamerkoor esGROOT. De geboren Argentijnse studeerde onder andere in Tel Aviv en kwam uiteindelijk in Den Haag terecht. Daar leidde ze onder andere het Sjir Chadasj Koor, waarmee ze op 4 mei 2003 optrad tijdens de Nationale Herdenking in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Ook leidt ze het Koor Diplomatiek (van het ministerie van Buitenlandse Zaken), het koor van de Raad van State en van Renanim, een koort in Utrecht. Verder geeft Obermeister-Shasha workshops over Joodse, Israëlische en Zuid-Amerikaanse muziek.

In de gemeente Zaanstad werd Marcel de Weerd onderscheiden. Hij is wijkagent in Amsterdam Buitenvelder. In deze functie zette hij in 2008 samen met Joodse collega’s het Joods Politienetwerk in de hoofdstad op. Hij levert een voortvarende bijdrage aan de veiligheidsproblematiek in Mokum, in het bijzonder in de bestrijding van antisemitisch geweld, en weet verbondenheid en verantwoordelijk te creëren. De Weerd heeft de afgelopen dertien jaar veel tijd en energie gespendeerd aan zijn missie. Hij werd later voorzitter van het Landelijk Joods Politienetwerk en hierin nog steeds actief. Daarnaast toont hij een grote sociale betrokkenheid, is hij altijd actief geweest als vrijwilliger in ouderraden en bij de hockeyclub van zijn kinderen. De Weerd kreeg een lintje voor zijn jarenlange inzet tegen antisemitisme en voor de Joodse gemeenschap. Hij is Ridder geworden in de orde van Oranje Nassau.

Niet alleen boven de rivieren, maar ook onder de rivieren werd er oranjegebak gegeten. Op het stadhuis van Maastricht kreeg oud-burgemeester Onno Hoes (VVD) een lintje opgespeld van huidig burgermoeder Annemarie Penn-Te Strake (onafhankelijk). Hoes, die een Joodse achtergrond heeft, was niet alleen burgemeester van de Limburgse hoofdstad, maar ook van de gemeente Haarlemmermeer. Verder was hij de voorzitter van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) en heeft hij zich ingezet voor verschillende organisaties. Hoes is de broer van actrice Isa Hoes. Hij mag zich nu Officier in de Orde van Oranje-Nassau noemen.

Lees ook:
Bestuurders VBV onderscheiden met een Lintje – Lintjesregen 2021
Drie bestuurders en een voormalig bestuurslid van het Verbond Belangenbehartiging Vervolgingsslachtoffers (VBV) zijn onderscheiden met een lintje. Dat gebeurde op maandag in het stadhuis van Amstelveen. Jarenlang zetten ze zich bestuurlijk en vrijwillig in voor de belangen van Joodse, Indische en Sinti- en Roma-vervolgingsslachtoffers. Het gaat om bestuursleden Eddy Neter, Hans Vos, Wil Groen en ex-bestuurder Henry Neeter.